سیتوکین ( به انگلیسی: Cytokine ) دسته ای از مولکول های پروتئینی محلول در آب هستند که از یاخته های گوناگون و بیشتر در پاسخ به یک تحریک ترشح می شوند و وظیفهٔ انتقال پیام میان یاخته ها را برعهده دارند. پی آمد حضور سیتوکین تغییر در رفتار سلول های دارای گیرنده سیتوکین ترشح شده از جمله رشد، تغییر یا مرگ یاخته است. کنش و اثر سیتوکین تولید شده از یک سلول بیشتر بر سلول های پیرامون همان سلول را شامل می گردد ولی می تواند کنش سیستمی و اثر بر تمامی ارگانیزم را بدنبال داشته باشد. سیتوکین دارای اثر اتوکراین ( تغییر در خود سلول ترشح کننده ) و پاراکراین ( تغییر در دیگر سلول ها ) بوده و می تواند مانند یک هورمون اثراتی بر سلول های بسیار دورتر از خود نیز داشته باشد. [ ۱]
سیتوکین ها از سلول های مختلف سیستم ایمنی تولید می شوند. ساختار آن ها پروتئین، پپتید یا گلیکوپروتئین می باشد. سیتوکین ها بر اساس عملکرد، سلول های مترشحه و سلول های هدف دارای چند زیرگروه اینترلوکین، کموکاین، اینترفرون، فاکتور نکروزکننده تومور ( TNF ) ، لنفوکین و منوکین هستند که هرکدام از سلول متفاوتی ترشح می شود. البته امروزه این طبقه بندی کمتر به کار می رود.
تفکیک سیتوکین ها از هورمونها کمی دشوار است ولی چند تفاوت راهگشا است؛ سیتوکینها غلظت کمتری در خون دارند، بر سلول های اطراف خود موثرترند، از سلول های مختلفی ترشح می شوند، بیشتر بر سیستم ایمنی موثرند و . . . ولی هورمونها از بافتهای مشخصی مانند غدد با غلظت بیشتر در خون ترشح می شوند و عملکردهای متنوعی دارند.
آن دسته از سیتوکین ها که از ماکروفاژها ترشح می شوند منوکین و آن دسته که از لنفوسیت ها ترشح می شوند لنفوکین نامیده می شوند. سیتوکین ها بسیار متنوع هستند و از طریق گیرنده هایی که روی سلول های مختلف بدن دارند به آن ها متصل شده و اثرات خود را بدین شکل اعمال می کنند. گروهی از سیتوکین ها را اینترلوکین می نامند که تعداد آن ها بسیار زیاد است و با شماره مشخص می شوند مانند اینترلوکین ۱۷. اریتروپوئیتین و تروموبوپویتین نیز از سیتوکین ها هستند ولی عملکردی متفاوت از سیستم ایمنی دارند. گروهی نیز همانند هموسیستئین از آمینواسیدهای گوگردداری همانند سیستئین تولید و آزاد می گردند.
موادی که از سلول های مختلف بدن از جمله سلول های سیستم دفاعی ترشح می شود و بر فعالیت های سیستم ایمنی تأثیر دارد تحت نام کلی سیتوکین ها نامیده می شوند. سیتوکین ها را بسیاری از سلول ها و موادی شبیه سیتوکین را همه سلول های بدن در شرایط خاص قادرند ترشح کنند. سیتوکین ها قادر به فعال سازی ماکروفاژها هستند و لنفوسیتهای B را مبدل به پلاسماسل می کنند و تولید کلاس های مختلف آنتی بادی را القا می کنند. سیتوکین ها قادرند با تبدیل دسته ای از لنفوسیتهای فعال شده به سلول های خاطره ای، در بدن ایجاد مصونیت کنند.
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفسیتوکین ها از سلول های مختلف سیستم ایمنی تولید می شوند. ساختار آن ها پروتئین، پپتید یا گلیکوپروتئین می باشد. سیتوکین ها بر اساس عملکرد، سلول های مترشحه و سلول های هدف دارای چند زیرگروه اینترلوکین، کموکاین، اینترفرون، فاکتور نکروزکننده تومور ( TNF ) ، لنفوکین و منوکین هستند که هرکدام از سلول متفاوتی ترشح می شود. البته امروزه این طبقه بندی کمتر به کار می رود.
تفکیک سیتوکین ها از هورمونها کمی دشوار است ولی چند تفاوت راهگشا است؛ سیتوکینها غلظت کمتری در خون دارند، بر سلول های اطراف خود موثرترند، از سلول های مختلفی ترشح می شوند، بیشتر بر سیستم ایمنی موثرند و . . . ولی هورمونها از بافتهای مشخصی مانند غدد با غلظت بیشتر در خون ترشح می شوند و عملکردهای متنوعی دارند.
آن دسته از سیتوکین ها که از ماکروفاژها ترشح می شوند منوکین و آن دسته که از لنفوسیت ها ترشح می شوند لنفوکین نامیده می شوند. سیتوکین ها بسیار متنوع هستند و از طریق گیرنده هایی که روی سلول های مختلف بدن دارند به آن ها متصل شده و اثرات خود را بدین شکل اعمال می کنند. گروهی از سیتوکین ها را اینترلوکین می نامند که تعداد آن ها بسیار زیاد است و با شماره مشخص می شوند مانند اینترلوکین ۱۷. اریتروپوئیتین و تروموبوپویتین نیز از سیتوکین ها هستند ولی عملکردی متفاوت از سیستم ایمنی دارند. گروهی نیز همانند هموسیستئین از آمینواسیدهای گوگردداری همانند سیستئین تولید و آزاد می گردند.
موادی که از سلول های مختلف بدن از جمله سلول های سیستم دفاعی ترشح می شود و بر فعالیت های سیستم ایمنی تأثیر دارد تحت نام کلی سیتوکین ها نامیده می شوند. سیتوکین ها را بسیاری از سلول ها و موادی شبیه سیتوکین را همه سلول های بدن در شرایط خاص قادرند ترشح کنند. سیتوکین ها قادر به فعال سازی ماکروفاژها هستند و لنفوسیتهای B را مبدل به پلاسماسل می کنند و تولید کلاس های مختلف آنتی بادی را القا می کنند. سیتوکین ها قادرند با تبدیل دسته ای از لنفوسیتهای فعال شده به سلول های خاطره ای، در بدن ایجاد مصونیت کنند.
wiki: سیتوکین