شبه جزیره کولا

شبه جزیره کولا ( به روسی: Ко́льский полуо́стров، تلفظ: کُلسْکی پُلوسْترُوْ ) شبه جزیره ای در دوردست های شمال غرب روسیه است. این شبه جزیره بخش عمده قلمرو استان مورمانسک را تشکیل می دهد.
شبه جزیره کولا تقریباً به طور کامل در شمال مدار شمالگان واقع شده و دریای بارنتس در شمال آن و دریای سفید در شرق و جنوب شرقی آن قرار دارد. شبه جزیره در حدود ۱۰۰٬۰۰۰ کیلومتر مربع مساحت و ۸۸۰٫۰۰۰ نفر جمعیت دارد.
شهر مورمانسک با جمعیت بیش از ۳۰۰ هزار نفر، پرجمعیت ترین سکونتگاه در این شبه جزیره است. مورمانسک، شهر اصلی در شبه جزیره، در طول جنگ جهانی دوم از مسیرهای اصلی ترانزیت برای روس ها بود. در زمان جنگ سرد، کولا از دیدگاه راهبردی اهمیت زیادی داشت. این شبه جزیره امروزه محل تخلیه مواد زاید فلزی سنگین روسیه و زباله های هسته ای است.
کولا با اینکه در منطقه قطبی واقع شده اما به لطف جریان گلف استریم، کرانه ای بدون یخ و آب و هوایی نسبتاً معتدل دارد. بخش عمده شبه جزیره از دشت های بی درخت پوشیده از گلسنگ تشکیل شده و در جنوب آن نیز باریکه ای از جنگل های سوزنی برگ تایگا قرار دارد.
سواحل شمالی آنکه ساحل مورمان نامیده می شود متشکل از صخره های مرتفع است، ساحل شرقی، به نام ساحل «تِر» ارتفاعات کمتری دارد و سواحل جنوب، معروف به کرانه کاندالاکشا، بسیار پست و باتلاقی است.
در جنوب غرب کولا کوهستان خیبینی جای گرفته که دارای معادن زیادی است. کانی های آپاتیت و نفلین در جهان، تنها در این شبه جزیره در مقادیر زیاد یافت می شوند. از آپاتیت، فسفر تولید می شود که برای تولید کود اهمیت دارد و نفلین از مواد خام تولید آلومینیوم است.
کولا بخشی از لاپلند به شمار می آید. ۸۹ درصد از ساکنان، که به طور عمده در امتداد سواحل زندگی می کنند، روس هستند. مناطق داخلی زیستگاه قوم سامی است که دامداران گوزن شمالی هستند و نیاکانشان ساکنان اصلی این منطقه بودند. مرکز سامی ها لووزرو است. به جز زبان کیلدین - سامی، دیگر زبان های سامی کولا تقریباً منقرض شده است.