شایعه

[ویکی اهل البیت] «شایعه عبارت است از یک گزاره (موضوع) خاص و گمانی که ملاکهای اطمینان بخش رسیدگی وجود نداشته باشد؛ که معمولاً به صورت شفاهی از فردی به فرد دیگر انتقال می یابد».
در علم ارتباطات، شایعه را گفتمان های غیررسمی و نامعتبر و در نتیجه نهایی اطلاعات وارسی نشده می دانند که در چند مرحله در چارچوب نظام ارتباطی پرورانده شده است و از آنجایی که اطلاعات در هر مرحله دست به دست شده است، اغلب تحریفاتی در آنها صورت می گیرد.
ممکن است بعد از چندین بار تحریف، محصول نهایی به کلی با آنچه در ابتدای کار منتقل شده، متفاوت باشد. «هنگامی که افراد به شدت مشتاق کسب خبر درباره چیزی هستند، اما نمی توانند اطلاعات موثقی بدست آورند، مستعد پذیرش شایعه ها می شوند. اگر پیش داوری های افراد (در تأیید یا نفرت)، چنین شایعه هایی را توجیه کنند، احتمال گسترش بیشتری دارند».
«به نظر می رسد که دو شرط "اهمیت" و "ابهام" در انتقال شایعه، قانون اصلی شایعه را توضیح دهد. بدین معنا که فرمول حدت و شدت شایعه را می توان به این صورت تعریف کرد: میزان رواج شایعه تقریباً برابر است با حاصلضرب اهمیت در ابهام موضوع مطروحه در آن شایعه».
به بیان واضح تر، میزان رواج شایعه برابر اهمیت موضوع برای فرد و میزان ابهامی که در آن موضوع برای مخاطب وجود دارد؛ برای مثال در اغراض احساسی، عواطف توسط شایعه توجیه و معقول جلوه داده می شود. شایعات اغلب در یک وضعیت بحرانی (عاطفی، سیاسی و...) برای کاهش فشارها و اغتشاشات ذهنی است. شایعات اشکال مختلفی دارند برخی کوتاه و برخی دیگر بسیار معضل ترند.
بعضی شایعات در گروه کوچکی از افراد و برخی در سطح جامعه مطرح هستند. زمانی که هیجانات، شدت بیشتری به خود می گیرند، تعداد افرادی که به زنجیره شایعه می پیوندند افزایش می یابد. از آنجایی که مردم معمولاً به هنگام مواجه با شایعه آن را به عنوان «یک شایعه» تشخیص نمی دهند، به ندرت از باورکردن آن روبرو می تابند.
شایعه پراکنی همانند همه کنش های اجتماعی، نیازمند به وجود انگیزه هایی است که شخص را به انجام دادن آن سوق می دهند. این که افراد به چه انگیزه ای شایعه را می سازند و یا آن را می پراکنند، از جمله بحث هایی است که روانشناسان اجتماعی و جامعه شناسان به آن پرداخته اند. اصولاً شایعه بر اساس سه رشته از احساسات انتشار می یابد: ترس، امید و تنفّر. انسانها هنگامی که از پدیده ای احساس ترس داشته باشند یا از موضوعی احساس تنفر کنند و یا به چیزی امید بسته باشند، از آمادگی لازم برای ساخت و رواج شایعه درباره آن، برخوردار هستند.
افراد، شایعه را به این دلیل تکرار می کنند که بعضی از نیازهای آنان از این طریق، ارضا می شود. شایعه ای که سوء ظن یا تنفّر را به همراه دارد یا شایعه ای که ترس یا امیدواری را بیان و اثبات می کند، قادر به تکرار شدن است و توسط احساسات و هیجانهای گوینده شایعه تقویت می شود.

شایعه عبارت است، از یک گزاره ویژه و گمانی که ملاکهای اطمینان بخش رسیدگی در وجود، وجود نداشته باشد که معمولاً به صورت شفاهی از فردی به فرد دیگر انتقال می یابد. اصولاً شایعه شامل اخبار و اطلاعات تحریف شده ، نادرست یا تایید نشده ای می باشد که از طریق منابع نامطمئن پخش می گردد .
به نظر می رسد که دو شرط «اهمیت» و «ابهام» در انتقال شایعه، قانون اصلی شایعه را توضیح دهد. بدین معنا که فرمول حدت و شدت شایعه را می توان به این صورت تعریف کرد: میزان رواج شایعه تقریباً برابر است با حاصلضرب اهمیت در ابهام موضوع مطروحه در آن شایعه. [ ۱]
در علم ارتباطات، شایعه را گفتمان های غیررسمی و نامعتبر و در نتیجه نهایی اطلاعات وارسی نشده می دانند که در چند مرحله در چارچوب نظام ارتباطی پرورانده شده است و از آنجایی که اطلاعات در هر مرحله دست به دست شده است، اغلب تحریفاتی در آن ها صورت می گیرد. ممکن است بعد از چندین بار تحریف، محصول نهایی به کلی با آنچه در ابتدای کار منتقل شده متفاوت باشد. «هنگامی که افراد به شدت مشتاق کسب خبر دربارهٔ چیزی هستند، اما نمی توانند اطلاعات موثقی بدست آورند، مستعد پذیرش شایعه ها می شوند. [ ۲]
رواج شایعه ها نشان دهندهٔ زودباوری مردم و ظرفیت آن ها برای تن دادن به تلقین و همچنین همراهی با جمع است. [ ۳]
یکی از دلایل اهمیت بررسی شایعه ها این است که «چه کسی از رواج این شایعه سود می برد. » این امر برای درک منشأ این شایعه ها سودمند است. البته ممکن است یک شایعه، ناشی از شوخی سادهٔ فرد یا افرادی باشد که شایعه پراکنیِ آن ها به طور اتفاقی فراگیر می شود. [ ۳]
دیگر اهمیت شایعه ها در این است که، رواج یک شایعه می تواند اطلاعاتی از میزان زودباوری مردم آن جامعه نسبت به خبری که شک برانگیز و اثبات نشده است، در اختیار کارشناسان و همچنین دستگاه های اطلاعاتی و امنیتی یک کشور گذاشته و در زمان بحران یا در چهارچوب جنگ های روانی و رسانه ای برایشان مفید باشد. [ ۳]
شایعه های سیاسی می توانند گاه برای یک حکومت خطرناک باشند، گاهی مفید و گاهی هم بی آزار. [ ۳]
همچنین شوخی های فریب آمیز می توانند نشان دهندهٔ ایده آل های نویسندگان آن ها باشند. علاوه بر آن، نظرات خوانندگان این گونه اخبار و دروغ های ۱۳ در وبگاه ها نیز نشان می دهد این خبرها آرزوهای خوانندگان بوده است. مانند «رفع توقیف روزنامه های هم میهن، شرق و خبرگزاری ایلنا» و «خبر کناره گیری حسین شریعتمداری از روزنامه نگاری». [ ۴]

شایعه (فیلم). «شایعه» ( انگلیسی: Rumors ( film ) ) یک فیلم است که در سال ۱۹۴۳ منتشر شد. از بازیگران آن می توان به مل بلانک، فرانک گراهام، و مایکل مالت اشاره کرد.

شایعه (فیلم ۲۰۲۳). شایعه ( انگلیسی: Rumour ) ( به هندی: Afwaah ) فیلم هندی دلهره آور معمایی هندی - زبان است که در سال ۲۰۲۳ به اکران درآمد، این فیلم توسط سودیر میشرا نوشته و کارگردانی شده است. [ ۲] فیلم شایعه توسط آنوبهاو سینها و بوشان کومار تحت نشان شرکت های مربوط به خودشان به نام های بنارس میدیا وُرکس و تی - سریز ساخته شد. بازیگران اصلی فیلم نوازالدین صدیقی، بومی پدنکار و سومیت ویاس هستند. [ ۳] [ ۴] فیلم در روز ۵ مهٔ ۲۰۲۳ اکران گردید. [ ۵]