شارل ژوزف دو هارله دو دولن ( به فرانسوی: Charles - Joseph de Harlez de Deulin ) ( زاده ۲۱ اوت ۱۸۳۲ - مرگ ۱۴ ژوئیه ۱۸۹۹ ) خاورشناس، کشیش و ترجمه گر متن های مَزدَیَسنی بلژیکی بود. وی استاد زبان های شرقی در دانشگاه لوون و عضو فرهنگستان پادشاهی بلژیک بود.
... [مشاهده متن کامل]
وی زادهٔ شهر لیژ بود. خانواده اش از سرشناسان این شهر بودند. در آغاز در لیژ قانون خواند ولی با همهٔ کامیابی هایش از این رشته از پیشهٔ قانون دانی خرسند نبود. پس به خداشناسی پرداخت و در ۱۸۵۸ کشیش شد. سپس رئیس دانشکدهٔ سن کیرن در هوئی شد. در ۱۸۷۶ وی مسئول آموزشگاه هنر - که با پیوند با دانشگاه کاتولیک لون برای کشیش های جوان برپاشده بود - گشت و تا چهار سال در این جایگاه ماند. گرایشش به آموزه های شرقی وی را بر آن داشت تا بدین زمینه بپردازد. وی در ۱۸۷۱ استاد بخش خاورشناسی دانشگاه لوون گردید. او انرژی خود را صرف آموختن اوستا نمود و میان سال های ۱۸۷۵ - ۷۷ ترجمهٔ این کتاب را به چاپ رساند.
پیش از او اشپیگل اوستا را به آلمانی ترجمه کرده بود و آنکتیل دوپرون برای برگردان آن به فرانسوی کوشیده بود. ترجمهٔ هارله دارای تفسیر اوستا نیز بود. ویرایش دوم این اثر در ۱۸۸۱ به چاپ رسید. پیوند میان اوستا و ریگ ودا هنوز به درستی درک نمی شد، پس هارله به آشکار نمودن این پیوند کمر بست. هارله بر اختلاف های میان این دو نوشته انگشت نهاد و آنها را از همانندی های این دو آشکار ساخت. دیدگاهش با مخالفت هایی رو به رو شد و کسانی چون جیمز دارمستتر بر دیدگاه او خرده می گرفتند.
در ۱۸۸۳ هارله به سوی بخش دیگری رفت؛ زبان و ادبیات چینی. در این بخش او به سوی پرسمان های مربوط به آیین چین باستان کشیده شد. او روزنامه ای را بنیاد نهاد به نام موزئون و خود سردبیریش را بر عهده گرفت. این روزنامه به تاریخ و به ویژه تاریخ دین می پرداخت. او در این روزنامه به جستارهی ایرانی و چینی می پرداخت. وی که استاد سانسکریت بود رساله ای را در این زمینه برای دانشجویانش فراهم ساخت. او با ادبیات منچوری آشنا بود و در ۱۸۸۴ رساله ای را دربارهٔ زبان منچو نگاشت. با کوشش های او آموزشگاه دانش های شرقی لوون به شکوفایی رسید. در بیست و پنجمین سالگرد استادی وی در لوون مجموعه ای به نام او دربردارندهٔ بیش از پنجاه نوشتار دانشی از پژوهشگران کشورها و آیین های گوناگون بدو پیشکش شد. هارله در ۱۸۹۹ در لوون درگذشت.
... [مشاهده متن کامل]
وی زادهٔ شهر لیژ بود. خانواده اش از سرشناسان این شهر بودند. در آغاز در لیژ قانون خواند ولی با همهٔ کامیابی هایش از این رشته از پیشهٔ قانون دانی خرسند نبود. پس به خداشناسی پرداخت و در ۱۸۵۸ کشیش شد. سپس رئیس دانشکدهٔ سن کیرن در هوئی شد. در ۱۸۷۶ وی مسئول آموزشگاه هنر - که با پیوند با دانشگاه کاتولیک لون برای کشیش های جوان برپاشده بود - گشت و تا چهار سال در این جایگاه ماند. گرایشش به آموزه های شرقی وی را بر آن داشت تا بدین زمینه بپردازد. وی در ۱۸۷۱ استاد بخش خاورشناسی دانشگاه لوون گردید. او انرژی خود را صرف آموختن اوستا نمود و میان سال های ۱۸۷۵ - ۷۷ ترجمهٔ این کتاب را به چاپ رساند.
پیش از او اشپیگل اوستا را به آلمانی ترجمه کرده بود و آنکتیل دوپرون برای برگردان آن به فرانسوی کوشیده بود. ترجمهٔ هارله دارای تفسیر اوستا نیز بود. ویرایش دوم این اثر در ۱۸۸۱ به چاپ رسید. پیوند میان اوستا و ریگ ودا هنوز به درستی درک نمی شد، پس هارله به آشکار نمودن این پیوند کمر بست. هارله بر اختلاف های میان این دو نوشته انگشت نهاد و آنها را از همانندی های این دو آشکار ساخت. دیدگاهش با مخالفت هایی رو به رو شد و کسانی چون جیمز دارمستتر بر دیدگاه او خرده می گرفتند.
در ۱۸۸۳ هارله به سوی بخش دیگری رفت؛ زبان و ادبیات چینی. در این بخش او به سوی پرسمان های مربوط به آیین چین باستان کشیده شد. او روزنامه ای را بنیاد نهاد به نام موزئون و خود سردبیریش را بر عهده گرفت. این روزنامه به تاریخ و به ویژه تاریخ دین می پرداخت. او در این روزنامه به جستارهی ایرانی و چینی می پرداخت. وی که استاد سانسکریت بود رساله ای را در این زمینه برای دانشجویانش فراهم ساخت. او با ادبیات منچوری آشنا بود و در ۱۸۸۴ رساله ای را دربارهٔ زبان منچو نگاشت. با کوشش های او آموزشگاه دانش های شرقی لوون به شکوفایی رسید. در بیست و پنجمین سالگرد استادی وی در لوون مجموعه ای به نام او دربردارندهٔ بیش از پنجاه نوشتار دانشی از پژوهشگران کشورها و آیین های گوناگون بدو پیشکش شد. هارله در ۱۸۹۹ در لوون درگذشت.
