شارل کن. [ ک َ ] ( اِخ ) همان شارل پنجم پسر فیلیپ اول معروف به فیلیپ زیبا و ژان دیوانه است. وی بسال 1500 م. در شهرگان تولد و بسال 1558 م.وفات یافت. در سال 1516 م. پادشاه اسپانیا و در سال 1519م. امپراطور آلمان شد. وسعت قلمرو سلطنت او که شامل اسپانیا مستعمرات آن ، فلاندر، اتریش و آلمان میشد موجب گشت که وی همواره با پادشاهان فرانسه در حال خصومت بسر برد. جاه طلب و مدعی سلطنت مطلقه عالمگیر و بهمین سبب با فرانسوای اول پادشاه فرانسه متجاوز از سی سال در حال جنگ بود. وقایع و حوادث مهم این جنگها بقرار زیر است : در سالهای 1522 م. و 1525م. در نبردهای ایتالیا فرانسویان را مغلوب ساخت و پادشاه فرانسه را به اسارت درآورده پیمان مادرید را در سال 1526 م. بر وی تحمیل کرد؛ پس از یک سلسله جنگهای دیگر در سال 1527م. رم را به تصرف درآورد؛ در سال 1529م. پیمان صلح کامبره میان طرفین بسته شد، مذاکرات مربوط به این پیمان را لویئز دوساووا از جانب فرانسوای اول و مارگریت دوتریش از جانب برادرزاده اش شارل کن انجام دادند و از اینرو قرارداد مزبور به «صلح بانوان » شهرت یافت ؛ سپس کوشش بی حاصلی برای تصرف ایالت پرووانس نشان داد؛ درسال 1538م. پیمان متارکه نیس انعقاد یافت و سرانجام در سال 1544م. شکست سرپزول در ایتالیا اتفاق افتاد. پس از وفات فرانسوای اول در سال 1555 م. شارل کن شهر مس رامحاصره کرد و در سال 1556 م. پیمان متارکه ووسل را امضا نمود. از جانب دیگر، این امپراطور در سال 1532 م. با ترکان عثمانی بجنگ پرداخت و در سال 1535 م. به تونس و در سال 1541 م. به الجزیره لشکر کشید و در آنجا با ناکامی روبرو شد.وی بموجب موافقت نامه اوگسبورگ در سال 1555م. آزادی مذهب را برای پیروان لوتردر آلمان برسمیت شناخت. در پایان عمر به خطای خود پی برد و در سال 1555م. از سلطنت استعفا کرد و در سال 1556م. در صومعه یوست در اسپانیا عزلت گزید و همانجا چشم از جهان فروبست.
فرهنگ فارسی
شارل پنجمپسر فیلیپ اول معروف به فیلیپ زیبا ( و. گان ۱۵٠٠ - ف. ۱۵۵۸ م . ). وی در سال ۱۵۱۶ م . پادشاه اسپانیا و در ۱۵۱۹ امپراتور آلمان شد . وسعت قلمرو سلطنت اوکه شامل اسپانیا و مستعمرات آنفلاندو اتریش و آلمان میشد موجب گردید که وی همواره با پادشاهان فرانسه در حال خصومت بسر برد . شارل کن جاه طلب و مدعی سلطنت مطلقه عالمگیر بود و بهمین سبب با فرانسوای اول پادشاه فرانسه متجاوز از ۳٠ سال در حال جنگ بود . وقایع و حوادث مهم این جنگها ازین قرار است : در سالهای ۱۵۲۲ و ۱۵۲۵ در نبردهای ایتالیا فرانسویان را مغلوب ساخت و پادشاه فرانسه را باسارت در آورد وپیمان مادرید را درسال ۱۵۲۶ بروی تحمیل کرد.پس ازیک سلسله جنگهای دیگر در سال ۱۵۲۷ رم را تصرف کرد . در سال ۱۵۲۹ م. پیمان صلح کامبره میان طرفین بسته شد . مذاکرات مربوط باین پیمان را لوئیز د ساوا از جانب فرانسوای اول و مارگریت دتریش از جانب برادرزاده اش شارل کن انجام دادند. از این رو قرار داد مزبور به [ صلح بانوان ] شهرت یافت . سپس شارل کوششی بی حاصل برای تصرف ایالت پروانس نشان داد. در سال ۱۵۳۸ پیمان متارکه نیس انعقاد یافت و عاقبت در سال ۱۵۴۴ م . شکست سریزل در ایتالیا اتفاق افتاد. پس از وفات فرانسوای اول در سال ۱۵۵۵ م . شارل کن شهر متز را محاصره کرد و در سال ۱۵۵۶ م. پیمان متارکه و وسل را امضا نمود . از جانب دیگر وی در سال ۱۵۳۲ م . با ترکان عثمانی جنگید و در سال ۱۵۳۵ م . به تونس و در سنه ۱۵۴۱ م . به الجزایر لشکر کشید و در آنجا با ناکامی روبرو شد. وی بموجب موافقت نامه او گسبورگ در سال ۱۵۵۵ م. آزادی مذهب را برای پیروان لوتر در آلمان برسمیت شناخت . وی در پایان عمر بخطای خود بپی برد و در سنه ۱۵۵۵ از سلطنت استعفا کرد و در سال ۱۵۵۶ م . در صومعه یوسف در اسپانیا عزلت گزید و همانجا در گذشت .
