سیستم دهلیزی

سیستم دهلیزی یا سیستم وستیبولار ( انگلیسی: Vestibular system ) یک دستگاه حسی در مهره داران است که حس تعادل در حرکت را ایجاد می کند و از جهت گیری و موقعیت فضایی بدن مطلع می شود تا هماهنگی حرکتی به وجود آید. در بیشتر پستانداران، این بخش با حلزون گوش، که بخشی از دستگاه شنوایی است، پیچالِ گوش درونی را تشکیل می دهند.
حرکات بدن از دو نوع چرخش یا انتقال از جایی به جای دیگر هستند؛ بنابراین سیستم دهلیزی نیز برای شناسایی حرکات بدن از دو بخش تشکیل شده است: یک بخش آن مجاری نیم دایره ای است که چرخش های سر را تشخیص می دهد و بخش دیگر آن سنگ گوش است که از شتاب خطی حرکت بدن مطلع می شود. سیستم دهلیزی، پس از دریافت اثر محرک ها، سیگنال های عصبی را در وهله اول به ساختارهای عصبی ای می فرستد که حرکات چشم را کنترل می کنند؛ این روند سنگ بنای رفلکس دهلیزی–چشمی را تشکیل می دهد که برای داشتن دید واضح ضروری است. این دستگاه همچنین سیگنال هایی به برخی از عضلات می فرستد که موجب سرپا ماندن و حفظ کنترل حالت ستون فقرات می شود. این روند به طوری کالبدشناختی منجر به این می شود که جاندار آنطور که لازم است، موقعیت فضایی خودش در فضای سه بعدی اطراف حفظ کند.
مغز از اطاعات دریافتی از سیستم دهلیزی در سر و حس عمقی در سرتاسر بدن استفاده می کند تا جانور، لحظه به لحظه، از سینماتیک و دینامیک بدنش ( از جمله موقعیت و شتاب آن ) مطلع شود. چگونگی ادغام این دو منبع ادراکی برای تهیه ساختار قوای حسی هنوز شناخته نشده.