سگ ولگرد

سگ ولگرد یا سگ بی صاحب ( به انگلیسی: stray dog ) به سگی گفته می شود که محدود به حیاط یا خانه نیست. [ ۱] [ ۲] سگ های ولگرد شامل سگ های خیابانی، سگ های روستایی، سگ های وحشی و… هستند و ممکن است دارای مالکیت یا بدون مالکیت باشند. جمعیت جهانی سگ ها ۹۰۰ میلیون تخمین زده شده است، [ ۳] [ ۴] که حدود ٪۲۰ آنها به عنوان حیوانات خانگی در نظر گرفته می شوند و بنابراین کنترل می شوند. [ ۵]
زندگی سگ ها با انسان ها رابطه ای پویا است، به طوری که بخشی بزرگی از جمعیت سگ ها در طول زمان ارتباط خود با انسان را از دست می دهند. این از دست دادن تماس ابتدا پس از اهلی شدن رخ داد و در طول تاریخ دوباره تکرار شده است.
جمعیت سگ های جهان ۹۰۰ میلیون تخمین زده می شود و درحال افزایش است. اگرچه گفته می شود «سگ بهترین دوست انسان است» درحالی که ۱۷–٪۲۴ از سگ های خانگی که در کشورهای توسعه یافته زندگی می کنند، در کشورهای درحال توسعه، سگ های خانگی غیرمتداول هستند. اما تعداد زیادی سگ روستایی، خیابانی یا شهری و وحشی وجود دارد. بیشتر این سگ ها زندگی خود را به عنوان لاشخور می گذرانند و هرگز در اختیار انسان ها نبوده اند، مطالعه ای نشان می دهد که رایج ترین واکنش آنها هنگام نزدیک شدن توسط غریبه ها، ٪۵۲ فرار یا ٪۱۱ پاسخ پرخاشگرانه است. اطلاعات کمی درمورد این سگ ها یا سگ های وحشی، ولگرد یا سگ های در پناهگاه که در کشورهای توسعه یافته زندگی می کنند، وجود دارد، زیرا اکثر تحقیقات امروزی درمورد شناخت سگ ها بر روی سگ های خانگی که در خانه انسان زندگی می کنند، متمرکز شده اند.
از نظر اکولوژیکی تفاوت قابل توجهی بین سگ های ولگرد خیابانی شهری و روستایی وجود دارد چراکه تأثیرات بوم شناختی و فشارهای تکاملی هر کدام از آن ها شکل متفاوتی دارد.
سگ دهکده به سگ های روستایی گفته می شود که اگرچه صاحب ندارد اما همیشه یا اغلب اوقات در یک سکونتگاه خاص روستایی اقامت دارد. آن ها وحشی یا رمیده نیستند یعنی خلق وخوی رام خود را حفظ کرده اند و تأثیر آنها بر اکوسیستم اطراف خود کمتر از دیگر سگ های روستایی است. [ ۶] حتی ویژگی های رفتاری و آناتومیک متفاوتی بین سگ های دهکده و سگ های ولگرد رمیده دیده می شود. برای مثال سگ های دهکده به طور کلی کوچکتر هستند و بیشتر تنها یا جفتی زندگی می کنند. [ ۷]
تمایز مهمی نیز بین سگ های بدون صاحب و سگ های رمیده وجود دارد. سگ های بدون صاحب آن هایی هستند که در گذشته صاحب داشته اند اما صاحبشان آنها را رها کرده یا گم شده اند. سگ های بدون صاحب به راحتی یک صاحب انسانی را می پذیرند در حالیکه سگ های رمیده از انسان ها هراس دارند و نگهداری آنها مشکل است.

از صادق هدایت، مجموعۀ هشت داستان کوتاه از واپسین آثار او، در ۱۳۲۱ش. زندگی شخصیت های همۀ داستان ها از یک رشته عدم موفقیت، دوندگی های بیهوده و عشق های ناکام تشکیل شده است. آنان به جست وجوی دنیای مطبوع و گمشدۀ قدیم می روند، اما شکست می خورند. جز داستان «سگ ولگرد»، داستان «میهن پرست» نیز نشان از قدرت مشاهده و استعداد درخشان هدایت در طنزنویسی دارد. تنها داستان غیررئالیستی مجموعه، «تخت ابونصر»، با حال و هوای وهمی اش، نشانگر تعلق خاطر نویسنده به ایران باستان است.