سپیداج

سِپیداج ( که ده پا و به اشتباه ماهی مرکب ( Squid ) نیز نامیده شده ) در انگلیسی کاتل فیش ( به عربی سبیدج، [ ۱] الحبر[ ۲] /حبار، در فارسی سیبیا[ ۳] ) جانوری نرم تن و دریازی است از راستهٔ سپیداجان ( Sepiida ) و ردهٔ سرپایان.
سپیداج ها شب رو هستند و شب ها به شکار خرچنگ ها و میگوها می پردازند. سپیداج ها معمولاً ۸ بازو دارند که دو شاخک گیره ای دراز در میان آن ها قرار گرفته است. این شاخک ها تنها به هنگام گرفتن شکار قابل دیدن است.
جنین سپیداج حتی پیش از به دنیا آمدن قادر به مشاهده دنیای پیرامون خود است. سپیداج هایی که در دوره جنینی خود در پیرامون خود بیشتر خرچنگ دیده باشند در دوران بلوغ بیشتر به شکار خرچنگ می پردازند. [ ۴]
بررسی های تازه نشان می دهد که سپیداج ها از جملهٔ باهوش ترین گونه های بی مهرگان هستند. [ ۵] آن ها داری حافظه رویدادی هستند و می توانند ( شبیه انسان ها ) تجربه هایشان را به همراه احساسی که در آن لحظه داشته اند به یاد بیاورند. [ ۶] عمر سپیداج حدود یک تا دو سال است. [ ۷]
رنگیزه های ویژه ای در بدن سپیداج ها باعث می شود بتوانند رنگ بدن خود را تغییر داده و با محیط پیرامون هم رنگ بشوند. رنگ آن ها به هنگام جفت گیری به سرعت چندین بار عوض می شود و زمانی که عصبانی شوند به رنگ سفید در می آیند.
بررسی ها نشان داده که سپیداج های نر در بسیاری از موارد زمانی که به یک سپیداج ماده نزدیک می شوند نیمه ای از بدن خود که رو به او است را با الگوها و رنگ های جذاب نرینه برای ماده می پوشانند و در همین حال بر روی نیمه دیگر بدن خود رنگ ها و الگوهایی مادینه را به نمایش درمی آورند. با این کار، یک نر رقیب که به این دو نزدیک شود گمراه شده و فکر می کند که دو ماده در کنار هم حضور دارند و به این طریق مزاحم جفت گیری آن دو نمی شود. [ ۸]
ده پاها باهوش هستند و می توانند بفهمند که کدام لباس مبدل به احتمال زیاد یک شکارچی بالقوه را فریب می دهد. دانشمندان به این نتیجه رسیده اند که توانایی استتار یک ده پا صرفاً خودکار و انعکاسی نیست، بلکه می تواند با تصمیم گیری نیز شکل بگیرد. ده پا بر اساس وجود تهدیدها و آنچه در طول زمان آموخته اند، دربارهٔ زمان استتار تصمیم می گیرند. به عنوان مثال، می توان به ده پا آموزش داد که از استتار خود را در ازای یک پاداش غذایی آموخته شده، خودداری کند. [ ۹]

سِپیداج (cuttlefish)
سِپیداج
گروهی از خانوادۀ سپیده. سرپایانی شبیه ماهی مرکبو دارای صدف آهکی داخلی اند. سپیداچ معمولی Sepia Officinalis در اقیانوس اطلس و دریای مدیترانه یافت می شود و حدود ۳۰سانتی متر طول دارد. این جانور به سرعت با باله های جانبی اش، که به بدن صاف و بیضی شکلش چسبیده اند، شنا می کند و با فشار شدید آب به بیرون، با اندام لوله مانندی خود را به عقب حرکت می دهد. این جانور قادر به تغییر سریع رنگ و طرح بدن خویش است. سر بزرگ این جانور دارای چشم هایی مشخص است و ده بازوی او دارای اندام های مکنده اند. دو بازوی بسیار طویلش به شکار طعمه کمک می کنند. این جانور کیسۀ جوهری دارد که از آن مایعی تیره در آب رها می کند و باعث می شود شکارچی متوجه او نشود. رنگ دانۀ قهوه ای تیرۀ سپیداج را از مادۀ جوهرمانند کیسۀ سپیداج به دست می آورند. در ۱۹۹۹، زیست شناسان امریکایی موفق به کشف مواد جاذب اشعۀ ماوراءبنفش از چشم های سپیداج Sepia Officinalis شدند. این اولین بار بود که مواد ضدآفتاب طبیعی را از چشم های بی مهرگان به دست می آوردند. این مواد را قبلاً در برخی از ماهی ها یافته بودند.