سکستان

/sakestAn/

لغت نامه دهخدا

فرهنگ فارسی

نام قدیم آن زرنگ ( پب ) بود . پس از مهاجرت سکه ها ( سکا اسکوتاسکیثسیت ) در زمان فرهاد دوم اشکانی ( ۱۲۸ - ۱۳۶ ق . م . ) و اردوان دوم ( ۱۲۴- ۱۲۷ ق م . ) بطرف جنوب گروهی از آنان در زرنگ مستقر شدند . از این زمان زرنگ بنام آنان سکستان خوانده شد. ۱ - سیستان سرزمینی پست است که در دنباله کوههای مرکزی و شرقی ایران بین کوههای مکران و نجد هشتادان و کوههای افغانستان قرار گرفته و آن از اراضی شن زاری است که سیلابهای نواحی مجاور درگودالهایش جمع شده ودریاچه ها و باتلاقهای هامون و گودزره را تشکیل داده است. در خاک سیستان رود هیرمند (هیلمند ) جاری است که از کوههای افغانستان سرچشمه میگیرد وارد خاک ایران میشود.وسعت سیستان ۴۴۱۲ کیلومتر مربع است که ازین مقدار حدود ۳٠٠٠ کیلومتر مربع دایر و بقیه باتلاقی است . محصولات سیستان گندم جو پنبه و تنباکو بمقدار کم کاشته میشود . مرکز سیستان شهر زابل است . سیستان یکی از انبارهای گندم ایران بود ولی اخیرا بر اثر سدی که بر رود هیرمند در خاک افغانستان بستهاند آب آن کم شده و سطح کاشت در سیستان بسیار تقلیل یافته است .
صورتی دیگر از کلمه سیستان و سجستان است

فرهنگ عمید

۱. (نجوم ) صورت فلکی در نیم کرۀ جنوبی آسمان.
۲. دستگاهی در کشتی یا هواپیما برای تعیین طول و عرض جغرافیایی.

دانشنامه آزاد فارسی

سِکْسْتان (sextant)
سِکْسْتان
سِکْسْتان
اسباب ناوبریبرای تعیین عرض جغرافیایی، از طریق اندازه گیری زاویۀ بین بعضی از اجرام سماوی و افق. این اسباب را جان هدلی(۱۶۸۲ـ۱۷۴۴) در ۱۷۳۰ اختراع کرد و فقط در هوای صاف قابل استفاده است. وقتی از پشت شیشۀ افقسمت راست، که نیمی از آن شفاف و نیم دیگر آینه ای است، به افق نگاه کنیم، نور ستاره را با تنظیم آینۀ شاخص، هم زمان در بخش آینه ای سمت چپ می بینیم. در این حالت، زاویۀ ستاره با افق از مقیاس مدرج خوانده می شود.

پیشنهاد کاربران

سَکا ها یا سیث ها ( Scyth )
قوم هندواروپایی کوچ نشینی بودند
که ۱۸۰۰ سال پیش از میلاد
در شمال قفقاز شکل گرفتند
و در ۶۰۰ پیش از میلاد
در اروپای شرقی و آسیای مرکزی
از شمال دریای سیاه
...
[مشاهده متن کامل]

تا کوه های آلتای گسترده شدند
سکا های اروپایی ساکن شمال دریای سیاه
به نام سَرمَت ها یا سارومات مشهور شدند
سپس با آغاز پیشروی هون ها به غرب
، از مغولستان به سمت اروپا ،
سَرمَتیان در اروپا باقی ماندند اما
سکا های شرقی ساکن آسیای مرکزی
به سمت جنوب ماوراءالنهر
و قلمرو اشکانیان مهاجرت کردند
و در ۱۰۰ سال پیش از میلاد
از خراسان عبور و در زابلستان ساکن شدند
که بدین ترتیب در آن زمان این سرزمین ،
سَکَستان یا سیستان نامیده شد ؛
در سال ۵۰ پیش از میلاد
یاپیراجایا پادشاه سکا های سیستان
پادشاهی سَکاس ( یا پادشاهی هندی - سکایی )
را بنیانگذاری کرد و قلمرو این سلسله
تا دره سند و سراسر شمال غرب هندوستان
گسترش یافت و در ادامه
به دو بخش شرقی و غربی تقسیم شد ،
بخش غربی آن پادشاهی هندی - پارتی ،
و بخش شرقی که بازمانده سکا ها است
به نام پادشاهی ساتراپ غربی شناخته شد ؛
درنهایت پادشاهی هندی - پارتی
توسط امپراتوری کوشان سرنگون شد
و در حدود سال ۱۰۰ میلادی ، پس از ۲۰۰ سال
سرزمین سیستان بدست کوشانیان افتاد ،
و پادشاهی ساتراپ غربی
پس از ۴۰۰ سال دوام ، در سال ۳۹۵ میلادی
توسط امپراتوری گوپتا فتح شد ؛
در نتیجه تیره نژاد سکایی
از اروپا و قزاقستان تا سیستان و
پاکستان و غرب هندوستان پراکندگی دارد ؛
سرانجام در سال ۳۷۵ میلادی
امپراتوری کوشانی بدست
شاپور ذوالاَکتاف ساسانی ( شانَگ آهَنج )
منقرض شد و پس از ۵۰۰ سال جدایی ،
سرزمین سیستان یا زابلستان ،
به خاک ایران زمین بازگشت

سکستان نام دیگر سیستان است به علت سکا بودن سیستانیان بدین نام بسنده شد. . .
همچنین ماموارن ساسانی که بر سیستان گمارده میشدند
سکانشاه نام داشتند یعنی شاه سکاها بدین معنی که ساکنان سیستان سکایی هستند. . .
سکستان ( که به صورت، سیستان، سجستان هم نوشته اند ) یکی از استان های ساسانیان در دوران باستان متأخر بود که در کوست نیمروز قرار داشت. که امروزه بخشی از ایران ، افغانستان و پاکستان است. این استان در غرب با کرمان، در شمال غرب با اسپهان، در شمال شرق با کوشانشهر و در جنوب شرق با توران هم مرز بود. فرمان دار این استان را مرزبان می نامیدند، و اعضای خاندان شاهی در آنجا را «سکان شاه» می گفتند.
...
[مشاهده متن کامل]

واژه «سکستان» به معنی «سرزمین مردم سکا» است، . که گروهی از اسکیت ها بودند که از قرن سوم پیش از میلاد تا یکم میلادی به فلات ایران و هند مهاجرت کردند و پادشاهی را بنیان نهادند که با نام پادشاهی هندوسکایی شناخته می شود. . در دوران هخامنشیان، سکستان با نام زرنگ شناخته می شود و جمعیت آن را ایرانیانی تشکیل می دادند که به آنها «سکستانی» می گفتند.
کهن ترین اسنادی که حاوی نام سکا می باشند تاریخ هرودوت و متون خط میخی داریوش اول است.
سکاها با قبیله یوئه چیه در همسایگی چین ارتباط داشته اند. در یک حرکت اجباری توسط این قبیله رانده می شوند و بعدها توسط پارت ها و هندویونانی ها در سیستان امروزی محدود می شوند. در ازمنه بعدی به نیرویی مهاجم تبدیل می شوند که برخی از ملوک اشکانی را شکست می دهند اما در زمان اردوان دست نشانده وی می شوند.
سیستان، بعد از اشکانیان، جزئی از شاهنشاهی ساسانیان شد. در زمان شاپور یکم، این منطقه، با نام کاملش، سَکِستان، و هند، تا کناره های دریا، استان ( به فارسی میانه: شَهر ) شاهنشاهی بود و گاهی به فرزند شاهنشاه واگذار می شد. در یک چهارم ( کوست ) شرقی، این استان، اداره هر دو منطقه Zranka/Dragiana و Haraxwat/Arachosia را به پایتخت اداری خود در Zarangas دربرداشت. آتشکده ایالتی زرتشتیان، طبق معمول، وجود داشت و در آنجا پابرجا بود. هنگامی که پای اعراب در قرن اول هجری / هفتم میلادی بدانجا رسید، مهاجمان با موبد موبدان و رئیس هیربد مواجه شدند. آتشکده کرکویه بعد حمله اعراب دست نخورده باقی ماند. با این حال، در گزارش های تاریخی، وجود کلیسای نسطوری با اسقف آن، مکتوب شده است.
• نرسی ( تا ۲۷۱ )
• هرمز سکستانی ( ۲۷۱–۲۸۳ )
• بهرام سوم ( ۲۸۳–۲۹۳ )
• شاپور سگانشاه ( سده چهارم )
• هرمز سوم ( ؟ - ۴۵۷ )
• یک بزرگ زاده ناشناس از خاندان کارن ( میانه سده پنجم )
• بختیار سکستانی
• اپرویز سکستانی ( ؟ - ۶۵۰/۱ )
• خاندان سورن

سکستان
منابع• https://fa.wikipedia.org/wiki/سکستان_(استان_ساسانی)
نام منطقه ای در ایران باستان

بپرس