سَواساز ( به انگلیسی: Disconnector ) یا سِکسیونر ( به فرانسوی: Sectionneur ) یکی از تجهیزات بنیادی در هر ایستگاه برق فشاربالا می باشد. کار سواساز در ایستگاه های برق فشار بالا، جداکردن بخش ها و سکشن های گوناگون از بخش های دارای ولتاژ است و انجام بستن و بازکردن بر روی خطوط را فراهم می سازد. نکته چشمگیر در بهره گیری از این وسیله، ناتوانی در فرماندهی در زیر بار است؛ یعنی بروی سواسازها درحالت با - باری ( به انگلیسی: On Load ) نمی توان مانوری انجام داد چرا که توانایی بازبست در زیر بار را ندارد و موجب آسیب ها و زیان های جدی به خود سواساز و دیگر تجهیزات می شود. در برنامه ریزی و ساخت سواسازها هیچ پیش بینی برای جلوگیری و کاهش قوس های شدید الکتریکی برآمده از باز و بسته کردن مدارها بکار نرفته است.
... [مشاهده متن کامل]
سواساز ابزار قطع سامانه هایی است که تقریباً بی جریان هستند. به سخن دیگر، سواساز قطعات و ابزارهایی را که تنها ولتاژ دار هستند از شبکه جدا می سازد. تقریباً بدون بار بدان معنی است که می توان به یاری سواساز جریان های خازنی ( به انگلیسی: capacitive currents ) مقره ها، شینه ها و تأسیسات برقی و کابل های کوتاه و توانراه ها و همین گونه جریان ترانسفورماتور ولتاژ را نیز برش نموده یا حتی ترانسفورماتورهای کم توان را با سواساز جدا کرد. علت بدون جریان بودن سواساز به هنگام بستن و بازکردن، مجهز نبودن سواساز به وسیله جرقه خاموش کن است. از این رو، روی هم رفته می توان در یافت که عمل باز بستن سواساز باید بدون جرقه یا با جرقه ناچیزی انجام گیرد. بر پایه این شناختار، اگر از سواساز جریان بگذرد ولی در زمان برش ناهمسانی پتانسیلی بین دو کنتاکت آن نمایان نشود برش سواساز روا و به جا است. همچنین وصل سواسازی که بین دو پل آن تفاوت پتانسیلی پدیدار نباشد گرچه به هنگام وصل باعث گذر جریان گردد نیز روا خواهد بود. از آنچه که گفته شده چنین بر می آید که سواساز یک مدارشکن قدرت نیست بلکه یک آرنگ پیوند دهنده یا قطع کننده مکانیکی بین بنشت ها است. سواساز باید درحالت بسته یک پیوند گالوانیکی سخت و مطمئن برای رسانایی بهتر جریان در پل هر قطب استوار سازد و بازدارنده افت ولتاژ گردد. از این رو باید ایستادگی گذر جریان در مسیر سواساز کوچک باشد، تا گرمای که در اثر کار همواره در پل ها پدید می آید از حد فراتر نرود. همچنین باید سواساز طوری ساخته شود که در اثر سنگینی تیغه ها یا فشار باد و برف و غیره خود به خود و ناخواسته بسته نشود یا در زمان بسته بودن، نیروی دینامیکی و پویای شدیدی که در پی عبور جریان اتصال کوتاه پدید می آید مایه لرزش تیغه ها و چه بسا باز شدن آن نگردد. سواساز می تواند به تیغه های زمین مجهز باشد که تیغه های زمین برای فراهم ایمنی کار روی بخش های بی برق شده بکار می رود. هرچند سواساز به تیغه های زمین مجهز باشد، تیغه های زمین کمابیش باز است، مگر در زمانی که سواساز باز شود که در این حالت برای تهی سازی بارهای خازنی ( ولتاژ به جا مانده ) روی خط یا بخش هایی که پیش از این برق دار بوده تیغه های زمین بسته می شود.
... [مشاهده متن کامل]
سواساز ابزار قطع سامانه هایی است که تقریباً بی جریان هستند. به سخن دیگر، سواساز قطعات و ابزارهایی را که تنها ولتاژ دار هستند از شبکه جدا می سازد. تقریباً بدون بار بدان معنی است که می توان به یاری سواساز جریان های خازنی ( به انگلیسی: capacitive currents ) مقره ها، شینه ها و تأسیسات برقی و کابل های کوتاه و توانراه ها و همین گونه جریان ترانسفورماتور ولتاژ را نیز برش نموده یا حتی ترانسفورماتورهای کم توان را با سواساز جدا کرد. علت بدون جریان بودن سواساز به هنگام بستن و بازکردن، مجهز نبودن سواساز به وسیله جرقه خاموش کن است. از این رو، روی هم رفته می توان در یافت که عمل باز بستن سواساز باید بدون جرقه یا با جرقه ناچیزی انجام گیرد. بر پایه این شناختار، اگر از سواساز جریان بگذرد ولی در زمان برش ناهمسانی پتانسیلی بین دو کنتاکت آن نمایان نشود برش سواساز روا و به جا است. همچنین وصل سواسازی که بین دو پل آن تفاوت پتانسیلی پدیدار نباشد گرچه به هنگام وصل باعث گذر جریان گردد نیز روا خواهد بود. از آنچه که گفته شده چنین بر می آید که سواساز یک مدارشکن قدرت نیست بلکه یک آرنگ پیوند دهنده یا قطع کننده مکانیکی بین بنشت ها است. سواساز باید درحالت بسته یک پیوند گالوانیکی سخت و مطمئن برای رسانایی بهتر جریان در پل هر قطب استوار سازد و بازدارنده افت ولتاژ گردد. از این رو باید ایستادگی گذر جریان در مسیر سواساز کوچک باشد، تا گرمای که در اثر کار همواره در پل ها پدید می آید از حد فراتر نرود. همچنین باید سواساز طوری ساخته شود که در اثر سنگینی تیغه ها یا فشار باد و برف و غیره خود به خود و ناخواسته بسته نشود یا در زمان بسته بودن، نیروی دینامیکی و پویای شدیدی که در پی عبور جریان اتصال کوتاه پدید می آید مایه لرزش تیغه ها و چه بسا باز شدن آن نگردد. سواساز می تواند به تیغه های زمین مجهز باشد که تیغه های زمین برای فراهم ایمنی کار روی بخش های بی برق شده بکار می رود. هرچند سواساز به تیغه های زمین مجهز باشد، تیغه های زمین کمابیش باز است، مگر در زمانی که سواساز باز شود که در این حالت برای تهی سازی بارهای خازنی ( ولتاژ به جا مانده ) روی خط یا بخش هایی که پیش از این برق دار بوده تیغه های زمین بسته می شود.
کلیدی است در صنعت پست های فشار قوی برق
سکسیونر واژه ای فرانسوی به معنای سکشن کردن یا جدا کردن ابزاری در نیروگاه ها، که برابر پارسی ( فارسی ) آن "سواساز" است. . .