سی تار

سی تار از سازهای زهی زخمه ای موسیقی هندی است. این ساز دسته ای بلند و کشیده و کاسه ای به شکل گلابی دارد. این ساز هفت سیم اصلی و ۱۱ یا ۱۳ سیم تشدید ( یا همراه ) دارد که در زیر سیم های اصلی بسته می شود و با مضرابی فلزی نواخته می شود. سیم های اصلی که وظیفهٔ تولید آواهای نغمه را به عهده دارند پس از ضربه خوردن، سیم های همراه را به صدا درمی آورند. دستان های روی دسته این ساز فلزی و کمانی شکل اند.
سی تار انواع مختلف دارد و شکل کاسه و شمار سیم ها در انواع آن فرق می کند. به طور کلی می توان این ساز را به سه گونه تقسیم کرد: نوع اول فقط دارای ۷ سیم اصلی و بدون سیم تشدیدکننده است. نوع دوم دارای ۷ سیم اصلی و ۱۱ یا ۱۳ سیم تشدیدکننده است. نوع سوم دارای مشخصات نوع دوم به اضافه یک کاسه اضافی در بالای دسته ساز است که بیشتر نقش تزئینی دارد تا شدت دهنده صدا.
راوی شانکار و ولایت خان از نوازندگان مشهور این ساز هستند. عباس مهرپویا ( از شاگردان راوی شانکار ) این ساز را وارد موسیقی ایران کرد و مسعود صالح تاش ادامه رو راه مهرپویا تا کنون بوده است. [ نیازمند منبع]
عباس مهرپویا در بازگشت به ایران از هند، این ساز ایرانی الاصل را که بر طبق مدارک تاریخی توسط امیرخسرو دهلوی از ایران به هند برده شده و کم کم از موسیقی ایرانی خارج شده بود، بار دیگر وارد موسیقی ایران کرد، که موفقیت های زیادی را در این زمینه کسب کرد.

سیتار (sitar)
(هندی، از واژۀ فارسی سه تار) لوت دسته بلندی که بیشتر در موسیقی شمال هند (هندوستانی۱) به کار می رود. سیتارهای امروزین شش تا هفت سیم نواختنی (که برخی از آن ها بیشتر برای واخوان و نقطه گذاری ریتمی به کارمی روند) و دوازده سیم حساس یا بیشتر دارد؛ برخی از انواع آن دارای یک هم نواساز کوچک کدویی اند که به انتهای بالایی دسته وصل شده است. سیتار معروف ترین ساز تکنواز کنسرت سنتی به شمار می رود، و معمولاً در این حالت با یک جفت طبلا همراهی می شود؛ این ساز در خارج از هند نیز شناخته شده است.
Hindustani