شاء

[ویکی الکتاب] معنی شَاءَ: خواست
معنی لَا یَسْتَثْنُونَ: استثناء نمی کنند - ان شاء الله نمی گویند (کلمه استثناء که مصدر فعل یستثنون است ، به معنای این است که بعضی از افراد کل را از حکم کل کنار بگذاریم ، و نیز به معنای گفتن کلمه ان شاء الله در هنگام وعده قطعی و یا هر سخن قطعی دیگر است ، و اگر این کلمه را هم...
معنی یَکْشِفُ: برطرف می کند - کنار می زند ( عبارت " بَلْ إِیَّاهُ تَدْعُونَ فَیَکْشِفُ مَا تَدْعُونَ إِلَیْهِ إِنْ شَاءَ " یعنی : بلکه فقط خدا را میخوانید، و او هم اگر بخواهد آسیبی که به سبب آن او را خواندهاید برطرف میکند)
معنی ذَکَرَهُ: آن را یاد کرد (در جمله "فَمَن شَاءَ ذَکَرَهُ "یعنی هر کس خواست میتواند بیاد قرآن و یا معارفی که قرآن تذکر میدهد و یادآوری می کند بیافتد و از آن پند گیرد منظور از یادآوری این است که قرآن آنچه را که در فطرت هر شخصی خدا قرار داده را به او یادآوری می کند...
معنی یَتَأَخَّرَ: که تأخیر پیدا کند - که عقب بیفتد (منظور از تقدم ،در عبارت "إِنَّهَا لَإِحْدَی ﭐلْکُبَرِ نَذِیراً لِّلْبَشَرِ لِمَن شَاءَ مِنکُمْ أَن یَتَقَدَّمَ أَوْ یَتَأَخَّرَ " پیروی کردن از حق است که مصداق خارجیش ایمان و اطاعت است ، و منظور از تاخر ، پیروی نکردن...
معنی لَوْلَا: اگر نبود - چرا نشد (در عباراتی نظیر "وَلَوْلَا دَفْعُ ﭐللَّهِ ﭐلنَّاسَ بَعْضَهُم بِبَعْضٍ " معنی اگر نبود می دهد وقتی در ترکیب با فعل بیاید معنی چرا نشد یا چرا می دهد مثل "وَلَوْلَا إِذْ دَخَلْتَ جَنَّتَکَ قُلْتَ مَا شَاءَ ﭐللَّهُ ":چرا وقتی به باغ خ...
ریشه کلمه:
شی ء (۵۱۹ بار)

مصدر است به معنی خواستن و اراده کردن «شائة یشائه شیئاً: اراده» . طبرسی در ذیل این آیه مشیت را اراده معنی کرده است. . شاء در این آیه و نظائر آن به معنی مشیت جبری است یعنی اگر خدا می‏خواست قدرت عدم ایمان را از آنهابر می‏داشت قهراً همه ایمان می‏آوردند ولی خدا چنین نخواسته است. * ، . ظاهراً مراد از «یَشاءَ اللّهُ»در این دو آیه و نظیر آنها، فراهم آوردن اسباب و توفیق در کارها است، پر واضح است که اگر خداوند اسباب را فراهم نکند انسان کاری نتواند کرد هر چند که فاعل مختار است اینکه خداوند اسباب بی شمار را از قبیل آفتاب، ماه، ستارگان، زمین، هوا، آب،ارزاق، بدن، سلامتی، فهم، اراده و... فراهم آورده است اینها همه مشیّت خدا اند که ما کار شایسته را اراده و انجام دهیم و اگر خداوند این اسباب را جور نمی‏آورد اراده کار نیک یا بد از ما مقدور نبود این است آنچه به نظر می‏آید. واللّه العالم . اراده خداوند دو گونه است: اراده تکوینی و اراده تشریعی. اراده تکوینی و اراده تشریعی و اراده تکوینی از مراد غیر قابل تخلّف است ولی اراده تشریعی می‏شود که از مراد متخلّف باشد، احکام و قضایای دینی که برای هدایت و اصلاح مردم وضع شده همه از قسمت اراده تشریعی اند که می‏شود به وسیله عصیان متخلّف از مراد باشد. به عبارت دیگر خداوند از بندگان خواسته و اراده کرده همه راست بگویند و عدالت کنند ولی می‏بینم که نمی‏گویند و نمی‏کنند این همه تخلّف اراده از مراد است، اگر راجع به احکام دین معتقد به اراده تکوینی باشیم آن عبارت اخرای جبر است و موجب بطلان عقاب و ثواب و سقوط امر و نهی خواهد بود. اهل ایمان به کفّار می‏گفتند: از آنچه خدا داده انفاق کنید کفّار در جواب می‏گفتند: . غرضشان اراده تکوینیّه بود یعنی خدا خواسته که حتماً آنها فقیر و نادار باشند و اگر می‏خواست آنها را غنی می‏کرد ولی آنها مغالطه می‏کردند که اراده خدا درباره اطعام فقراء اراده تشریعیّه است و تخلّف آن از مراد دلیل عصیان و تمرّد کفّار از فرمان خداوندی است. همینطور است آیه . ایضاً انعام:148- زخرف:20. رجوع کنید به المیزان ذیل آیه «اَنُطْعِمُ مَنْ لَوْیَشاءُ اللّهُ اَطْعَمَهُ».