[ویکی اهل البیت] آیت الله سید علی فانی در ظهر روز پنجشنبه 26 ربیع الاول سال 1333 هـ.ق در شهر اصفهان به دنیا آمد
ایشان در اندک زمانی تحصیل مقدمات را به پایان رسانید. وی کتاب های زیر را در نزد اساتید مختلف علوم به سرعت آموخت و مدارج ترقی را طی نمود.
آن گاه درس خارج فقه و اصول را در مکتب مرحوم آیت الله العظمی سید علی نجف آبادی؛ متوفای سال 1362 هـ.ق آموخت و تا آخرین لحظات عمر آن عالم بزرگوار بهره های بسیار از او گرفت. علامه فانی از حوزه ی درسی شیخ محمدرضا نجفی اصفهانی؛ متوفای سال 1362 هـ.ق نیز استفاده های بسیار برد.
علامه پس از وفات دو استاد بزرگوارش شهر اصفهان را ترک و به نجف؛ دیار علم و فضیلت کوچ کرد و از اساتید بزرگواری بهره های فراوان گرفت. استادانی که هر کدام مرجعی بزرگ برای عالم تشیع بودند. از جمله از محفل درس آیات عظام سید ابوالحسن اصفهانی، شیخ محمدکاظم شیرازی، سید عبدالهادی شیرازی و دیگران استفاده علمی فراوان برد. اما بیشترین استفاده را در طول 13 سال از استادش، سید علی نجف آبادی در شهر اصفهان برد. از این رو در مباحث علمی همیشه از مبانی اصولی و فقهی او یاد می کرد و گاه به نقد می کشید و برخی اوقات نیز یادی از سخنان پندآموز استاد می کرد و در تذکرات اخلاقی به سخنانش استناد می نمود.
هوش و ذکاوت و سرعت درک علامه فانی چنان بود که در سن نوجوانی به درس خارج حاضر می شد و در همان سن و سال مجتهد و یا قریب به اجتهاد بود. در سرودن شعر به فارسی و عربی نیز مهارت داشت و در زبان عربی، انگلیسی، فرانسوی به مرتبه استادی رسیده بود. به این خاطر زمانی که رساله توضیح المسائل او را به این سه زبان ترجمه کردند تصحیح متن را خود به عهده گرفت.
در سال 1350 شمسی حکومت بعث عراق، ایرانی های مقیم در عراق را اخراج کرد و شهر کربلا و نجف را از شیعیان امیرالمومنین علیه السلام خالی و فضلا و طلاب علوم دینی را از حوزه مبارکه نجف اشرف بیرون کرد و علامه فانی در ماه رجب سال 1393 هـ.ق از عراق به ایران بازگشت و حوزه علمیه مبارکه قم را برای سکونت و تدریس انتخاب کرد. خود درباره علت بازگشت به ایران می گفت: «چون حوزه نجف از طلاب و فضلا خالی شد و برای حضور در درس کسی پیدا نمی شد، ماندن من در نجف ضرورتی نداشت و چون طالبان علم در حوزه قم بودند، این حوزه مرا به خود جلب نمود و من هم آهنگ شهر قم نمودم».
ایشان در اندک زمانی تحصیل مقدمات را به پایان رسانید. وی کتاب های زیر را در نزد اساتید مختلف علوم به سرعت آموخت و مدارج ترقی را طی نمود.
آن گاه درس خارج فقه و اصول را در مکتب مرحوم آیت الله العظمی سید علی نجف آبادی؛ متوفای سال 1362 هـ.ق آموخت و تا آخرین لحظات عمر آن عالم بزرگوار بهره های بسیار از او گرفت. علامه فانی از حوزه ی درسی شیخ محمدرضا نجفی اصفهانی؛ متوفای سال 1362 هـ.ق نیز استفاده های بسیار برد.
علامه پس از وفات دو استاد بزرگوارش شهر اصفهان را ترک و به نجف؛ دیار علم و فضیلت کوچ کرد و از اساتید بزرگواری بهره های فراوان گرفت. استادانی که هر کدام مرجعی بزرگ برای عالم تشیع بودند. از جمله از محفل درس آیات عظام سید ابوالحسن اصفهانی، شیخ محمدکاظم شیرازی، سید عبدالهادی شیرازی و دیگران استفاده علمی فراوان برد. اما بیشترین استفاده را در طول 13 سال از استادش، سید علی نجف آبادی در شهر اصفهان برد. از این رو در مباحث علمی همیشه از مبانی اصولی و فقهی او یاد می کرد و گاه به نقد می کشید و برخی اوقات نیز یادی از سخنان پندآموز استاد می کرد و در تذکرات اخلاقی به سخنانش استناد می نمود.
هوش و ذکاوت و سرعت درک علامه فانی چنان بود که در سن نوجوانی به درس خارج حاضر می شد و در همان سن و سال مجتهد و یا قریب به اجتهاد بود. در سرودن شعر به فارسی و عربی نیز مهارت داشت و در زبان عربی، انگلیسی، فرانسوی به مرتبه استادی رسیده بود. به این خاطر زمانی که رساله توضیح المسائل او را به این سه زبان ترجمه کردند تصحیح متن را خود به عهده گرفت.
در سال 1350 شمسی حکومت بعث عراق، ایرانی های مقیم در عراق را اخراج کرد و شهر کربلا و نجف را از شیعیان امیرالمومنین علیه السلام خالی و فضلا و طلاب علوم دینی را از حوزه مبارکه نجف اشرف بیرون کرد و علامه فانی در ماه رجب سال 1393 هـ.ق از عراق به ایران بازگشت و حوزه علمیه مبارکه قم را برای سکونت و تدریس انتخاب کرد. خود درباره علت بازگشت به ایران می گفت: «چون حوزه نجف از طلاب و فضلا خالی شد و برای حضور در درس کسی پیدا نمی شد، ماندن من در نجف ضرورتی نداشت و چون طالبان علم در حوزه قم بودند، این حوزه مرا به خود جلب نمود و من هم آهنگ شهر قم نمودم».