شاپوردختک ( پارسی میانه: Šābuhrduxtag، به معنای «دختر شاپور» ) یک ملکه ساسانی ( بانبشن ) و همسر شاهنشاه بهرام دوم ( حکومت از ۲۷۴ تا ۲۹۳ ) در سده سوم میلادی بود. او دختر شاپور میشانشاه و نوهٔ شاپور یکم بود.
... [مشاهده متن کامل]
شاپوردختک تنها دختر شاپور میشانشاه، پسر شاهنشاه شاپور یکم و فرمانروای میشان، بود. مادر شاپوردختک دینگ نام داشت. او دارای برادران بسیاری به نام های هرمز، هرمزک، اودابخت، بهرام، شاپور و پیروز بود. او احتمالاً در میشان که پدرش آن را اداره می کرد، بزرگ شده است. در سال ۲۶۰ پدرش درگذشت و احتمالاً دینگ به عنوان فرماندار میشان جانشین وی شد.
در سال ۲۷۴ پسرعموی شاپوردختک، بهرام دوم، بر تخت نشست و کمی بعد با او ازدواج کرد. شاپوردختک سپس عنوان بانبشنان بانبشن به معنای «ملکه ملکه ها» را دریافت کرد. در حدود سال ۲۸۱، برادرش هرمز بر بهرام دوم شورید و مورد حمایت ساکنان شرق ایران، از جمله گیلان، قرار گرفت. شورش هرمز سرانجام در حدود سال ۲۸۳ سرکوب شد و او نیز کمی بعد به دستور بهرام دوم اعدام شد. به دستور بهرام دوم، پسرش بهرام سوم نیز به عنوان فرماندار سکستان گماشته شد.
شاپوردختک در نقش برجسته هایی در کنار بهرام دوم به تصویر کشیده شده است. یکی از این نقش برجسته ها در سرمشهد در جنوب کازرون قرار دارد که بهرام را به عنوان یک شکارچی به تصویر کشیده که در حالی که شمشیر خود را به سوی دیگری می اندازد، شیری را به قتل رسانده است. شاپوردختک دست راست او را به نشانه حفاظت نگه داشته در حالی که کرتیر و یک چهره دیگر، احتمالاً یک شاهزاده، در حال تماشا هستند. این چشم انداز چندین معنا و مفهوم استعاره ای دارد و تصور می شود که به احتمال زیاد قرار است یک نمایش سلطنتی ساده دلیرانه را هنگام شکار در زندگی واقعی به تصویر بکشد. نقش برجسته دیگری در نقش رستم، بهرام دوم را ایستاده به تصویر می کشد در حالی که خانواده و همراهانش او را فرا گرفته اند؛ در سمت چپ او شاپوردختک، یک شاهزاده، ولیعهد بهرام سوم، کرتیر و نرسه مجسم شده اند. در راست او نیز بابک و دو بزرگ دیگر قرار دارند.
بهرام دوم همچنین سکه های بسیاری را با تصویر خودش، شاپوردختک و بهرام سوم ضرب کرده است. شاپوردختک روی این سکه ها کلاه هایی با شکل های مختلف، گراز، شیردال، اسب یا عقاب، پوشیده است. گرچه معنای دقیق این امر مشخص نیست. به نظر می رسد او هنوز در زمان مرگ شوهرش در سال ۲۹۳ زندگی می کرده و احتمالاً چند سال بعد درگذشته است.
... [مشاهده متن کامل]
شاپوردختک تنها دختر شاپور میشانشاه، پسر شاهنشاه شاپور یکم و فرمانروای میشان، بود. مادر شاپوردختک دینگ نام داشت. او دارای برادران بسیاری به نام های هرمز، هرمزک، اودابخت، بهرام، شاپور و پیروز بود. او احتمالاً در میشان که پدرش آن را اداره می کرد، بزرگ شده است. در سال ۲۶۰ پدرش درگذشت و احتمالاً دینگ به عنوان فرماندار میشان جانشین وی شد.
در سال ۲۷۴ پسرعموی شاپوردختک، بهرام دوم، بر تخت نشست و کمی بعد با او ازدواج کرد. شاپوردختک سپس عنوان بانبشنان بانبشن به معنای «ملکه ملکه ها» را دریافت کرد. در حدود سال ۲۸۱، برادرش هرمز بر بهرام دوم شورید و مورد حمایت ساکنان شرق ایران، از جمله گیلان، قرار گرفت. شورش هرمز سرانجام در حدود سال ۲۸۳ سرکوب شد و او نیز کمی بعد به دستور بهرام دوم اعدام شد. به دستور بهرام دوم، پسرش بهرام سوم نیز به عنوان فرماندار سکستان گماشته شد.
شاپوردختک در نقش برجسته هایی در کنار بهرام دوم به تصویر کشیده شده است. یکی از این نقش برجسته ها در سرمشهد در جنوب کازرون قرار دارد که بهرام را به عنوان یک شکارچی به تصویر کشیده که در حالی که شمشیر خود را به سوی دیگری می اندازد، شیری را به قتل رسانده است. شاپوردختک دست راست او را به نشانه حفاظت نگه داشته در حالی که کرتیر و یک چهره دیگر، احتمالاً یک شاهزاده، در حال تماشا هستند. این چشم انداز چندین معنا و مفهوم استعاره ای دارد و تصور می شود که به احتمال زیاد قرار است یک نمایش سلطنتی ساده دلیرانه را هنگام شکار در زندگی واقعی به تصویر بکشد. نقش برجسته دیگری در نقش رستم، بهرام دوم را ایستاده به تصویر می کشد در حالی که خانواده و همراهانش او را فرا گرفته اند؛ در سمت چپ او شاپوردختک، یک شاهزاده، ولیعهد بهرام سوم، کرتیر و نرسه مجسم شده اند. در راست او نیز بابک و دو بزرگ دیگر قرار دارند.
بهرام دوم همچنین سکه های بسیاری را با تصویر خودش، شاپوردختک و بهرام سوم ضرب کرده است. شاپوردختک روی این سکه ها کلاه هایی با شکل های مختلف، گراز، شیردال، اسب یا عقاب، پوشیده است. گرچه معنای دقیق این امر مشخص نیست. به نظر می رسد او هنوز در زمان مرگ شوهرش در سال ۲۹۳ زندگی می کرده و احتمالاً چند سال بعد درگذشته است.
