شاهراه حلقوی افغانستان

شاهراه حلقوی، جادهٔ حلقوی یا سرک حلقوی افغانستان راه تک بانده ای است به طول حدود ۳٬۳۶۰ کیلومتر که ۱۶ ولایت افغانستان را به هم وصل می نماید. این شاهراه از کابل آغاز شده پس از گذشتن از ولایات پروان، بغلان، سمنگان، بلخ، جوزجان، فاریاب، بادغیس، هرات، فراه، هلمند، قندهار، غزنی و وردک به طور حلقوی دوباره به کابل می رسد. [ ۱]
بیش از دو سوم جمعیت افغانستان در فاصلهٔ حداقل پنجاه کیلومتری از این شاهراه زندگی می کنند. [ ۲]
کار نقشه برداری ( سروی ) جادهٔ کابل - شبرغان از سال ۱۳۴۲ با همکاری اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی سابق و شاهراه کابل - قندهار - هرات در سال ۱۳۳۶ با همکاری متخصصان ایالات متحدهٔ آمریکا آغاز گردید. کار هر دو جاده تحت ادارهٔ وزارت فوائد عامه و ارتش افغانستان انجام می گرفت. به علت همواری اراضی کابل الی هرات بجز بخش هایی از ولایت وردک کار اعمار جاده به سرعت پیش رفت، ولی به علت کوهستانی بودن مناطق شمال کابل الی مزارشریف و میمنه و هرات و همچنان بروز ناآرامی ها در افغانستان کار اعمار آن در دوره هایی متوقف ماند. در اوایل سال ۱۹۷۹ میلادی یا ۱۳۵۸ خورشیدی، طول مجموعی جاده های افغانستان به تقریباً ۱۸٬۵۰۰ کیلومتر تخمین می شد، که ۷٬۰۰۰ کیلومتر آن قیر/آسفالته و ۸٬۷۰۰ کیلومتر آن جاده های خاکی بود. این سرک ها ۲۴ ولایت را به هم وصل می نمود. تنها نیم این سرک ها به شکل سال تمام قابل استفاده بودند. علاوه برآن مخارج حفظ و مراقبتی بنابر موجودیت کم وسایل نقلیه و سیستم نامؤثر جمع آوری مالیات فوق العاده کم بود.
بازسازی جادهٔ کابل - هرات از سال ۱۳۵۹–۱۳۸۱ به کلی به علت جنگ متوقف شد. جادهٔ کابل - شبرغان در سال های ۱۳۶۰ توسط کارشناسان روسی دوباره آغاز یافت که عرض جادهٔ کابل الی ولسوالی جبل سراج از ده متر به چهل متر افزایش یافت.
از سال ۱۳۸۱ کار جادهٔ قیصار و بالا مرغاب که در حدود ۲۳۱ کیلومتر می شود متوقف بود. در زمان طرح شاهراه حلقوی نصب پایه های برق و راه آهن در کنار این جاده نیز در نظر گرفته شده بود. اما به علت کوهستانی بودن افغانستان و استفادهٔ چند منظوره از جاده ها مصارف مجموعی شاهراه حلقوی به ۳ میلیارد دالر تخمین گردیده بود که تا حال ۲٫۵ میلیارد روی آن مصرف گردیده است. طبق گزارش سی آی اِی افغانستان دارای ۴۲٬۱۵۰ کیلومتر سرک می باشد. از جمله ۱۲٬۳۵۰ کیلومتر قیرریزی/آسفالته و ۲۹٬۸۰۰ کیلومتر غیر قیرریزی وجوددارد. [ ۳]