[ویکی فقه] سیره غیر معاصر معصوم علیه السّلام، عادت مستمر رایج بعد از زمان حضور معصوم علیه السّلام
سیره غیر معاصر معصوم علیه السّلام، که مقابل سیره معاصر معصوم می باشد، به سیره ای اطلاق می شود که بعد از زمان معصوم علیه السّلام به وجود آمده باشد، مثل برخی عادت هایی که امروزه در کشورهای اسلامی کم و بیش رایج است و منشا اسلامی و دینی ندارد و چه بسا خلاف دین می باشد.چنین سیره ای به دلیل آن که نمی توان رضایت و امضای شارع را از آن به دست آورد، حجیت ندارد.مرحوم « مظفر » در بیان فلسفه عدم حجیت این گونه سیره ها می گوید: فلسفه و ریشه بحث را باید در چگونگی پیدایش عادت ها و تاثیر آنها در میان مردم جویا شد.
توضیح
گاهی برخی از صاحبان نفوذ در جامعه همانند حاکمان، سرمایه داران و سایر طبقات ممتاز عملی را به علتی همچون عادت های ملی و نژادی، متابعت از هواهای نفسانی، تقلید از غیر، تفوق بر رقیبان، اظهار بزرگی خود و اظهار عظمت دینشان، انجام می دهند، سپس شخصیت های دیگری در دوره های بعدی از آنان در این اعمال تقلید می کنند، به گونه ای که به تدریج، آن عمل در میان مردم رایج می شود و کسی هم نیست تا آنان را از این اعمال ناروا باز دارد و یا اگر هست، بر اثر نادانی، سهل انگاری، ترس و غیر آن اقدامی در مقابل این اعمال انجام نمی دهد، سپس مدت های طولانی می گذرد و یک یا دو نسل می آیند و می روند و کم کم تاریخچه این عادت به فراموشی سپرده می شود و آیندگان گمان می برند این سیره، سیره مسلمانان است.شاید اعمالی مانند زینت کردن مقابر از همین نوع باشد.
نکته
برخی به این توهم دچار شده اند که سیره های متاخر از زمان معصوم علیه السّلام نیز معاصر معصوم علیه السّلام محسوب می شود، زیرا در این زمان نیز معصوم علیه السّلام وجود دارد ولی غائب است؛ پس سکوت در چنین مواردی نیز دلالت کننده بر امضا است، بنابراین، هیچ گاه سیره غیر معاصر معصوم نداریم.از این توهم پاسخ داده شده که: سکوت در زمان غیبت نشانه امضا نیست، نه بر اساس عقل و نه بر اساس استظهار. اما اول، به دلیل آن که معصوم علیه السّلام در زمان غیبت به نهی از منکر مکلف نیست، و اما دوم، چون مناط استظهار، حال معصوم علیه السّلام است و روشن است که حال غیبت با استظهار امضا از سکوت، سازگاری ندارد.
عناوین مرتبط
...
سیره غیر معاصر معصوم علیه السّلام، که مقابل سیره معاصر معصوم می باشد، به سیره ای اطلاق می شود که بعد از زمان معصوم علیه السّلام به وجود آمده باشد، مثل برخی عادت هایی که امروزه در کشورهای اسلامی کم و بیش رایج است و منشا اسلامی و دینی ندارد و چه بسا خلاف دین می باشد.چنین سیره ای به دلیل آن که نمی توان رضایت و امضای شارع را از آن به دست آورد، حجیت ندارد.مرحوم « مظفر » در بیان فلسفه عدم حجیت این گونه سیره ها می گوید: فلسفه و ریشه بحث را باید در چگونگی پیدایش عادت ها و تاثیر آنها در میان مردم جویا شد.
توضیح
گاهی برخی از صاحبان نفوذ در جامعه همانند حاکمان، سرمایه داران و سایر طبقات ممتاز عملی را به علتی همچون عادت های ملی و نژادی، متابعت از هواهای نفسانی، تقلید از غیر، تفوق بر رقیبان، اظهار بزرگی خود و اظهار عظمت دینشان، انجام می دهند، سپس شخصیت های دیگری در دوره های بعدی از آنان در این اعمال تقلید می کنند، به گونه ای که به تدریج، آن عمل در میان مردم رایج می شود و کسی هم نیست تا آنان را از این اعمال ناروا باز دارد و یا اگر هست، بر اثر نادانی، سهل انگاری، ترس و غیر آن اقدامی در مقابل این اعمال انجام نمی دهد، سپس مدت های طولانی می گذرد و یک یا دو نسل می آیند و می روند و کم کم تاریخچه این عادت به فراموشی سپرده می شود و آیندگان گمان می برند این سیره، سیره مسلمانان است.شاید اعمالی مانند زینت کردن مقابر از همین نوع باشد.
نکته
برخی به این توهم دچار شده اند که سیره های متاخر از زمان معصوم علیه السّلام نیز معاصر معصوم علیه السّلام محسوب می شود، زیرا در این زمان نیز معصوم علیه السّلام وجود دارد ولی غائب است؛ پس سکوت در چنین مواردی نیز دلالت کننده بر امضا است، بنابراین، هیچ گاه سیره غیر معاصر معصوم نداریم.از این توهم پاسخ داده شده که: سکوت در زمان غیبت نشانه امضا نیست، نه بر اساس عقل و نه بر اساس استظهار. اما اول، به دلیل آن که معصوم علیه السّلام در زمان غیبت به نهی از منکر مکلف نیست، و اما دوم، چون مناط استظهار، حال معصوم علیه السّلام است و روشن است که حال غیبت با استظهار امضا از سکوت، سازگاری ندارد.
عناوین مرتبط
...
wikifeqh: سیره_متحدث