شاندل

شاندل ( ۲ آذر ۱۳۱۲، فرانسه – ۲۹ خرداد ۱۳۵۶، تونس ) نام یک شخصیت غیرواقعی و نمادین است که در برخی نوشته ها و سخنرانی های علی شریعتی نام برده می شد و توسط خود او ساخته شده[ ۶] ( یا به زبان دیگر خود شریعتی است ) شاندل در زبان فرانسوی به معنا شمع است[ ۷] از طرفی شمع تخلص مورد استفاده شریعتی بود که از کنار هم گذاشتن حروف اول کلمات ( شریعتی، مزینانی، علی ) که سازنده نام علی شریعتی مزینانی بودند به وجود آمد. تا سال ها کسی از یک شخص بودن شریعتی و شاندل خبر نداشت و سال های بعد از فوت او جستجوگران در یافتن فردی به نام شاندل عاجز مانده بودند تا زمانی که مطالعاتی بر دست نوشته های شخصی وی صورت گرفت و با نشانه هایی در خصوص شاندل گذاشته بود به یکسان بودن شخصیت شاندل و علی شریعتی پی بردند. [ ۸]
شمع سرواژه ای از کلمات { شریعتی، مزینانی، علی }سازنده نام علی شریعتی مزینانی است. [ ۸]
در سال های آغازین دهه ۳۰، شریعتی که جوانی ۲۰ ساله بود اشعارش را با نام مستعار «شمع» در روزنامه خراسان به چاپ می رساند. دلیل این عمل این بود که پدرش محمدتقی شریعتی از روشنفکران و فعالان سیاسی–مذهبی مطرح آن زمان بود و علی شریعتی نمی خواست نامش را فاش کند[ ۸] یا گمان می کرد که اشعارش کیفیت بالایی ندارند و هنوز پخته نیستند و هیچ وقت قصد انتشار آنان را نداشت
شعرهایم سوزانده شود که نماند مگر «قوی سپید» و «غریب راه» و «در کشور» و «شمع زندان» ( وصیت نامه ) [ ۹] [ ۱۰]
اما او برخی از اشعارش را با نام خود در این روزنامه به چاپ رسانید[ ۱۱] اولین شعر او «شمع زندان» نام داشت که شمع نماد خود شریعتی بود[ ۸] [ ۱۲]
علی شریعتی اکثر مقالات حرفه ای و علمی خود را به نام خود در روزنامه خراسان به چاپ می رسانید و گاهی از نام «شمع» استفاده می کرد اما بعدها در نشریه ایران آزاد، ارگان سازمان های اروپایی جبهه ملی ایران، و همچنین در نشریه نامه پارسی با نام مستعار «شمع» در آن مطلب می نوشت. [ ۲] [ ۱۳] دلیل این کار برای داشتن امنیت و پنهان ماندن از چشم ساواک بود
در بازگشت به ایران، مشخصا از نیمه دوم دهه ۴۰ ردپای شاندل در آثار و گفتار شریعتی پیدا می شود. [ ۱۴] [ ۱۵] [ ۱۶] [ ۱۷] [ ۱۸] [ ۱۹] [ ۲۰] [ ۲۱] [ ۲۲] [ ۲۳] [ ۲۴] [ ۲۵] شاندل، ترجمه فرانسوی «شمع» است و شریعتی او را یک شاعر و نویسنده و شرق شناس آزادی خواه تونسی فرانسوی نژاد و متولد از پدری روحانی و مادری فئودال معرفی می کند[ ۵] ( شخصیتی بسیار شبیه پیشه و خانواده شریعتی ) و در بین برخی از سخنانش از او نقل قول می کند