جهت گیری رسانه ای یا سوگیری رسانه ای اصطلاحی در ارتباطات و روزنامه نگاری است که به معنای اثرگذاری سیاست ها و منافع یک رسانه در انتخاب وقایع مورد پوشش خبری و نحوه پوشش آن هاست.
بر اساس پژوهش ها، در جوامع گوناگون رسانه ها بر اساس سیاست های مالکان خود اداره می شوند و به این دلیل تنها بخشی از واقعیت را منعکس می کنند که در چارچوب منافع آن ها باشد. از عوامل اثرگذار بر سوگیری رسانه ها، دولت و قدرت است.
... [مشاهده متن کامل]
از دید هارولد اینیس سوگیری رسانه ها تمدن بشری را شکل می دهد و از آن شکل می پذیرد؛ زندگی شخصی مردم و مصرف رسانه ای آن ها نیز را جهت می دهند.
مارشال مک لوهان این پدیده را یک ابزار واسط برای اتصال صف بندی های اجتماعی ناشی از جریان ثروت، دانش و قدرت ( =جریان های تعیین کننده تاریخ ) به جهان طبیعی در نظر می گیرد.
اگرچه داشتن گرایش فکری برای روزنامه نگاران ( مانند هر شخصی ) طبیعی است، اما سوگیری رسانه در صورتی که فشاری برای جانبداری ایجاد کند می تواند مانعی برای استقلال روزنامه نگاران و چالشی برای اخلاق حرفه ای این شغل باشد.
سوگیری رسانه ای دو نوع متفاوت دارد:
نوعی سوگیری، که از آن به عنوان «سوگیری ایدئولوژیک» یاد می شود، نشان دهنده تمایل یک رسانه برای تأثیرگذاری بر نظرات مخاطبین در یک جهت خاص است.
نوع دوم، که «تبدیل» نامیده شده، نشان دهنده تلاش برای ایجاد یک داستان خبری به یاد ماندنی است. سوگیری رسانه ای از نوع تبدیل، شبیه کاری است که رسانه های زرد در انعکاس اخبار؛ انجام می دهند.
سوگیری رسانه ای شیوه های مختلفی دارد. گاه این عمل واضح بوده و به راحتی قابل تشخیص است و در مواردی به دلیل استفاده از روش های زیرکانه، تشخیص سوگیری مشکل و حتی گاه ناممکن می گردد؛ زیرا نیاز به آگاهی و سواد رسانه ای از سوی مخاطب دارد.
نوعی سوگیری رسانه ای در هنگام تهیه خبر اتفاق می افتد. که شامل:
۱ - پوشش بعضی از وقایع و پوشش ندادن برخی دیگر: یکسان نبودن موضوعات خبری منتشرشده از سوی خبرگزاری های مختلف موید این مطلب است و نتیجه آن شکل گیری سوگیری های موضوعی متفاوت برای بنگاه های خبری متفاوت است.
۲ - استفاده از منابع خبری غیر بی طرف: استفاده از خبرهایی که از سوی افراد، نهاد یا مراکزی منتشر می شوند که سود یا نفعی از آن می برند.
بر اساس پژوهش ها، در جوامع گوناگون رسانه ها بر اساس سیاست های مالکان خود اداره می شوند و به این دلیل تنها بخشی از واقعیت را منعکس می کنند که در چارچوب منافع آن ها باشد. از عوامل اثرگذار بر سوگیری رسانه ها، دولت و قدرت است.
... [مشاهده متن کامل]
از دید هارولد اینیس سوگیری رسانه ها تمدن بشری را شکل می دهد و از آن شکل می پذیرد؛ زندگی شخصی مردم و مصرف رسانه ای آن ها نیز را جهت می دهند.
مارشال مک لوهان این پدیده را یک ابزار واسط برای اتصال صف بندی های اجتماعی ناشی از جریان ثروت، دانش و قدرت ( =جریان های تعیین کننده تاریخ ) به جهان طبیعی در نظر می گیرد.
اگرچه داشتن گرایش فکری برای روزنامه نگاران ( مانند هر شخصی ) طبیعی است، اما سوگیری رسانه در صورتی که فشاری برای جانبداری ایجاد کند می تواند مانعی برای استقلال روزنامه نگاران و چالشی برای اخلاق حرفه ای این شغل باشد.
سوگیری رسانه ای دو نوع متفاوت دارد:
نوعی سوگیری، که از آن به عنوان «سوگیری ایدئولوژیک» یاد می شود، نشان دهنده تمایل یک رسانه برای تأثیرگذاری بر نظرات مخاطبین در یک جهت خاص است.
نوع دوم، که «تبدیل» نامیده شده، نشان دهنده تلاش برای ایجاد یک داستان خبری به یاد ماندنی است. سوگیری رسانه ای از نوع تبدیل، شبیه کاری است که رسانه های زرد در انعکاس اخبار؛ انجام می دهند.
سوگیری رسانه ای شیوه های مختلفی دارد. گاه این عمل واضح بوده و به راحتی قابل تشخیص است و در مواردی به دلیل استفاده از روش های زیرکانه، تشخیص سوگیری مشکل و حتی گاه ناممکن می گردد؛ زیرا نیاز به آگاهی و سواد رسانه ای از سوی مخاطب دارد.
نوعی سوگیری رسانه ای در هنگام تهیه خبر اتفاق می افتد. که شامل:
۱ - پوشش بعضی از وقایع و پوشش ندادن برخی دیگر: یکسان نبودن موضوعات خبری منتشرشده از سوی خبرگزاری های مختلف موید این مطلب است و نتیجه آن شکل گیری سوگیری های موضوعی متفاوت برای بنگاه های خبری متفاوت است.
۲ - استفاده از منابع خبری غیر بی طرف: استفاده از خبرهایی که از سوی افراد، نهاد یا مراکزی منتشر می شوند که سود یا نفعی از آن می برند.
