شاخه زرین

شاخۀ زرّین (The Golden Bough)
کتابی در مردم شناسی، تألیف جیمز جورج فریزر، به زبان انگلیسی، نوشته شده در ۱۸۹۰ ـ ۱۹۳۶، چاپ نخست کتاب در ۲ مجلد (۱۸۹۰)، چاپ دوم در ۳ مجلد (۱۹۰۰)، چاپ سوم در ۱۲ مجلد به اضافۀ نمایه های آن (۱۹۱۵) و تکمله ای ۱جلدی بر همۀ کتاب در ۱۹۳۶. کتاب در هفت بخش تدوین شده است و هر بخش عنوانی مجزا دارد؛ هنر جادویی و تطور پادشاهان؛ تابو و خطرات روح؛ خدایی که می میرد؛ آدونیس، آتیس، و اُزیریس؛ ارواح گندم و جنگل ها؛ بلاگردان؛ بالدِر زیبا. این اثر عظیم، یکی از پرخواننده ترین آثار در همۀ تاریخ به شمار می رود. باورهای ادبی عصر ویکتوریایی در آن با دقت و ذوق خیال انگیز پژوهشی عجین شده است. این کتاب، که بعدها فریزر خلاصه ای تک جلدی از آن با یاری همسر و پسرش فراهم آورد، پایه بنای بسیاری از دریافت های انسان شناسانه و مآلاً ادراکات فرهنگی متفکران قرن ۲۰ شد. فریزر در پیش گفتار، هدف اصلی کتاب را کشف و توضیح قانونی عجیب توصیف می کند که برای جانشینی کاهن معبد دیانا در آریستا وجود دارد. این هدف، که در بادی امر چنین گزیده و ناچیز جلوه می کند، فریزر را به تحقیقاتی پردامنه و تطبیقی کشاند که در سنت مردم شناسی جایگاهی بس مهم دارد.