سکه های کوشانی ساسانی اصطلاحی است که در مورد سکه های ضرب شده در زمان حکومت ساسانیان بر کوشانشهر بکار می رود. برای نخستین بار به سال ۲۶۲ میلادی شاپور یکم ( دوران پادشاهی ۲۴۱–۲۷۲ ) در کتیبهٔ خود در کعبه زرتشت از کشور کوشان نام برده و خاطر نشان کرده است که کوشان شهر و همهٔ سرزمین ها تا پیشاور یا پیرو ایران یا خراج گذار او بودند. در اواسط دههٔ ششم از سده سوم میلادی نواحی جدیدی در شرق ایران تمام و کمال به ایران پیوستند و عنوان شاه «سکستان، تورنستان و هند تا کرانهٔ دریا» تا سال ۳۱۲ میلادی چون عنوان واحدی برای فرمانروایان ساسانی در شرق باقی ماند. هرتسفلد آغاز تسخیر سرزمین های شرق از سوی ساسانیان را مربوط به روزگار اردشیر یکم و سقوط کامل دولت برزگ کوشان و ضمیمه شدن این سرزمین ها به شاهنشاهی ساسانی را مربوط به پادشاهی شاپور یکم دانست. به نظر او شاهنشاهان ایران هرمزد اردشیر ( به هنگام شاهنشاهی شاپور یکم ) ، بهرام یکم ( به هنگام شاهنشاهی هرمز یکم ) ، بهرام دوم ( به هنگام شاهنشاهی بهرام یکم ) عنوان «بزرگ کوشانشاه» داشتند و سکه های کوشانی–ساسانی را رواج دادند.
... [مشاهده متن کامل]
آغاز ضرب این سکه های توسط بیشتر پژوهشگران دوران پادشاهی هرمز دوم ( دوران پادشاهی ۳۰۲–۳۱۰ ) دانسته می شود. مبنای این نظر سکه ای یک دیناری است که بر روی آن تصویر فرمانروا با کلاهی همانند سرشیر که گل نیلوفر بر آن نصب شده است، دیده می شود. بر روی سکه نوشته شده «بغ اهورا مزداپرست، خدایگان هرمز، شاهنشاه بزرگ کوشان» بر پشت سکه، منظرهٔ تاج بخشی از سوی ایزد کنار آتشدان تصویر شده است. فرمانروا با همان کلاهی است که بر روی سکه تصویر شده است. نوشتهٔ پشت سکه همان تکرار روی سکه است با این فرق که بر بالای آتشدان نام محل ضرب سکه مرو نوشته شده است. لازم به تذکر است که در تفسیر «هرمز، شاهنشاه بزرگ کوشان» و نسبت دادن آن به هرمز دوم اختلاف وجود دارد. گوبل در آخرین کتاب خود مدعی شده است که نام فرمانروایی که بر نخستین سکه آمده از نوع سکایی است و باید پیروز خوانده شود و چنین پنداشته که پیروز یعنی فاتح که عنوان شاپور یکم بوده است و این سکه ها از سوی این پادشاه رایج شده است. هرتسفلد عقیده دارد که عنوان «شاه کوشان» در اوایل پادشاهی ساسانیان چیزی همانند عنوان شاهزادهٔ ولز بوده است.
شاپور یکم کوشان را به قلمرو خود درآورد و از آن پس تا دوران بهرام دوم که هیاطله ( هفتالیان ) در آن حدود غلبه یافتند، یک ایالت ایران گشت.
... [مشاهده متن کامل]
آغاز ضرب این سکه های توسط بیشتر پژوهشگران دوران پادشاهی هرمز دوم ( دوران پادشاهی ۳۰۲–۳۱۰ ) دانسته می شود. مبنای این نظر سکه ای یک دیناری است که بر روی آن تصویر فرمانروا با کلاهی همانند سرشیر که گل نیلوفر بر آن نصب شده است، دیده می شود. بر روی سکه نوشته شده «بغ اهورا مزداپرست، خدایگان هرمز، شاهنشاه بزرگ کوشان» بر پشت سکه، منظرهٔ تاج بخشی از سوی ایزد کنار آتشدان تصویر شده است. فرمانروا با همان کلاهی است که بر روی سکه تصویر شده است. نوشتهٔ پشت سکه همان تکرار روی سکه است با این فرق که بر بالای آتشدان نام محل ضرب سکه مرو نوشته شده است. لازم به تذکر است که در تفسیر «هرمز، شاهنشاه بزرگ کوشان» و نسبت دادن آن به هرمز دوم اختلاف وجود دارد. گوبل در آخرین کتاب خود مدعی شده است که نام فرمانروایی که بر نخستین سکه آمده از نوع سکایی است و باید پیروز خوانده شود و چنین پنداشته که پیروز یعنی فاتح که عنوان شاپور یکم بوده است و این سکه ها از سوی این پادشاه رایج شده است. هرتسفلد عقیده دارد که عنوان «شاه کوشان» در اوایل پادشاهی ساسانیان چیزی همانند عنوان شاهزادهٔ ولز بوده است.
شاپور یکم کوشان را به قلمرو خود درآورد و از آن پس تا دوران بهرام دوم که هیاطله ( هفتالیان ) در آن حدود غلبه یافتند، یک ایالت ایران گشت.