شتاب سَدْگانی (secular acceleration)
در اخترشناسی، تغییر پیوسته و نادوره ای سرعت حرکت یک جسم به دور جسمی دیگر، یا تغییر دورۀ چرخش محوری آن؛ مانند چرخش محوری زمین. این چرخش به سبب تأثیرات گرانشی ماه و ایجاد کِشَند (جَزر و مَد) متعاقب آن، که خود اثری اصطکاکی بر زمین دارد، رفته رفته در حال کُندشدن است. با این حال، اندازۀ حرکت زاویه ای سامانۀ زمین ـ ماه ثابت می ماند، زیرا اندازۀ حرکت از دست رفتۀ زمین به ماه می رسد. درنتیجه، دورۀ مدار ماه افزایش پیدا می کند و فاصلۀ ماه از زمین بیشتر می شود. اثر کلّی این است که دورۀ چرخش محوری زمین حدود ۱۵ میلیونیم ثانیه در هر سال افزایش می یابد، و ماه حدود چهار سانتی متر در سال از زمین دور می شود.
در اخترشناسی، تغییر پیوسته و نادوره ای سرعت حرکت یک جسم به دور جسمی دیگر، یا تغییر دورۀ چرخش محوری آن؛ مانند چرخش محوری زمین. این چرخش به سبب تأثیرات گرانشی ماه و ایجاد کِشَند (جَزر و مَد) متعاقب آن، که خود اثری اصطکاکی بر زمین دارد، رفته رفته در حال کُندشدن است. با این حال، اندازۀ حرکت زاویه ای سامانۀ زمین ـ ماه ثابت می ماند، زیرا اندازۀ حرکت از دست رفتۀ زمین به ماه می رسد. درنتیجه، دورۀ مدار ماه افزایش پیدا می کند و فاصلۀ ماه از زمین بیشتر می شود. اثر کلّی این است که دورۀ چرخش محوری زمین حدود ۱۵ میلیونیم ثانیه در هر سال افزایش می یابد، و ماه حدود چهار سانتی متر در سال از زمین دور می شود.
wikijoo: شتاب_سدگانی