شاه محمد خدابنده ( ۱۵۳۱ م – ژوئیهٔ ۱۵۹۵ ) چهارمین پادشاه ایران صفوی بود که از ۱۵۷۷ تا ۱۵۸۷ م حکومت کرد. او فرزند تقریباً نابینای شاه تهماسب یکم بود و پیش از سلطنت، به عنوان حاکم فارس منصوب شده بود. پس از مرگ تهماسب، در جنگ جانشینی به دلیل نابینایی از کشتار خانوادگی شاه اسماعیل دوم جان سالم به در برد و پس از کشته شدن اسماعیل از سوی امرای قزلباش به حکومت برگزیده شد. وی به علت نابینایی نتوانست با اقتداری مانند پدرش تهماسب حکومت کند و در دورهٔ کوتاه حکومت وی عثمانیان از اوضاع نابسامانی که پس از مرگ اسماعیل ایجاد شده بود استفاده کرده و تبریز را اشغال کردند. او به دلیل نابینایی مجبور بود که قزلباش ها را ساکت نگاه دارد؛ به همین دلیل پول های خزانه را به قزلباش ها می داد؛ بنابراین، پس از مدتی خزانه خالی شد.
... [مشاهده متن کامل]
تلاش های شاه محمد خدابنده برای بازپس گیری تبریز به دلیل اختلافات داخلی امرای قزلباش با شکست مواجه شد و این شهر تا زمان سلطنت فرزندش، شاه عباس بزرگ در تصرف عثمانیان باقی ماند. سلطنت کوتاه وی ( به مدت ۱۰ سال ) با به قدرت رسیدن عباس به کمک مرشدقلی خان، حاکم مشهد، به پایان رسید. با به سلطنت رسیدن عباس، وی کاملاً از امور سیاسی فاصله گرفت تا این که در سال نهم حکومت فرزندش عباس در قزوین به بیماری مبتلا شده و درگذشت. پیکر وی به عتبات نقل شده و در آنجا دفن شد.
شاه محمد خدابنده در جنگ های خراسان، محاصره قلعه نیشابور، محاصره قلعه تربت و نبرد تیرپل در مقابل پسرش عباس میرزا ( شاه عباس بزرگ آینده ) و علی قلی بیگ گورکان شاملو جنگید. جنگ های طولانی و طاقت فرسای شاه محمد خدابنده و شاه عباس بزرگ با عثمانی ( بین سال های ۱۵۷۸ تا ۱۵۹۰ ) در زمان مراد سوم اتفاق افتاد.
پس از تاجگذاری شاه محمد خدابنده، مهدعلیا خیرالنساء بیگم همسر شاه که به نیابت شاه اکثر امور مملکتی را در دست گرفته بود، حمزه میرزا را که ۱۱ ساله بود به نیابت سلطنت ( ولیعهدی یا به اصطلاح آن زمان وکالت دیوان اعلی ) منصوب کرد.
تاریخ عالم آرای عباسی می گوید از کودکی لقب خدابنده داشت ولی برخی از مورخان نوشته اند که چون پس از نابینایی بیشتر به عبادت مشغول بود به خدابنده معروف شد.
پس از به قدرت رسیدن شاه محمد خدابنده، وی برای جلب سران دولت و امیران قزلباش و سپاهیان دست به بذل و بخشش های گسترده زد و خزانه دربار را که در مدت ۵۴ سال پادشاهی شاه طهماسب یکم جمع شده بود، خالی کرد.
... [مشاهده متن کامل]
تلاش های شاه محمد خدابنده برای بازپس گیری تبریز به دلیل اختلافات داخلی امرای قزلباش با شکست مواجه شد و این شهر تا زمان سلطنت فرزندش، شاه عباس بزرگ در تصرف عثمانیان باقی ماند. سلطنت کوتاه وی ( به مدت ۱۰ سال ) با به قدرت رسیدن عباس به کمک مرشدقلی خان، حاکم مشهد، به پایان رسید. با به سلطنت رسیدن عباس، وی کاملاً از امور سیاسی فاصله گرفت تا این که در سال نهم حکومت فرزندش عباس در قزوین به بیماری مبتلا شده و درگذشت. پیکر وی به عتبات نقل شده و در آنجا دفن شد.
شاه محمد خدابنده در جنگ های خراسان، محاصره قلعه نیشابور، محاصره قلعه تربت و نبرد تیرپل در مقابل پسرش عباس میرزا ( شاه عباس بزرگ آینده ) و علی قلی بیگ گورکان شاملو جنگید. جنگ های طولانی و طاقت فرسای شاه محمد خدابنده و شاه عباس بزرگ با عثمانی ( بین سال های ۱۵۷۸ تا ۱۵۹۰ ) در زمان مراد سوم اتفاق افتاد.
پس از تاجگذاری شاه محمد خدابنده، مهدعلیا خیرالنساء بیگم همسر شاه که به نیابت شاه اکثر امور مملکتی را در دست گرفته بود، حمزه میرزا را که ۱۱ ساله بود به نیابت سلطنت ( ولیعهدی یا به اصطلاح آن زمان وکالت دیوان اعلی ) منصوب کرد.
تاریخ عالم آرای عباسی می گوید از کودکی لقب خدابنده داشت ولی برخی از مورخان نوشته اند که چون پس از نابینایی بیشتر به عبادت مشغول بود به خدابنده معروف شد.
پس از به قدرت رسیدن شاه محمد خدابنده، وی برای جلب سران دولت و امیران قزلباش و سپاهیان دست به بذل و بخشش های گسترده زد و خزانه دربار را که در مدت ۵۴ سال پادشاهی شاه طهماسب یکم جمع شده بود، خالی کرد.
