رجوع شود به:یلدا
wikijoo: شب_یلدا
دانشنامه آزاد فارسی
جدول کلمات
پیشنهاد کاربران
شب یَلدا یا شب چلّه یکی از کهن ترین جشن های ایرانی است. این جشن در ۹ آذر ۱۴۰۱ به عنوان زایش مهر ( ایزد ایرانی ) ثبت میراث جهانی شده است. در این جشن، طی شدن بلندترین شب سال و به دنبال آن بلندتر شدن طول روزها در نیم کرهٔ شمالی، که مصادف با انقلاب زمستانی است، گرامی داشته می شود. شب چله به میان غروب آفتاب ۳۰ آذر ( آخرین روز پاییز ) تا طلوع آفتاب در ۱ دی ( نخستین روز زمستان ) گفته می شود. خانواده های ایرانی معمولاً در این شب، انواع میوه ها و رایج تر از همه هندوانه و انار و خرمالو را مهیا و دور هم میل می کنند. شاهنامه خوانی و قصه گویی بزرگان خانواده برای دیگر اعضای خانواده و همچنین فال گیری با دیوان حافظ نیز رایج است. اما شب چله در کشورهای نیمکره جنوبی برخلاف نیم کره شمالی کوتاه ترین شب سال است.
... [مشاهده متن کامل]
«یلدا» برگرفته از واژهٔ سریانی ܝܠܕܐ به معنای زایش است. ابوریحان بیرونی از این جشن با نام «میلاد اکبر» نام برده و منظور از آن را «میلاد خورشید» دانسته است. در آثارالباقیه بیرونی، از روز اول دی ماه، با عنوان «خور» نیز یاد شده است. در قانون مسعودی نسخهٔ موزه بریتانیا در لندن، «خُره روز» ثبت شده، اگرچه در برخی منابع دیگر «خرم روز» نامیده شده است. واژه «شب چله» یا «شب چله کلان» هم که در فرهنگ عامه مردم مترادف با شب یلدا بکار می رود از آن روست که چهل روز اول زمستان را «چله بزرگ» و بیست روز بعد از آن را «چله کوچک» نامیده اند. و در قدیم گاهشمار باستانی در بین کشاورزان تقسیم بندی چهل داشته است. چلّه، دو موقعیت گاه شمار در طول یک سال خورشیدی با کارکردهای فرهنگ عامه، یکی در آغاز تابستان ( تیرماه ) و دیگری در آغاز زمستان ( دی ماه ) ، هریک متشکل از دو بخش بزرگ ( چهل روز ) و کوچک ( بیست روز ) است. واژهٔ چلّه برگرفته از چهل و مخفف «چهله» و صرفاً نشان دهندهٔ گذشت یک دورهٔ زمانی معین ( و نه الزاماً چهل روزه ) است.
شب یلدا در گاهشماری ایرانیان باستان از سال ۵۰۲ پیش از میلاد در زمان داریوش یکم به تقویم رسمی ایرانیان باستان راه یافت. چله و جشن هایی که در این شب برگزار می شود، یک سنت باستانی است. مردم روزگاران دور و گذشته، که کشاورزی، بنیان زندگی آنان را تشکیل می داد و در طول سال با سپری شدن فصل ها و تضادهای طبیعی خوی داشتند، بر اثر تجربه و گذشت زمان توانستند کارها و فعالیت های خود را با گردش خورشید و تغییر فصول و بلندی و کوتاهی روز و شب و جهت و حرکت و قرار ستارگان تنظیم کنند. مردم در جغرافیای ایران به ویژه در حوزه تمدن زاگرس رافدین بیش از سه هزار سال پیش با پدیده های خورشیدی مانند بزرگ ترین شب - بزرگ ترین روز - اعتدال بهاری و اعتدال پاییزی آشنا بودند. و از یک دوره ای این ایام ویژه یا پدیده خورشیدی جنبه تقدس و دینی به خود گرفته است. مردم به ویژه در تمدن زاگرس رافدین در دوره یکجانشینی ( شهرنشینی ) متوجه شدندکه در بعضی ایام و فصول روزها بسیار بلند می شود و در نتیجه در آن روزها، از روشنی و نور خورشید بیشتر می توانستند استفاده کنند. این اعتقاد پدید آمد که نور و روشنایی و تابش خورشید نماد نیک و موافق بوده و با تاریکی و ظلمت شب در نبرد و کشمکشند. مردم دوران باستان و از جمله اقوام آریایی، از هند و ایرانی - هند و اروپایی، دریافتند که کوتاه ترین روزها، آخرین روز پاییز و شب اول زمستان است و بلافاصله پس از آن روزها به تدریج بلندتر و شب ها کوتاهتر می شوند، از همین رو آن را شب زایش خورشید ( مهر ) نامیده و آن را آغاز سال قرار دادند کریسمس مسیحیان نیز ریشه در همین اعتقاد دارد. در دوران کهن فرهنگ اوستایی، سال با فصل سرد شروع می شد و در اوستا، واژه «سَرِدَ» ( Sareda ) یا «سردَ» ( Saredha ) که مفهوم «سال» را افاده می کند، خود به معنای «سرد» است و این به معنی بشارت پیروزی اورمزد بر اهریمن و روشنی بر تاریکی است.
... [مشاهده متن کامل]
«یلدا» برگرفته از واژهٔ سریانی ܝܠܕܐ به معنای زایش است. ابوریحان بیرونی از این جشن با نام «میلاد اکبر» نام برده و منظور از آن را «میلاد خورشید» دانسته است. در آثارالباقیه بیرونی، از روز اول دی ماه، با عنوان «خور» نیز یاد شده است. در قانون مسعودی نسخهٔ موزه بریتانیا در لندن، «خُره روز» ثبت شده، اگرچه در برخی منابع دیگر «خرم روز» نامیده شده است. واژه «شب چله» یا «شب چله کلان» هم که در فرهنگ عامه مردم مترادف با شب یلدا بکار می رود از آن روست که چهل روز اول زمستان را «چله بزرگ» و بیست روز بعد از آن را «چله کوچک» نامیده اند. و در قدیم گاهشمار باستانی در بین کشاورزان تقسیم بندی چهل داشته است. چلّه، دو موقعیت گاه شمار در طول یک سال خورشیدی با کارکردهای فرهنگ عامه، یکی در آغاز تابستان ( تیرماه ) و دیگری در آغاز زمستان ( دی ماه ) ، هریک متشکل از دو بخش بزرگ ( چهل روز ) و کوچک ( بیست روز ) است. واژهٔ چلّه برگرفته از چهل و مخفف «چهله» و صرفاً نشان دهندهٔ گذشت یک دورهٔ زمانی معین ( و نه الزاماً چهل روزه ) است.
شب یلدا در گاهشماری ایرانیان باستان از سال ۵۰۲ پیش از میلاد در زمان داریوش یکم به تقویم رسمی ایرانیان باستان راه یافت. چله و جشن هایی که در این شب برگزار می شود، یک سنت باستانی است. مردم روزگاران دور و گذشته، که کشاورزی، بنیان زندگی آنان را تشکیل می داد و در طول سال با سپری شدن فصل ها و تضادهای طبیعی خوی داشتند، بر اثر تجربه و گذشت زمان توانستند کارها و فعالیت های خود را با گردش خورشید و تغییر فصول و بلندی و کوتاهی روز و شب و جهت و حرکت و قرار ستارگان تنظیم کنند. مردم در جغرافیای ایران به ویژه در حوزه تمدن زاگرس رافدین بیش از سه هزار سال پیش با پدیده های خورشیدی مانند بزرگ ترین شب - بزرگ ترین روز - اعتدال بهاری و اعتدال پاییزی آشنا بودند. و از یک دوره ای این ایام ویژه یا پدیده خورشیدی جنبه تقدس و دینی به خود گرفته است. مردم به ویژه در تمدن زاگرس رافدین در دوره یکجانشینی ( شهرنشینی ) متوجه شدندکه در بعضی ایام و فصول روزها بسیار بلند می شود و در نتیجه در آن روزها، از روشنی و نور خورشید بیشتر می توانستند استفاده کنند. این اعتقاد پدید آمد که نور و روشنایی و تابش خورشید نماد نیک و موافق بوده و با تاریکی و ظلمت شب در نبرد و کشمکشند. مردم دوران باستان و از جمله اقوام آریایی، از هند و ایرانی - هند و اروپایی، دریافتند که کوتاه ترین روزها، آخرین روز پاییز و شب اول زمستان است و بلافاصله پس از آن روزها به تدریج بلندتر و شب ها کوتاهتر می شوند، از همین رو آن را شب زایش خورشید ( مهر ) نامیده و آن را آغاز سال قرار دادند کریسمس مسیحیان نیز ریشه در همین اعتقاد دارد. در دوران کهن فرهنگ اوستایی، سال با فصل سرد شروع می شد و در اوستا، واژه «سَرِدَ» ( Sareda ) یا «سردَ» ( Saredha ) که مفهوم «سال» را افاده می کند، خود به معنای «سرد» است و این به معنی بشارت پیروزی اورمزد بر اهریمن و روشنی بر تاریکی است.
واژه یلدا
معادل ابجد 45
تعداد حروف 4
تلفظ yaldā
نقش دستوری اسم
ترکیب ( اسم ) [سُریانی]
مختصات ( متیرا )
آواشناسی yaldA
الگوی تکیه WS
شمارگان هجا 2
منبع لغت نامه دهخدا
فرهنگ فارسی عمید
... [مشاهده متن کامل]
فرهنگ فارسی معین
فرهنگ فارسی هوشیار
یلدا� برگرفته از واژهٔ سریانی ܝܠܕܐ به معنای زایش است ابوریحان بیرونی از این جشن با نام �میلاد اکبر� نام برده و منظور از آن را �میلاد خورشید� دانسته است. در آثارالباقیه بیرونی، از روز اول دی ماه، با عنوان �خور� نیز یاد شده است. در قانون مسعودی نسخهٔ موزه بریتانیا در لندن، �خُره روز� ثبت شده، اگرچه در برخی منابع دیگر �خرم روز� نامیده شده است. واژه �شب چله� یا �شب چله کلان� هم که در فرهنگ عامه مردم مترادف با شب یلدا بکار می رود از آن روست که چهل روز اول زمستان را �چله بزرگ� و بیست روز بعد از آن را �چله کوچک� نامیده اند. و در قدیم گاهشمار باستانی در بین کشاورزان تقسیم بندی چهل داشته است. چلّه، دو موقعیت گاه شمار در طول یک سال خورشیدی با کارکردهای فرهنگ عامه، یکی در آغاز تابستان ( تیرماه ) و دیگری در آغاز زمستان ( دی ماه ) ، هریک متشکل از دو بخش بزرگ ( چهل روز ) و کوچک ( بیست روز ) است. واژهٔ چلّه برگرفته از چهل و مخفف �چهله� و صرفاً نشان دهندهٔ گذشت یک دورهٔ زمانی معین ( و نه الزاماً چهل روزه ) است.
منابع ها
طبیب زاده ( ۱۳۸۴ ) . یلدا.
مرادی غیاث آبادی ( ۱۳۸۷ ) . جشن ها و گردهمایی ها.
هاشم رضی، گاهشماری و جشن های ایران باستان
یلدا آئینی به قدمت تاریخ، مجله میراث فرهنگی، ۳۰ آذر ۱۳۹۵، محمد عجم
معادل ابجد 45
تعداد حروف 4
تلفظ yaldā
نقش دستوری اسم
ترکیب ( اسم ) [سُریانی]
مختصات ( متیرا )
آواشناسی yaldA
الگوی تکیه WS
شمارگان هجا 2
منبع لغت نامه دهخدا
فرهنگ فارسی عمید
... [مشاهده متن کامل]
فرهنگ فارسی معین
فرهنگ فارسی هوشیار
یلدا� برگرفته از واژهٔ سریانی ܝܠܕܐ به معنای زایش است ابوریحان بیرونی از این جشن با نام �میلاد اکبر� نام برده و منظور از آن را �میلاد خورشید� دانسته است. در آثارالباقیه بیرونی، از روز اول دی ماه، با عنوان �خور� نیز یاد شده است. در قانون مسعودی نسخهٔ موزه بریتانیا در لندن، �خُره روز� ثبت شده، اگرچه در برخی منابع دیگر �خرم روز� نامیده شده است. واژه �شب چله� یا �شب چله کلان� هم که در فرهنگ عامه مردم مترادف با شب یلدا بکار می رود از آن روست که چهل روز اول زمستان را �چله بزرگ� و بیست روز بعد از آن را �چله کوچک� نامیده اند. و در قدیم گاهشمار باستانی در بین کشاورزان تقسیم بندی چهل داشته است. چلّه، دو موقعیت گاه شمار در طول یک سال خورشیدی با کارکردهای فرهنگ عامه، یکی در آغاز تابستان ( تیرماه ) و دیگری در آغاز زمستان ( دی ماه ) ، هریک متشکل از دو بخش بزرگ ( چهل روز ) و کوچک ( بیست روز ) است. واژهٔ چلّه برگرفته از چهل و مخفف �چهله� و صرفاً نشان دهندهٔ گذشت یک دورهٔ زمانی معین ( و نه الزاماً چهل روزه ) است.
منابع ها
طبیب زاده ( ۱۳۸۴ ) . یلدا.
مرادی غیاث آبادی ( ۱۳۸۷ ) . جشن ها و گردهمایی ها.
هاشم رضی، گاهشماری و جشن های ایران باستان
یلدا آئینی به قدمت تاریخ، مجله میراث فرهنگی، ۳۰ آذر ۱۳۹۵، محمد عجم
آقا شب چله مگه فارسی دَری ( فارسی کُهن یا قدیمی ) نیست ؟ البته هنوز هم استفاده میشه تو دو تا کشور فارسی زبان مثل تاجیکستان و افغانستان. آیا به زبان فارسی نو هم همان شب چله است ؟
شب یلدا بر شما مبارک باشد
به سنگسری
شو چله خوا موارک بو
به سنگسری
شو چله خوا موارک بو
شب یلدا یا چله به سنگسری شو چله ( sho jeleh )
شب چله ( یلدا ) زه تاریخ پارسیان رازها دارد
جشن بزرگ زه تاریخ دیرینه ایران زمین رمزها دارد
شب طولانی زه انتظار زایش خورشید نغمه خوان دارد
با دورهمی با قصه های پند آموز روشنی را در دامن دارد
... [مشاهده متن کامل]
با خوراکی سنتی که هزاران پیام از سفره خاندان دارد
زه انار وهندوانه فلسفه و داستان فراوان دارد
که زه سرخش زایش خورشید انسان دارد
زه آجیل شب چله برکت و فراوانی و شادکامی همراه دارد
شب چله بر همه دل دادگان خیر وبرکت فراوان دارد
زه وسعت این جشن درگیتی چندین کشور در بر دارد
هر قسمت از جهان با فرهنگ و خوراکی خود داستان دارد
هر چه باشد در کل نشاط و سرور در هر اقلیم تابان دارد
پارسی شب چله ( یلدا ) نشاط وبهداشت روان شایان دارد
حفظ این ارزشها سروری جامعه رافروزان دارد
شب چله ( یلدا ) زه تاریخ پارسیان رازها دارد
جشن بزرگ زه تاریخ دیرینه ایران زمین رمزها دارد
شب طولانی زه انتظار زایش خورشید نغمه خوان دارد
با دورهمی با قصه های پند آموز روشنی را در دامن دارد
... [مشاهده متن کامل]
با خوراکی سنتی که هزاران پیام از سفره خاندان دارد
زه انار وهندوانه فلسفه و داستان فراوان دارد
که زه سرخش زایش خورشید انسان دارد
زه آجیل شب چله برکت و فراوانی و شادکامی همراه دارد
شب چله بر همه دل دادگان خیر وبرکت فراوان دارد
زه وسعت این جشن درگیتی چندین کشور در بر دارد
هر قسمت از جهان با فرهنگ و خوراکی خود داستان دارد
هر چه باشد در کل نشاط و سرور در هر اقلیم تابان دارد
پارسی شب چله ( یلدا ) نشاط وبهداشت روان شایان دارد
حفظ این ارزشها سروری جامعه رافروزان دارد
شب یلدا: شب میلاد حضرت مسیح
ناصر خسرو:
قندیل فروزی به شب قدر به مسجد
مسجد شده چون روز دلت چون شب یلدا
ناصر خسرو:
قندیل فروزی به شب قدر به مسجد
مسجد شده چون روز دلت چون شب یلدا
بلند ترین شب سال
بنام خدا
با سلام، شب یلدا که طویل ترین شب سال هست، در برخی کتب تاریخی ویا واژهنامه ها به تاسی از خزعبلات و مهملات ایران شناسان مغرض غربی این شب را دارای ریشه ای آ ریایی و شب تولد میثره یا میترا ویا همان مهر امده است در حالیکه یلدا از ریشه زبان سریانی که هم خانواده عربی هست و هر دو جز زبانهای سامی میباشند. در عربی حجازی ولدة همان یلده هست یعنی تولد و زایش ودر قران کریم نیز لم یلد یعنی نزاییده شده. در سوره مبارکه سبا ۴۰/۴۱ میترا یا میثره یا همان مهر فرشته نیست بلکه جن میباشد. اگر به متون اوستایی و ودا های هندوییزم بنگریم میترا در نقش یک ملک هست که پس از ظهور ، زمین و زمان را به هم زد و جنایات فراوانی انجام داد و حضرت زرتشت بر همه خدایان ایران باستان از جمله میترا خط بطلان کشیده و گفته که فقط باید اهورا مزدا یا هرمزد را با ید بپرستیم. پس از ورود دین مبین اسلام به ایران اکثریت مولفه های ایرانی رنگ و بوی اسلامی به خود گرفتند، و لذا یلدا به معنی پایان پاییز و آغاز زمستان بوده وهیچ ریشه اریایی یا زرتشتی ندارداز اینرو شب یلدای اسلامی که نوید تولد زمستان را میدهد وبهانه ای برای دور هم جمع شدن و گرمی در اغاز زمستان بوده و نوعی صله ارحام میباشدو شب یلدای اسلامی با شب یلدای مزخرف ایرانشناسان غربی و ایران با ستان فرق دارد . شب یلدا را چله نیز مینامند.
... [مشاهده متن کامل]
منبع: اقتباس از سایت رهروان ولایت
با تشکر.
با سلام، شب یلدا که طویل ترین شب سال هست، در برخی کتب تاریخی ویا واژهنامه ها به تاسی از خزعبلات و مهملات ایران شناسان مغرض غربی این شب را دارای ریشه ای آ ریایی و شب تولد میثره یا میترا ویا همان مهر امده است در حالیکه یلدا از ریشه زبان سریانی که هم خانواده عربی هست و هر دو جز زبانهای سامی میباشند. در عربی حجازی ولدة همان یلده هست یعنی تولد و زایش ودر قران کریم نیز لم یلد یعنی نزاییده شده. در سوره مبارکه سبا ۴۰/۴۱ میترا یا میثره یا همان مهر فرشته نیست بلکه جن میباشد. اگر به متون اوستایی و ودا های هندوییزم بنگریم میترا در نقش یک ملک هست که پس از ظهور ، زمین و زمان را به هم زد و جنایات فراوانی انجام داد و حضرت زرتشت بر همه خدایان ایران باستان از جمله میترا خط بطلان کشیده و گفته که فقط باید اهورا مزدا یا هرمزد را با ید بپرستیم. پس از ورود دین مبین اسلام به ایران اکثریت مولفه های ایرانی رنگ و بوی اسلامی به خود گرفتند، و لذا یلدا به معنی پایان پاییز و آغاز زمستان بوده وهیچ ریشه اریایی یا زرتشتی ندارداز اینرو شب یلدای اسلامی که نوید تولد زمستان را میدهد وبهانه ای برای دور هم جمع شدن و گرمی در اغاز زمستان بوده و نوعی صله ارحام میباشدو شب یلدای اسلامی با شب یلدای مزخرف ایرانشناسان غربی و ایران با ستان فرق دارد . شب یلدا را چله نیز مینامند.
... [مشاهده متن کامل]
منبع: اقتباس از سایت رهروان ولایت
با تشکر.
به نظر من شب یلدا شب انار خوری برای اسم بهتره
طولانی و تاریک ترین شب سال است : - )
شب یَلدا. نام بلندترین شب سال در نیم کرهٌ شمالی زمین. این شب به زمان غروب آفتاب از ۳۰ آذر تا طلوع آفتاب در ۱ دی اطلاق می شود، که برابر است با ۲۱ یا ۲۲ دسامبر. ایرانیان و بسیاری از دیگر اقوام این شب را مبارک می دارند و آن را جشن میگیرند. شب چلّه. رجوع شود به یلدا. برای اطلاعات بیشتر، همچنین رجوع شود به مقاله های شب یلدا در دانشنامهٌ ویکی پدیای فارسی و Yalda در دانشنامهٌ ویکی پدیای انگلیسی.
... [مشاهده متن کامل]
طولانی ترین شب سال و تولد دوباره خورشید
شب یَلدا. نام بلندترین شب سال در نیم کرهٌ شمالی زمین. این شب به زمان غروب آفتاب از ۳۰ آذر تا طلوع آفتاب در ۱ دی اطلاق می شود، که برابر است با ۲۱ یا ۲۲ دسامبر. ایرانیان و بسیاری از دیگر اقوام این شب را
... [مشاهده متن کامل]
... [مشاهده متن کامل]
مبارک می دارند و آن را جشن میگیرند. شب چلّه. رجوع شود به یلدا. برای اطلاعات بیشتر، همچنین رجوع شود به مقاله های شب یلدا در دانشنامهٌ ویکی پدیای فارسی و Yalda در دانشنامهٌ ویکی پدیای انگلیسی.
مشاهده ادامه پیشنهادها (١٠ از ١٥)