شاه وزیربازی

گویش مازنی

/shaah vazir baazi/ نوعی بازی ویژه ی جوانان است که تعداد نفرات در آن پانزده تا سی نفر هستندوسایل موردنیاز در این بازی قاب و نوی شال به نام درنه(derne)استاین بازی مخصوص شبهای عروسی و جشن ها استاجرای آن تا حوالی صبح و در حضور داماد، ادامه می یابد و سرانجام با ذبح یک گوسفند و خوردن گوشت آن(به صورت کباب) خاتمه می یابدبرای انجام این بازی از استخوان کشکک گوسفند(قاب) استفاده می شودیک طرف قاب را شاه و طرف دیگرش را وزیر می نامنددو طرف دیگر قاب را که پهن تر است دزد و عاشق نام می نهندجوانان دور هم جمع می شوند و استخوان قاب به نوبت، به وسیله ی افراد، بالا انداخته شده و فرود می آیدبه مجرد اینکه قاب، شاه را نشان می دهد، فرد قاب انداز به پادشاهی تعیین می گرددقاب به همین روش به وسیله ی افراد دیگر، بالا انداخته می شود و فرود می آید تا وزیر معلوم شودهنگامی که وزیر معلوم شدشال را به او می دهندشاه با کلاهی بر سر و سبیل مصنوعی بزرگ بر پشتلب و وزیر نیز با شکل و هیبت وزرا، همراه با شاه بر روی دو صندلی یا دو متکا در وسط اتاق می نشینندحاضرین نباید عملی غیرعادی و خارج از نزاکت انجام دهندمثلا نباید بخندند، یا حرف های تمسخرآمیز بزننددر این حالت، کسانی هم سعی می کند دور از چشم شاه و وزیر دیگران را با ادا و شکلک بخنداننددر این صورت شاه به وزیر دستور می دهد فرد خاطی را مورد تنبیه مادی یا بدنی قرار دهدبعد از تعیین شاه و وزیر گزارش کار مملکت را ارائه می دهدسپس شاه دستور می دهد تا افراد قاب را به نوبت بالا بیندازنداگر کسی قاب را بالا انداخت و قاب به هنگام نشستن دزد را نشان داد، وزیر به شاه عرض می کند که: قبله ی عالم، دزد پیدا شده استهمه ی حاضران سکوت می کنند و منتظر می مانند که شاه چه سیاستی در پیش می گیردشاه انواع دستورات را صادر می کند و بازپرسی شروع می شوداز دزد می پرسند چه دزیده است؟دزد پاسخ می دهد و شاه برای او جریمه ی نقدی مقرر می کندبه طور مثال دستور می دهد: برو بیرون و با صدای بلند بگو، آی مردم من دزدمبعد از آن دزد را می آورند و بسته به توانش او را به میزان مشخصی جریمه می کنندمبلغ جریمه را به عنوان دستخوش به داماد می پردازنداگر شاه از نزدیکان داماد و عروس باشد مبلغ بیشتری را طلب می کند و یا ممکن است دستور دهد بر کف دست دزد با شال تعدادی ضربه بزنند، در این حالت جلاد مجری دستور خواهد بودضربه زدن ها دیدنی است و قدرت نمایی جلاد را در اجرای حکم می رسانددوباره قاب بالا و پایین می شوداین بار اگر قاب عاشق را نشان دهد، وزیر می گوید: قبله ی عالم، عاشق را احضار کنندعاشق به حضور شاه می آید و در مقابل او تعظیم می کندشاه می گوید: عاشق پادشاه شده امشاه امر می کند حال که عاشق من شده ای باید خم شوی تا روی تو بنشینمبعد عاشق خم می شود و شاه بر پشت او می نشیندبازی به همین منوال دنبال می شوداگر موقع گرداندن قاب به وسیله ی افراد، قاب شاه یا وزیر را نشان دهد، بازی با تغییر شاه یا وزیر ادامه می یابددر منابع آمده استاین بازی در زمان یعقوب لیث صفاری رایج بودروزی در حین بازی یعقوب لیث در این بازی و به فرمان قاب، شاه شد و به ویز امر کرد که حاکم محلی آنجا و همراهانش را که از آن منطقه عبور می کردندنزد او بیاوردتا در برابر او تعظیم کنند، وزیر هم به کمک افراد دستور یعقوب را اجرا می کنداین روحیه ی ماجراجویی و عیاری یعقوب لیث صفاری سرانجام سبب پادشاهی او شدنام دیگر این بازی در نه بازی (derne baazi)استاین بازی مجموعه ای از موسیقی، پانتومیم، نمایش های کمدی و تنبیه و جریمه ی مالی است

پیشنهاد کاربران

بپرس