سپکت جگوار

سپکت جگوار ( SEPECAT Jaguar ) هواگرد تهاجمی دوموتوره و تک سرنشینهٔ فرانسوی - بریتانیایی است که با همکاری بریتیش ایرکرفت و شرکت هوانوردی برگه در دهه ۱۹۶۰ طراحی شد. نخستین پیش نمونه این هواگرد تهاجمی در سال ۱۹۶۸ به پرواز درآمد و از سال ۱۹۷۳ در نیروی هوایی فرانسه و یک سال بعد در نیروی هوایی سلطنتی بریتانیا برای ماموریت های پشتیبانی هوایی نزدیک و بمباران ضربتی اتمی به کار گرفته شد. نیروی هوایی نیجریه، نیروی هوایی پادشاهی عمان، اکوادور و نیروی هوایی هند، دیگر خریداران جنگنده جگوار بودند و هندوستان، هنوز از این هواپیما در نیروی هوایی خود بهره می برد.
سهولت استفاده، اعتمادپذیری و قابلیت هدف گیری دقیق از امتیازات این جنگندهٔ سبک مافوق صوت است. نیروهای فرانسوی و انگلیسی جگوارهای خود را در عملیات طوفان صحرا در سال ۱۹۹۱ و جنگ کوزوو سال ۱۹۹۹ به کار گرفتند. نیروی هوایی هند در جنگ کارگل با پاکستان از این هواپیما برای بمباران اهداف زمینی استفاده کرد. این جنگنده در نبردهای دیگری در موریتانی و چاد هم به پرواز درآمده و سال ها به عنوان یک ابزار شلیک آماده باش بمب اتمی در خدمت بریتانیا، فرانسه و هندوستان بوده است. این هواپیما تا سال ۲۰۰۵ در فرانسه و تا سال ۲۰۰۷ در بریتانیا هواپیمای اصلی تهاجمی/ضربتی نیروی هوایی این دو کشور به شمار می رفت و پس از آن پاناویا تورنادو و یوروفایتر تایفون در بریتانیا و داسو رافال در فرانسه جایگزین آن شدند.
طراحی جگوار از دهه ۱۹۶۰ به عنوان یک هواگرد آموزشی با قابلیت حملات سبک به اهداف زمینی آغاز شد که جایگزین هاوکر هانترهای انگلیسی و تی - ۳۳ شوتینگ استارها و داسو میستره های فرانسوی شود. با همکاری برگه و بریتیش ایرکرافت، شرکت انگلیسی - فرانسوی سپکت ( مخفف Société Européenne de Production de l'avion École de Combat et d'Appui Tactiqu به معنی شرکت اروپایی برای تولید یک هواپیمای تمرینی و پشتیبانی تاکتیکی ) برای تولید بدنه پروازی این هواپیما تأسیس شد که یکی از نخستین همکاری های موفق و مهم نظامی انگلیسی ها و فرانسوی ها را رقم زد.
در طول دوره طراحی قابلیت پرواز مافوق صوت، انجام عملیات شناسایی و حملات تاکتیکی اتمی نیز به فهرست توانایی های این هواپیما افزوده شد و کاربرد تمرینی - آموزشی آن به فراموشی سپرده شد. حالا بریتانیایی ها جگوار را برای جایگزین اف - ۴ فانتوم های خود در ماموریت های پشتیبانی نزدیک، شناسایی تاکتیکی و بمباران تاکتیکی می خواستند تا فانتوم ها بتوانند فقط در ماموریت های دفاع هوایی ایفای نقش کنند. حتی قرار بود مدل ناونشینی هم برای فرانسوی ها ساخته و جایگزین داسو اتاندار ۴های نیروی هوادریای این کشور شود که هواپیمای ارزان تر سوپر اتاندارد به آن ترجیح داده شد. این پروژه در نهایت از دل این اهداف و نیازهای متفاوت و نامرتبط به یک هواپیمای کاملاً متفاوت با پیش بینی های اولیه رسید؛ یک جنگنده نسبتاً پیشرفته و مافوق صوت که برای حمله به اهداف زمینی در محیط های پرخطر جنگی بهسازی شده بود.