سکه های سبک ساسانی تبرستان اصطلاحی است که در مورد سکه های ضرب شده در زمان حکومت گاوبارگان در تبرستان و آغاز اسلام در ایران به کار می رود. این سکه ها دارای تمامی مختصات سکه های ساسانی است اما وزن و اندازهٔ آن تغییر یافته است. سکه های طبرستان در این دوره از نقره ساخته می شد، درهم نام دارد اما اندازه آن از درهم ساسانی کوچکتر است. گرچه این سکه ها را نیم درمی می خوانند اما در حقیقت چهار دانگ درهم ساسانی است. محل ضرب در سکه ها تپورستان ذکر شده است.
... [مشاهده متن کامل]
تاریخ آغاز حکومت گاوبارگان در تبرستان از سال ۶۴۲ میلادی برابر با ۱۵۴ تبری می باشد ولی ضرب سکه اسپهبدان تبرستان از سال ۷۱۱ میلادی برابر با سال ۲۲۳ تبری که با شروع
فرمانروایی فرُخان بزرگ آغاز و به آخرین سال حکومت اسپهبد خورشید یعنی سال ۷۶۱ میلادی برابر ۲۷۳ تبری پایان می یابد؛ لازم به یادآوری است که آغاز سال تبری برابر است با تاج گذاری قباد یکم ساسانی و فرستادن پسر بزرگش کیوس در سال ۴۸۸ میلادی به تپورستان می باشد؛ بنابراین سکه های تبرستانی در مجموع به مدت دو دوره ۵۰ سال و ۲۵ سال به سبک ساسانی ضرب شد و خط بکار رفته در آن خط پهلوی می باشد و به دو دوره تقسیم می شود:
• دوره اسپهبدان ۵۰ سال از ۲۲۳ تا ۲۷۳ تبرستانی
• دوره حکام خلفا ۲۵ سال از ۲۷۳ تا ۲۹۸ تبرستانی
• دوره بازپس گیری از تازیان ۲۹۸ تبری تا پادشاهی شاه عباس صفوی که تبرستان و بعدها مازندران به صورت مستقل حکومت و اداره می شد.
حکام خلفا نیز به رسم اسپهبدان سکه می زدند و اگر هم نام خود را بر آن نمی نهادند باز چهرهٔ خسرو دوم را با عبارت «افزود» به جای نام به کار می بردند.
پس از سقوط دولت ساسانی و کشته شدن یزدگرد سوم در مرو، در سال ۶۵۲ میلادی ضرب سکه های ساسانی در شمال ایران به وسیله یکی از خاندان های بزرگ محلی به نام گاوبارگان ادامه یافت. آنان از نسل جاماسپ پادشاه ساسانی بودند که بین سال های ۴۸۹–۵۰۱ بر ایران حکومت می کرد. این سلسله به مدت ۱۱۹ سال ( ۶۴۲–۷۶۱ میلادی ) بر تبرستان حکومت می کرد. نخستین فرمانروای این سلسله ملقب به گیل ملقب به «گاوباره» بود که بر رویان و گیلان فرمان می راند و ادعا می کرد که فرمانروایی آن خطه را یزدگرد سوم به او داده است پس از گیل فرزندش دابویه جانشین او گردید و سپس فرخان، دازمهر و فرُخان کوچک و اسپهبد خورشید به ترتیب حکومت کردند. از گیل و دابویه هنوز سکه ای یافت نشده، احتمال دارد که ضرب سکه از زمان فرخان آغاز شده باشد. از فرخان، دازمهر و خورشید سکه های زیبا و متعددی در دست است.
... [مشاهده متن کامل]
تاریخ آغاز حکومت گاوبارگان در تبرستان از سال ۶۴۲ میلادی برابر با ۱۵۴ تبری می باشد ولی ضرب سکه اسپهبدان تبرستان از سال ۷۱۱ میلادی برابر با سال ۲۲۳ تبری که با شروع
فرمانروایی فرُخان بزرگ آغاز و به آخرین سال حکومت اسپهبد خورشید یعنی سال ۷۶۱ میلادی برابر ۲۷۳ تبری پایان می یابد؛ لازم به یادآوری است که آغاز سال تبری برابر است با تاج گذاری قباد یکم ساسانی و فرستادن پسر بزرگش کیوس در سال ۴۸۸ میلادی به تپورستان می باشد؛ بنابراین سکه های تبرستانی در مجموع به مدت دو دوره ۵۰ سال و ۲۵ سال به سبک ساسانی ضرب شد و خط بکار رفته در آن خط پهلوی می باشد و به دو دوره تقسیم می شود:
• دوره اسپهبدان ۵۰ سال از ۲۲۳ تا ۲۷۳ تبرستانی
• دوره حکام خلفا ۲۵ سال از ۲۷۳ تا ۲۹۸ تبرستانی
• دوره بازپس گیری از تازیان ۲۹۸ تبری تا پادشاهی شاه عباس صفوی که تبرستان و بعدها مازندران به صورت مستقل حکومت و اداره می شد.
حکام خلفا نیز به رسم اسپهبدان سکه می زدند و اگر هم نام خود را بر آن نمی نهادند باز چهرهٔ خسرو دوم را با عبارت «افزود» به جای نام به کار می بردند.
پس از سقوط دولت ساسانی و کشته شدن یزدگرد سوم در مرو، در سال ۶۵۲ میلادی ضرب سکه های ساسانی در شمال ایران به وسیله یکی از خاندان های بزرگ محلی به نام گاوبارگان ادامه یافت. آنان از نسل جاماسپ پادشاه ساسانی بودند که بین سال های ۴۸۹–۵۰۱ بر ایران حکومت می کرد. این سلسله به مدت ۱۱۹ سال ( ۶۴۲–۷۶۱ میلادی ) بر تبرستان حکومت می کرد. نخستین فرمانروای این سلسله ملقب به گیل ملقب به «گاوباره» بود که بر رویان و گیلان فرمان می راند و ادعا می کرد که فرمانروایی آن خطه را یزدگرد سوم به او داده است پس از گیل فرزندش دابویه جانشین او گردید و سپس فرخان، دازمهر و فرُخان کوچک و اسپهبد خورشید به ترتیب حکومت کردند. از گیل و دابویه هنوز سکه ای یافت نشده، احتمال دارد که ضرب سکه از زمان فرخان آغاز شده باشد. از فرخان، دازمهر و خورشید سکه های زیبا و متعددی در دست است.
