سیروز کبدی

'سیروز کبدی یا ' ( به انگلیسی: Cirrhosis ) به دلایل مختلفی نظیر مصرف طولانی مدت الکل، هپاتیت بی یا سی، کبد چرب، التهاب کبدی ناشی از مشکلات خود ایمنی بروز می کند و از نظر آسیب شناسی ( پاتولوژی ) خصوصیات معینی دارد که با طیفی از نمودهای بالینی مشخص همراه است. پارانشیم کبد یک ضایعه مزمن غیرقابل برگشت را نشان می دهد. این ضایعات ناشی از بافت مردگی ( نکروز ) سلول های کبدی، کلاپس شبکه حمایتی رتیکولی و بنابراین رسوب بافت همبند، تغییر شکل بستر رگ ها و بازسازی ندولی پارانشیم باقی مانده کبد هستند. این روند پاتولوژیک یک مسیر نهایی شایع در انواع بسیاری از آسیب های کبدی مزمن می باشد. تظاهرات بالینی سیروز به جای اینکه نتیجه علت بیماری کبدی باشند اغلب نشان دهنده شدت صدمه کبدی می باشند.
فیبروز ( fibrosis ) و تغییر شکل عروقی سبب افزایش فشار ورید پورت و عوارض آن از قبیل واریس های گوارشی و بزرگی طحال می باشد. آسیت و انسفالوپاتی کبدی ناشی از بی کفایتی سلول های کبدی و فشار بالای پورت است. انواع سیروز را می توان بر اساس ترکیبی از علل و خصوصیات معین مورفولوژیک مانند میکروندولار و ماکروندولار تقسیم بندی کرد. انواع سیروز عبارتند از:
• الکلی
• کریپتوژنیک و متعاقب ویروسی یا پس از نکروز
• صفراوی
• قلبی
• سوخت وسازی {ارثی و دارویی}
• متفرقه
سیروز الکلی که از دیرباز به سیروز لنک معروف است شایع ترین سیروز در آمریکا و قسمت های وسیعی از اروپا می باشد. سیروز الکلی فقط یکی از پیامدهای متعدد مصرف درازمدت الکل است و اغلب با سایر اشکال آسیب کبدی ناشی از الکل همراه می باشد. سه ضایعه اصلی کبدی ناشی از مصرف الکل عبارتند از:
• کبد چرب الکلی
• هپاتیت الکلی
• سیروز الکلی.
این طبقه بندی ندرتاً به تنهایی وجود دارند و خصوصیاتی از هر کدام ممکن است به درجات مختلف در یک بیمار وجود داشته باشد.
هر چند مصرف درازمدت الکل شایع ترین علت سیروز است، ولی سایر علل سیروز عبارتند از: شایعترین علت در کشور ما ابتلا به ویروس های هپاتیت B و C و D بوده که البته برخی از بیماران به دلیل هپاتیت مزمن به سیروز مبتلا می شوند. تعدادی از بیماران به دنبال بیماری های ارثی مانند فیبروزکیستیک، کمبود آنزیمی به نام ۱ - آلفاآنتی تریپسین، گالاکتوزومی و بیماری ذخیره ای گلیکوژن به سیروز مبتلا می شوند. دو نوع اختلال ارثی دیگر نیز می تواند ایجاد سیروز کند که یکی ویلسون به دلیل تجمع مس و دیگری هموکروماتوز به دلیل ذخیره آهن می باشد. در بیماران ویلسونی مس در انساجی مانند مغز و کلیه ها و قرینه رسوب می کند. در هموکروماتوز آهن زیادی جذب می شود و در انساجی مانند لوزالمعده، پوست، مخاط روده، قلب، غدد داخلی و کبد رسوب می کند. از علل دیگر سیروز انسداد طولانی مدت مجاری صفراوی بهر دلیل می باشد. در واقع مجاری صفراوی حامل صفرا از کبد به روده ها جهت هضم چربی ها می باشند.