شاخه

/SAxe/

مترادف شاخه: ازگ، غصن، شجن، شعبه، فرع، گروه، شاخابه، شاخ

معنی انگلیسی:
branch, branch-line, branch-pipe, tributary, genre, offshoot, ramification

لغت نامه دهخدا

شاخه. [ خ َ / خ ِ ] ( اِ ) شاخ درخت. ( ناظم الاطباء ). فرع. غصن. شاخ. فنن. شغه. شغ. || شعبه. ( ناظم الاطباء ): شاخه رود. شاخه چهل چراغ یک شعبه از چهل چراغ. || فروع و جزئیات : ولیکن دانشومندان اندر شاخه های فقه روز از سپیده دمیدن دارند. ( مقدمه التفهیم چ جلال همائی ص قسط و همین کتاب ص 69 ). || قرن و شاخ حیوان. جام شرابخواری که بشکل شاخ بود. || شراب آمیخته با گلاب. ( ناظم الاطباء ). || شاخ که مشک زباد را در آن نهاده میفروخته اند :
آبی چو یکی کیسگکی از خز زرد است
در کیسه یکی بیضه کافور کلان است.
واندر دله بیضه کافور رباحی
ده نافه و ده شاخگک مشک نهان است.
منوچهری.
|| صلیب. غل. ( ناظم الاطباء ).
- شاخه ریحان ؛ طاقه ریحان. ( ناظم الاطباء ).
- دوشاخه ؛ سه شاخه و قس علی هذا بمعنی دو شعبه مانند چوب دوشاخه. ( فرهنگ نظام ).
- || دوشاخه ؛ جزوی از دو چرخه پایی که حرکت فرمان را به چرخ جلو منتقل میسازد . رجوع به دو شاخه شود.
- سرشاخه ؛ شاخه رأس درخت. قله درخت. رجوع به شاخ شود.

شاخه. [ خ َ / خ ِ ] ( اِخ ) نام محلی کنار راه مشهد به باجگیران میان قشلاق و آسیاب خسروخان واقع در 207130 گزی مشهد.

فرهنگ فارسی

شاخ درخت، شعبه، فرقه، دسته
( اسم ) ۱ - انشعابی که از تنه درخت جدا میشود و حامل برگ و گل و انشعابات کوچکتر است شاخ درخت غصن . ۲ - شاخ حیوان قرن . ۳ - جام شراب که به شکل شاخ بود . ۴ - شعبه . ۵ - تقسیمات بزرگ و کلی گیاهان و جانوران را گویند . در هر شاخه صفات بسیار کلی موجودات گیاهی یا جانوری در نظر گرفته میشود مثلا در عالم جانوران همه حیوانات یک سلولی را در یک شاخه قرار داده و به نام آغازیان می نامند و بقیه جانوران که پر سلولی هستند در طی ۷ شاخه ذکر میشوند . در عالم گیاهان همه گیاهان در ۴ شاخه قرار گرفته اند .
نام محلی کنار راه مشهد به باجگیران میان قشلاق و آسیاب خسرو خان واقع در ۲٠۷۱۳٠ گزی مشهد .

فرهنگ معین

(خَ یا خِ ) (اِ. ) ۱ - شاخه درخت . ۲ - شعبه . ۳ - بخش فرعی جدا شده از یک مجموعة اصلی . ۴ - واحد شمارش تیرآهن ، نبات و مانند آن . ۵ - جام شراب که به شکل شاخ بود.

فرهنگ عمید

۱. (زیست شناسی ) آنچه از تنۀ درخت یا ساقۀ گیاه می روید و حامل برگ، گل، یا میوه است، شاخ.
۲. آنچه از چیز دیگر جدا شود، مثل جوی آب که از نهر یا رود جدا شود.
۳. شعبه.
۴. [مجاز] فرقه، دسته.
۵. [مجاز] واحد شمارش تیرآهن، نبات، و مانند آن: یک شاخه نبات.

فرهنگستان زبان و ادب

{branch} [رایانه و فنّاوری اطلاعات، شیمی] [رایانه و فنّاوری اطلاعات] هریک از مجموعه دستورهای پیاپی اجرایی در یک برنامه که با توجه به وضعیت یک یا چند متغیر، هدایت فعالیت رایانه را بر عهده می گیرد [شیمی] گروهی از اتم های مشابه که از یک حلقه یا زنجیرۀ مستقیم منش...
{division} [زیست شناسی- علوم جانوری] سومین رتبۀ رسمی در رده بندی جانوران، پایین تر از سلسله و بالاتر از رده
{phylum} [زیست شناسی- علوم گیاهی] سومین رتبۀ رسمی در رده بندی گیاهان، پایین تر از سلسله و بالاتر از رده

واژه نامه بختیاریکا

شیل؛ لِشک

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] هر یک از انشعابهای ساقه گیاه را شاخه می گویند.از آن به مناسبت در بابهای طهارت، حج، صلح، وقف، اطعمه و اشربه، احیاء موات و حدود سخن گفته‏اند.
۱. ↑ جواهر الکلام ج۴، ص۲۳۳.
فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت، ج۴، ص۵۸۴-۵۸۵.
...

دانشنامه عمومی

شاخه در گیاهان به بخش چوبی گیاه گفته می شود که با تنه اصلی گیاه پیوند دارد اما جزئی از آن به شمار نمی آید.
در مورد درخت ها به شاخه اصلی، شاخ درخت نیز می گویند و به شاخه ها لدذرری فرعی تَرکه می گویند که در قدیم به ترکه ها، اَزْگ یا اَزَغ نیز گفته می شد. [ ۱]
به سر هر شاخه از درخت یا نوک بلندترین شاخ درخت نیز سرشاخه می گویند. در حالی که در گیاهان گوناگون، شاخه هایی تقریباً افقی، عمودی یا اریب دارند، شاخه های درخت ها معمولاً بیشتر اریب و رو به بالا می رویند.
به شاخه ای که بر سر آن گلی روییده باشد یک «شاخه گل» گفته می شود که در این مورد واژه شاخه اصطلاحاً به عنوان یک رابط شماری برای گل ها نیز به کار می رود.
عکس شاخه

شاخه (دهلران). شاخه یک روستا در ایران است که در دهستان ابوغویر شهرستان دهلران استان ایلام واقع شده است. [ ۱] شاخه ۱۴۲ نفر جمعیت دارد.
عکس شاخه (دهلران)

شاخه (زیست شناسی). شاخه[ ۱] ( Phylum ) یکی از آرایه های رده بندی علمی جانداران است که پایین تر از فرمانرو و بالاتر از رده جای دارد.
در گیاه شناسی به شاخه، دسته نیز گفته می شود.
عکس شاخه (زیست شناسی)
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلف

دانشنامه آزاد فارسی

شاخه (زیست شناسی). شاخه (زیست شناسی)(phylogeny)
گروه اصلی رده بندی زیست شناختی. پستانداران، پرندگان، خزندگان، دوزیستان، ماهیان، و نیام داران به شاخۀ طناب داران تعلق دارند. شاخۀ نرم تنان شامل حلزون ها، حلزون های بی صدف، ماهی مرکب، صدف خوراکی، و هشت پاست. شاخۀ اسفنجیان شامل اسفنج هاست و شاخۀ خارپوستان شامل ستارۀ دریایی، توتیای دریایی، و خیار دریایی است. رده بندی گیاهان، هنگامی که بخشجای شاخه را می گیرد، بسته به معیارهای در نظر گرفته شده، شامل چهار تا نُه شاخه است. همۀ گیاهان گل دار به یک شاخۀ منفرد نهاندانگان، و همۀ مخروطیان به شاخۀ دیگری، معروف به بازدانگان، تعلق دارند. شاخه های مرتبط در یک سلسله گرد هم می آیند و خود به رده ها دسته بندی می شوند. تاکنون ۳۶ شاخۀ متفاوت معیّن شده است. جدیدترین شاخۀ شناخته شده سیکلیوفوراست که در ۱۹۹۵ توصیف شد. این شاخه شامل گونۀ شناخته شدۀ symbion pandora است که روی خرچنگ ها زندگی می کند.

شاخه (گیاه شناسی). شاخه (گیاه شناسی)(shoot)
بخش هایی از گیاه آوندی که بالاتر از سطح زمین رشد می کنند و شامل ساقۀ حامل برگ، جوانه، و گل است. شاخه از رشد ریزجوانه یا پلومول رویان حاصل می شود.

شاخه (هنرهای سنتی). در قالی بافی، شاخۀ درخت که در گردش خود اغلب پیچ خورده است. نگاره ای انتزاعی که در اغلب هنرهای سنتی، به ویژه در نقشۀ فرش دیده می شود. نگارۀ شاخه، گونه های متنوعی دارد و مشهور ترین آن، شاخۀ «تاک» است که ویژۀ حاشیۀ قالی است.

مترادف ها

grain (اسم)
ذره، جو، خرده، شاخه، حالت، دانه، حبوبات، حبه، حب، غله، چنگال، رنگ، رگه، مشرب، دان، تفاله حبوبات، یک گندم معادل 0/0648 گرم

wing (اسم)
جناح، شاخه، شعبه، بال، پره، بال مانند، گروه هوایی، زائده حبابی، زائده پره دار، دسته حزبی، قسمتی از یک بخش یا ناحیه

horn (اسم)
شاخ، نوک، شاخه، پیاله، شیپور، بوق، کرنا

branch (اسم)
شاخ، شاخه، شعبه، ترکه، بخش، انشعاب، رشته، فرع

arm (اسم)
بازو، دست، سلاح، شاخه، اسلحه، شعبه، قسمت، جنگ افزار، دستهء صندلی یا مبل

tributary (اسم)
شاخه، انشعاب، خراج گذار، خراجگزار

limb (اسم)
شاخه، عضو، عضو بدن، دست یا پا، قطع کردن عضو، اندام زبرین، اندام زیرین

bifurcation (اسم)
شاخه، تقسیم به دو شاخه، شکاف گاه

bough (اسم)
شاخه، ترکه، تنه درخت، شانه حیوان

sprout (اسم)
شاخه، جوانه، فرزند

branch line (اسم)
شاخه، خط فرعی

embranchment (اسم)
شاخه، شعبه، انشعاب

فارسی به عربی

جناح , حبوب , رافد , طرف , غصن , فرع , کرنب صغیر

پیشنهاد کاربران

شاخه ؛ مفهوم نهفته در صندوقچه و ساختمان این کلیدواژه در لابلای متن زیر تحلیل و تبیین شده است ؛
ساقُل یا ساغول ؛ از اونجایی که زبان به عنوان کاربردی ترین و زیباترین ابزار ارتباط در جوامع بشری و کلمات، ابزاری نیرومند برای راهبری فاهمه در ذهن انسان جهت تصویر سازی حقایق و مفاهیم و مبدل کردن این حقایق به واقعیت در امورات زندگی می باشد و نور این کلمات با هویتی که حروف به آنها می دهد همچون حقیقتی در عالم واقع از جانب خداوند متعال بازتاب یافته است.
...
[مشاهده متن کامل]

یعنی کلمات اینگونه نیستند که حروفشان به صورت تصادفی و شانسی به هم چسبیده شده باشند تا صرفاً یک کلمه ای ایجاد شده باشد. بلکه تک تک حروف آنها به صورت حکیمانه و گزینش شده و بر مبنای یک حساب و کتابی دقیق و هدفمند انتخاب شده اند و همچون مصالحی با کیفیت برای احداث بنای ساختمان کلمات به کار گرفته شده است.
بر همین مبنا خداوند متعال در کتاب قرآن مجید نیز رموزی را با درج یکسری حروف در ابتدای بعضی از سوره ها جهت تفکر و اندیشیدن انسان ها به این موضوع اشاره کرده است.
از آنجایی که ما انسان با مطالعه ی هر کتابی که مطالب و آموخته ها در آن با نوشتن برای ماندگار شدن آنها به زنجیر کشیده شده اند یا با آموختن هر زبانی با کلمات سروکار داریم، برهمین مبنا الله متعال و اللهِ الهام کننده تمام علوم را در مفاهیم کلمات قرار داده است و این مفاهیم را از طریق کلمات به قلب حضرت آدم برای ادامه ی حیات و زندگی در این کره خاکی الهام کرده است.
مُؤَیِّد این مطلب یک جمله ای هم با این مضمون وجود دارد که خداوند متعال اولین چیزی را که خلق کرد کلام یا کلمه بوده است.
فلذا تحلیلی که بشود خدمت عزیزان و علاقه مندان در این خصوص در مورد کلمه ی ساقُل ارایه داد و فلسفه ی ایجاد این کلمه را تحلیل و تشریح کرد بدینصورت قابل تبیین خواهد بود؛
معنا و مفهوم کلمه ی ساقُل که در زبان ترکی به عنوان یک اصطلاح تشکر گونه و سپاسگزاری و تأیید کننده در مکالمات روزمره رایج می باشد و هم اکنون در حال استفاده می باشد به روش تفسیر و تعریف موازی و غیرانطباقی با ریشه ی این کلمه به معنی پایدار بودن پابرجا بودن و استوار بودن دارای معنا و مفهوم می باشد.
قاعدتاً هم ایست وار بودن و پایداری و پابرجایی مفهومی است که نیاز به سختی و سخت بودن و زمخت بودن و ساخته بودن جهت ایستادگی و ایستا بودن را دارد. سختی که در ذات کار و بر مبنای سخن کلمات منتهی به سخاوت باشد.
بر همین مبنا کلمه ی اصلی در ساختمان کلیدواژه ی ساقل، کلمه ی ساق مرتبط با مفهوم ثقیل بودن یا سقیل بودن می باشد و حرف ( ل ) که در این کلمه غالبش با حرف ( ل ) بسته شده اشاره به جاری ثقیل بودن یا جرثقیل بودن یک جریان سیال انرژی دار و یک روند نرم و لطیف و در حال رشد و در حال حرکت، در مفهوم کلمه ی ساق را دارد.
در پهنه ی واژگان و دریای لغات، کلمات زیادی هست که مدل ساختمان و چهارچوب و غالب و فریم و فرمولشان با حرف ( ل ) بسته شده است. مثل کابُل که شهری از شهرهای افغانستان امروزی می باشد
کلمه ی کابُل از کابیدن و کاویدن و کاوش و کند و کاو به معنی شهر علم و تحقیق و جستجو منشعب و ایجاد گردیده است. در این رابطه در مناطق جنوب ایران دریای خلیج فارس و جزایری مثل بحرین به افرادی که در جستجوی مروارید در اعماق دریا کاوش می کردند معروف به کابی به معنی کاوشگر مشهور بودند.
مثل فرمول که از فُرم و فریم به معنای چهارچوب و غالب شکل گرفته است. مفهوم کلمه ی فرمول نیز اشاره به یک فضایی دارای حصار و محدوده دارد که بر مبنای یک استاندارد ایجاد شده است. استانداردی که در آن غالب و چهارچوب معین، یک مُلک و مِلاکِ مولکولاریزه شده و سیال و لطیف و دارای انرژی و نیرو نهفته شده است.
و فراوان از این دست کلمات مثل؛
( گرانول گلایکول مولکول آمپول و. . . )
هرچند حرف ( ل ) در قانون و قواعد ایجاد کلمات متناسب با کاربری کلمات و عینیت آن با عالم واقع قابل تبدیل به حرف ( ر ) می باشد.
در مجموع در بسیاری از موارد، دو حرف ( ل ر ) در ترکیب ساختمان کلمات، نماد وجود و هستی و وجود نیرو و انرژی و توانمندی و حرکت در مفهوم کلمات در ابعاد مختلف می باشد. که حرف ( ل ) تداعی کننده ی یک حرکت سیال گونه و لطیف و مستمر و حرف ( ر ) تداعی کننده ی یک حرکت خرامان گونه و خراط وار و خروشان و خراش انداز مستمر مادی و فیزیکی منطبق با عالم واقع در ذهن می باشد.
کلمه ی ساق در کلمه ی ساقل به لحاظ نزدیک ترین کلمات مشابه در اطراف این کلمه مرتبط با کلمات هم خانواده خودش مثل ( ساقه ساقی سقایت ساغر ) می باشد.
کلمه ی ساقه که در مورد گیاهان و درختان به عنوان یک ستون مستحکم و استوار برای شاخه ها و برگ و بار آن کاربرد دارد، زیاد از این کلمه استفاده می شود در واقع به صورت تعریف انطباقی با ریشه ی این کلمه اشاره به زمختی و شَقُّ و رَق بودن و به صورت تعریف موازی و غیرانطباقی اشاره به استوار بودن و پابرجا بودن و پایداری آن را دارد.
اگر از زاویه ی تغییر ریخت حروف در غالب ساختمان کلمات به کلمه ی ساق نگاهی داشته باشیم حرف ( س ) قابل تبدیل به حرف ( ز ش ) می باشد و حرف ( ق ) قابل تبدیل به حرف ( گ خ ) در دیگر کلمات و در دیگر زبان ها و لهجه ها و گویش ها در موقعیت های کاربردی مختلف می باشد. یعنی از طریق این قانون در کلمه ی ساقه مفهوم شاخ و شاخه و زمختی و سختی و ساخته شدن و سخت شدن و ثقیل شدن و ساخت و ساز و شَقّ و رق شدن قابل برداشت می شود.
حکمت تبدیل حرف ( س ) به حرف ( ش ) و تبدیل حرف ( ق ) به حرف ( خ ) در دو کلمه ی ساقه و شاخه به خاطر انطباق رفتار آوایی دو حرف ( ش خ ) منطبق با شرایط شاخه بر روی درخت می باشد.
یعنی شرایط شاخه بر روی درخت به گونه ای است که به نسبت ساقه دارای برگ و بار و میوه می باشد و این حالت و شرایط موجود بر روی شاخه که با وزش باد یک آهنگ و صدا و صوت شریان گونه و شرشر وار از برگ ها ایجاد می گردد و همچنین شرایط شاخه، در مورد ذات حرف ( خ ) در این کلمه به خاطر وجود یک شرایط خرامان گونه با تیغ و خارهای محافظتی و کندن های خرامان گونه ی میوه ها از شاخه به نسبت ساقه که این شرایط را ندارد دارای یک عینیت انطباقی با این شرایط می باشد.
به همین روش اگر به پیش برویم کلمه ی زاق و زاگ و زاگرس و زاگراست به معنی کوه سخت استوار و راست و وَراست شده یا اِوِرست شده نیز قابل مشاهده می شود.
مشابه مدل ساختمان کلمه ی ساقل کلمه ی شاقل که ابزاری برای میزان تنظیم شاق بودن یا شاخ بودن یا شَق و رق بودن و شَخ بودن در استواری و راست بودن می باشد وجود دارد.
ذات رفتاری حرف ( آ ) در میان و در دل کلمه ی ساق اشاره به مفهوم تعالی یافتن و رشد و نمو را در مفهوم کلمات دارد .
مفهوم کلمه ی ساق که مرتبط با کلمه ی ساخ سخت شاخ شَخ شَق شاخه شاخص و زاگ و زاغ و . . . می باشد در قانون رفتار آوایی و ذات حروف برای نشان دادن جهت تعالی و رشد، دو حرف ( آ ) و ( ای ) مشخص کننده ی جهت حرکت و رشد و سوق یافتن می باشد.
اصطلاح زیگ و زاگ نمونه واقعی در مورد جهت رشد در مفهوم این کلمه می باشد .
یا اصطلاح قیل و قال که اشاره به صدای کم و زیاد دارد یا اصطلاح زیپ و زاپ که اشاره به میزان به هم رسیدن و از هم جدا شدن یا فصل و وصل در مفهوم کلمات را دارد نمونه ی مشابه این قانون می باشد.
اگر از زاویه ی اولویت آوای حروف و کلمات نسبت به نگارگری و صورتگری آنها به این مقوله ورود کنیم کلمه ی ضیق در اصطلاح ضیق وقت به معنی کمبود وقت و ضاق وقت به معنی ازدیاد وقت در یک موقعیت کاربردی دیگر تأیید کننده ی این توضیح در این مطلب می باشد.
قانون اولویت آوا در بسیاری از موارد به ما کمک می کند تا بتوانیم بهتر به مفهوم نهفته در صندوقچه کلمات برسیم مثل سطح و مساحت یا تهران و طهران یا بلیط و بلیت و فراوان از این دست کلمات که حروف آنها در جایگاه های کاربردی مختلف به دلایلی هدفمند و خاص، حروفشان تغییر ریخت نگارشی داده شده است.
چنانچه ما بخواهیم فقط همین یک کلمه را از تمام زوایای قانون و قواعد و ایجاد کلمات بررسی و تحلیل کنیم به کلمات بسیار زیادی در پهنه ی واژگان و دریای لغات در جایگاه های کاربردی مختلف خواهیم رسید که هر کدامشان انشعابات زیادی از تعاریف و تفاسیر را ایجاد می کند مثل ذغال مثقال زق زاغه زاغ زاغی و. . . به گونه ای فقط همین یک کلمه برای خودش کتابی خواهد شد که خارج از وقت و حوصله خوانندگان این مطالب خواهد شد. موفق و پیروز باشید به امید درک هرچه بیشتر مفاهیم و معارف الهی و موفقیت در عدم انجام گناه و کسب رضایت خداوند متعال و فراهم نمودن شرایط ظهور حضرت قائم التماس دعا.

شاخه کلمه ای تورکی است که از فعل شاخماق به معنی رعدوبرق گرفته شده است ریشه ان شاخ بوده وقتی پسوند مه بدان اضافه می شود به شکل شاخمه و به معنی آذرخش در امده و بصورت شاخه وارد فارسی شده است همچنانکه آذرخش در اسمان به صورت شاخه شاخه دیده می شود به انشعابات در ختان نیز شاخه می گویند
منبع. عکس فرهنگ پاشنگ
شاخهشاخهشاخهشاخه
لری بختیاری
لِشک، شیل:شاخه
شاخه: در سنسکریت: صاکهه و صاکها śākhā، śākha؛ در اوستایی: یخشتی yaxshti؛ در سغدی: شنخه shanxe؛ در پهلوی: شاک shāk ( شاخ ) .
درگروه زبانی لر زبان لربختیاری : معادل شاخه = لِشک و شاخک = لِک هست و معادل " شاخ " : با شاخ های کوچک و نوک تیز و تازه سُرو میگویند و بلد از سُرو تبدیل به شاخ میشود .
ولی برای شاخ کَرگَدَن = کَلمِ تاک می گویند : کَلم = شاخ و تاک = کرگدن
شاخ :
دکتر کزازی در مورد واژه ی "شاخ " می نویسد : ( ( شاخ در پهلوی در ریخت شاک šāk بکار می رفته است. از آنجا که این واژه در سانسکریت شاخا šākhā است و در ارمنی cax و در لیتونیایی šākā . بر پایه ی هنجارهای زبانشناختی ، در ریخت هند و اروپایی آن کا ( K ) یی وجود داشته است . این " کا " در اوستایی به س s و در پارسی باستان به ث th و در سانسکریت به ش š دیگرگون می شود . براین پایه ، ریخت پهلوی و پارسی آن می بایست ساک sāk و ساخ sāx می شد . می توان بر آن بود که " ساق " و " ساقه " ریخت های تازیکانه اند که از "ساک " یا " ساخ بر آمده اند
...
[مشاهده متن کامل]

شاخه ای که ما از این میوه یا گل میچینیم
شاخ بن. [ ب ُ ] ( اِ مرکب ) درخت. ( فرهنگ نظام ) . شاخ درخت :
ز باغ تو منزلگهی خواستن
می آوردن و مجلس آراستن
گلی چیدن از وی به هر شیوه ای
چشیدن ز هر شاخ بن میوه ای.
امیرخسرو ( از آنندراج و فرهنگ نظام ) .
...
[مشاهده متن کامل]

شتاک
شتاک. [ ش َ ] ( اِ ) ستاک. استاک. استاخ. شتاخ. شاخ تازه و نازک باشد که از بیخ و بن درخت و از شاخ درخت سرزند و بیرون آید. ( از برهان ) . در لغت فرس اسدی شتاک ضبط شده است :
سوسن لطیف و شیرین چون خوشه های سیمین
شاخ و شتاک نسرین چون برج ثور و جوزا.
کسائی.
سر درخت أمل گشته بود پژمرده
به آب جود تو از بیخ تازه کرد شتاک.
منصور شیرازی.

شاخه : [اصطلاح صنعت چوب] به انشعابات ساقه درختان گفته می‏شود .
گرایش
Fields
شاخه ها
مشاهده ادامه پیشنهادها (١٠ از ١٢)

بپرس