شب های روشن

شب های روشن داستانِ زندگیِ دو انسانِ تنهاست. مرد، استادِ دانشگاه، سرخوردهٔ اجتماعی و مأیوسِ فلسفی ست و انزوای خود را با تدریسِ ادبیات، مطالعهٔ کتاب و پرسه زدن در خیابان ها می گذراند. شبی متوجهِ دختری ساک به دست می شود و به او کمک می کند تا از شرّ مزاحمتِ یک رانندهٔ ماشین رهایی یابد. از این جا بینِ او و رؤیا دوستی شکل می گیرد. رؤیا بنا بر قولی که به عاشقِ خود، امیر، داده است، یک سال پس از آخرین ملاقات به وعده گاه آمده و می خواهد چهار شب در محل و ساعتِ معیّن در انتظارِ امیر بماند. استاد به رؤیا پناه می دهد و به او کمک می کند تا امیر را پیدا کند. طیّ این چهار روز بین رؤیا و استاد به تدریج دل بستگی به وجود می آید. استاد مصمّم می شود که با رؤیا ازدواج کند، امّا در چهارمین شب امیر به محلّ ملاقات می آید و رؤیا با او می رود. فیلم روایتِ چه گونگیِ آشنایی، دل بستگی و جداییِ این دو شخصیت از زبانِ استادِ دانشگاه است.
• مهدی احمدی
• هانیه توسلی
• محسن شاه ابراهیمی
• هیلدا هاشم پور
• معصومه اسکندری
• حسین فلاح
• پیمان میرعلی اکبری
در ابتدا واکنشِ منتقدین نسبت به فیلم چندان مثبت ارزیابی نشد. ماهنامه سینمایی فیلم، شب های روشن را زجرآور، کسالت بار و مزخرف خواند. اما پس از اکرانِ عمومی و استقبالِ تماشاگران، فیلم در مطبوعات و بینِ منتقدان تبدیل به یک «کالت» شد. و بنا به گفتهٔ برخی از منتقدانِ سینما، هنوز یکی از بهترین آثارِ فرزاد مؤتمن شناخته می شود.
نشریهٔ فیلم و سینما دربارهٔ فیلم چنین نوشت:
در آغاز فیلم، استادِ ادبیات ( مهدی احمدی ) ، غزلِ عاشقانهٔ معروفی را با لحنی بسیارسرد می خوانَد. یعنی دقیقاً کاری که مؤتمن در کلّ فیلم آن را به انجام رسانده، این که داستانِ عاشقانهٔ معروف داستایوفسکی را با لحنی سرد روایت کرده است. ریتمِ آرام شب های روشن و بازی های سرد و بی احساس، باتوجه به این که با فیلمی عاشقانه سروکار داریم، خبر از جسارتِ بالای سازنده اش می دهد. بااین همه شب های روشن بیش تر از هر فیلمِ دیگری در این سال ها، مشحون از حس ّوحالی عاشقانه است. شب های روشن یک عاشقانهٔ آرام و موقّر است. کسانی که فیلم را تفرعن آمیز و پُراداواصول دیده اند، از درکِ منطقِ درونیِ فیلم عاجز مانده اند، فیلمی که بر خلافِ ساختهٔ قبلیِ سازنده اش، بیش ترین انرژی را نه از فیلم نامه، که از اجرای فوق العاده اش گرفته است. توجه داشته باشیم که شب های روشن با یک کارگردانیِ متوسط ( و نه حتی ضعیف ) مبدّل به یک نمایش نامهٔ کسالت بارِ رادیویی می شد.