طرح اقتصادی ( نپ ) یا سیاست های نوین اقتصادی در دهمین کنگره حزب در مارس ۱۹۲۱ به تصویب رسید. در این کنگره لنین ناگهان تغییر موضع داد و اظهار داشت که نباید برای پیروزی قبل از موعد یک نوع سوسیالیسم غیرممکن لجاجت نشان بدهیم، ما تاکنون مرتکب اشتباهاتی شده ایم ولی اکنون بهتر است با چوب دست های سرمایه داری راه برویم تا اصلاً راه نرویم، چون ما باید بیش از سرمایه داری از فقر وحشت داشته باشیم.
... [مشاهده متن کامل]
اجرای نپ مستلزم اتخاذ روش های جدیدی بود که لنین ان را امتیازی برای اصلاحگران نامید و هدف ان را از بین بردن هرج و مرج اقتصادی ناشی از انقلاب و سر و صورت دادن به وضع تولید و تجارت و کشاورزی و تقویت سرمایه های کوچک قلمداد کرد تا بدین وسیله و با احتیاط فراوان به حیات اقتصادی بی رمق شوروی جان ببخشد. در زمینه کشاورزی، علی رغم مخالفت های تروتسکی، به جای مصادره مازاد محصولات کشاورزی اقدام به وضع مالیات بر فروش آن ها کرد و به این ترتیب مواد مزبور در اختیار دهقانان قرار گرفت تا بتوانند آزادانه از آن ها استفاده کنند وان هارا بفروشند
گرچه لنین در سال ۱۹۱۹ بشدت با چنین کاری مخالفت بود، ولی اکنون شرایط ایجاب می کرد که تغییر عقیده بدهد. مزارع کوچک متعلق به دهقانان فقیر به رسمیت شناخته شد و تحت حمایت دولت قرار گرفت و در نتیجه نسبت به افزایش محصول خود علاقه پیدا کردند. با مشاهده این وضع کولاک ها هم به جنب و جوش افتادند و وارد میدان عمل شدند. سه سال قبل تر لنین آن ها را با لحن بسیار شدیدی خطرناک ترین دشمن دولت شوروی و در ردیف تزارها و مالکین عمده و اسقف ها نامیده و مبارزه با آن ها را آخرین وقطعی ترین مبارزه خوانده بود ولی اکنون لنین چشم برهم گذاشته و فعالیت های آنان را نادیده می گرفت؛ ولی بعداً به کولاک ها اجازه داده شد در مزارعشان کارگر استخدام کنند و به این ترتیب شش میلیون نفر خدمات خود را در اختیار کولاک ها قرار دادند و در عرض مدت کوتاهی تولید محصولات کولاک ها یک پنجم گندم موجود در بازارهای شوروی را تأمین کرد.
در زمینهٔ صنعت نیز نپ عقب نشینی کرد و موسسات تولیدی که کمتر از بیست کارگر داشتند از مقررات ملی شدن معاف گشتند و تا پایان سال۱۹۲۲ تعداد چهار هزار مؤسسه تولیدی به صاحبانشان مسترد گردید ۰در سال ۱۹۲۳ موسسات مزبور پنج درصد کل تولیدات را تأمین کردند و۱۲ درصد کل کارگران را در اختیار داشتند. تصویب نامهٔ ۱۳ مارس ۱۹۲۲ به کشورهای خارجی نیز اجازه اخذ امتیاز و تأسیس شرکت های مختلط با دولت شوروی را می داد. شرکتهای آمریکایی به استخراج پنبه کوهی نسوز در کوه های اورال پرداختند و شرکت های انگلیسی و فرانسوی و المانی در حدود بیست امتیاز در رشته های گوناگون به دست آوردند. به موجب پیمان راپالو بین المان و شوروی المانی ها انحصار تدارک و تأسیس صنایع سنگین شوروی را تقریباً در دست گرفتند. با وجود همهٔ این اقدامات که در مسیر سرمایه داری به وجود آمده بود دستاوردهای انقلاب به کلی از بین نرفته بود. بانک ها و موسسات حمل ونقل، صنایع سنگین وبازرگانی همچنان در دست دولت بود. بدین ترتیب ۳۵۶۱ مؤسسه تولیدی توانستند۴۷۸ تراست به وجود آورند. لنین در توجیه این عقب گردها، و در پاسخ به منشویک ها و چپگراها اظهار داشت؛ نپ به هیج وجه نشانه ورشکستگی کمونیسم نیست. استرداد مزارع کوچک و آزادی تجارت و اعطای امتیاز به کارخانه داران واعطای جایزه به بهترین کارگران و استخدام کارشناسان خارجی المانی و آمریکایی مانورهایی است که به اقتضای موقعیت و زمان به عمل می آید ولی هدف نهایی همچنان پیروزی سوسیالیسم است.
... [مشاهده متن کامل]
اجرای نپ مستلزم اتخاذ روش های جدیدی بود که لنین ان را امتیازی برای اصلاحگران نامید و هدف ان را از بین بردن هرج و مرج اقتصادی ناشی از انقلاب و سر و صورت دادن به وضع تولید و تجارت و کشاورزی و تقویت سرمایه های کوچک قلمداد کرد تا بدین وسیله و با احتیاط فراوان به حیات اقتصادی بی رمق شوروی جان ببخشد. در زمینه کشاورزی، علی رغم مخالفت های تروتسکی، به جای مصادره مازاد محصولات کشاورزی اقدام به وضع مالیات بر فروش آن ها کرد و به این ترتیب مواد مزبور در اختیار دهقانان قرار گرفت تا بتوانند آزادانه از آن ها استفاده کنند وان هارا بفروشند
گرچه لنین در سال ۱۹۱۹ بشدت با چنین کاری مخالفت بود، ولی اکنون شرایط ایجاب می کرد که تغییر عقیده بدهد. مزارع کوچک متعلق به دهقانان فقیر به رسمیت شناخته شد و تحت حمایت دولت قرار گرفت و در نتیجه نسبت به افزایش محصول خود علاقه پیدا کردند. با مشاهده این وضع کولاک ها هم به جنب و جوش افتادند و وارد میدان عمل شدند. سه سال قبل تر لنین آن ها را با لحن بسیار شدیدی خطرناک ترین دشمن دولت شوروی و در ردیف تزارها و مالکین عمده و اسقف ها نامیده و مبارزه با آن ها را آخرین وقطعی ترین مبارزه خوانده بود ولی اکنون لنین چشم برهم گذاشته و فعالیت های آنان را نادیده می گرفت؛ ولی بعداً به کولاک ها اجازه داده شد در مزارعشان کارگر استخدام کنند و به این ترتیب شش میلیون نفر خدمات خود را در اختیار کولاک ها قرار دادند و در عرض مدت کوتاهی تولید محصولات کولاک ها یک پنجم گندم موجود در بازارهای شوروی را تأمین کرد.
در زمینهٔ صنعت نیز نپ عقب نشینی کرد و موسسات تولیدی که کمتر از بیست کارگر داشتند از مقررات ملی شدن معاف گشتند و تا پایان سال۱۹۲۲ تعداد چهار هزار مؤسسه تولیدی به صاحبانشان مسترد گردید ۰در سال ۱۹۲۳ موسسات مزبور پنج درصد کل تولیدات را تأمین کردند و۱۲ درصد کل کارگران را در اختیار داشتند. تصویب نامهٔ ۱۳ مارس ۱۹۲۲ به کشورهای خارجی نیز اجازه اخذ امتیاز و تأسیس شرکت های مختلط با دولت شوروی را می داد. شرکتهای آمریکایی به استخراج پنبه کوهی نسوز در کوه های اورال پرداختند و شرکت های انگلیسی و فرانسوی و المانی در حدود بیست امتیاز در رشته های گوناگون به دست آوردند. به موجب پیمان راپالو بین المان و شوروی المانی ها انحصار تدارک و تأسیس صنایع سنگین شوروی را تقریباً در دست گرفتند. با وجود همهٔ این اقدامات که در مسیر سرمایه داری به وجود آمده بود دستاوردهای انقلاب به کلی از بین نرفته بود. بانک ها و موسسات حمل ونقل، صنایع سنگین وبازرگانی همچنان در دست دولت بود. بدین ترتیب ۳۵۶۱ مؤسسه تولیدی توانستند۴۷۸ تراست به وجود آورند. لنین در توجیه این عقب گردها، و در پاسخ به منشویک ها و چپگراها اظهار داشت؛ نپ به هیج وجه نشانه ورشکستگی کمونیسم نیست. استرداد مزارع کوچک و آزادی تجارت و اعطای امتیاز به کارخانه داران واعطای جایزه به بهترین کارگران و استخدام کارشناسان خارجی المانی و آمریکایی مانورهایی است که به اقتضای موقعیت و زمان به عمل می آید ولی هدف نهایی همچنان پیروزی سوسیالیسم است.
