سولانین نوعی سم گلیکو آلکالوئیدی است که در گیاهان خانوادهٔ سیب زمینی مانند گوجه فرنگی، بادمجان و سیب زمینی یافت می شود. این ترکیبات در تمام اندام های این گیاهان یافت شده اما بالاترین غلظت آن ها در گل هاوجود دارد. گلیکو آلکالوئیدهای سیب زمینی به TGA موسوم و سمی هستند[ ۱] سولانین از گلیکوآلکالوئیدها به فرمول C45H73NO۱۵ و به وزن ملکولی ۴. / ۸۶۸ است که خود به چندین نوع مانند سولانین آ و سولانین ب و کاکونین و توماتین تقسیم می شود. وجود آن در سیب زمینی با ظاهر شدن رنگ سبز به خصوص در قشر زیر پوست این ماده مشخص می شود[ ۲] [ ۳] صدمات مکانیکی باعث تشدید TGA می شود از طرف دیگر قرار گرفتن سیب زمینی در نور سبب افزایش TGA می شود و با نگهداری در تاریکی از شدت TGA کاسته می شود. [ ۱]
این سم اولین بار در سال ۱۸۲۰ میلادی از گیاه بادنجان تاجریزی جداسازی شد. این ماده متعلق به خانوادهٔ شیمیایی ساپونین ها بوده و در بافت های مختلف گیاهان خانوادهٔ سیب زمینی وجود داشته و به عنوان یک مکانیسم دفاعی طبیعی برای گیاهان عمل می کند. این سم با خاصیت آفت کشی خود باعث مرگ آفات گیاهی شده و با مقاومت گیاه در مقابل سوسک کلرادو و زنجرک سیب زمینی در ارتباط است. [ ۱]
مکانیسم و عملکرد دقیق این سم مشخص نیست اما به نظر می رسد که این ماده با تأثیر بر غشای سلولی و ایجاد اختلال در عملکرد پروتئین ها و کانال های سطحی غشای میتوکندری باعث برهم خوردن تعادل یون های کلسیم و در نهایت مرگ سلول ها می شود. [ ۴]
مصرف مقدار کم سولانین و مشتقات آن در ابتدا باعث مشکلات گوارشی و عصبی مانند اسهال و استفراغ، گیجی، سردرد و خارش می شود. [ ۵] مصرف آن به مقدار زیاد برای جانوران و انسان خطرناک بوده و باعث ملتهب شدن معده و روده و حتی مرگ می شود. از دیگر خطرات سولانین ناباروری، التهاب پوست، توهم، تب و فلج می باشد. سطح بی خطر گلیکوآلکالوئیدها برای مصرف انسان ۱ میلی گرم در کیلوگرم وزن بدن است. [ ۶] همچنین جانوران مصرف کنندهٔ سیب زمینی خام، احتمال دارد با مصرف زیاد این ماده مسموم شوند. [ ۷] کورپان در سال ۲۰۰۴ بیان می کند که میزان ۲۰ میلی گرم در ۱۰۰ گرم به عنوان خطرناک برای سلامتی در نظر گرفته می شود. [ ۳]
مصرف ۲ تا ۵ میلی گرم سولانین به ازای هر کیلوگرم از وزن بدن می تواند باعث مسمومیت و مصرف ۳ تا ۶ میلی گرم سولانین به ازای هر کیلوگرم از وزن بدن می تواند باعث مرگ انسان شود. علائم معمولاً پس از ۸ تا ۱۲ ساعت پس از مصرف بروز می کنند اما در برخی موارد ممکن است علائم به سرعت و پس از چند دقیقه از مصرف مقادیر بالای سولانین نیز بروز کند. [ ۸]
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفاین سم اولین بار در سال ۱۸۲۰ میلادی از گیاه بادنجان تاجریزی جداسازی شد. این ماده متعلق به خانوادهٔ شیمیایی ساپونین ها بوده و در بافت های مختلف گیاهان خانوادهٔ سیب زمینی وجود داشته و به عنوان یک مکانیسم دفاعی طبیعی برای گیاهان عمل می کند. این سم با خاصیت آفت کشی خود باعث مرگ آفات گیاهی شده و با مقاومت گیاه در مقابل سوسک کلرادو و زنجرک سیب زمینی در ارتباط است. [ ۱]
مکانیسم و عملکرد دقیق این سم مشخص نیست اما به نظر می رسد که این ماده با تأثیر بر غشای سلولی و ایجاد اختلال در عملکرد پروتئین ها و کانال های سطحی غشای میتوکندری باعث برهم خوردن تعادل یون های کلسیم و در نهایت مرگ سلول ها می شود. [ ۴]
مصرف مقدار کم سولانین و مشتقات آن در ابتدا باعث مشکلات گوارشی و عصبی مانند اسهال و استفراغ، گیجی، سردرد و خارش می شود. [ ۵] مصرف آن به مقدار زیاد برای جانوران و انسان خطرناک بوده و باعث ملتهب شدن معده و روده و حتی مرگ می شود. از دیگر خطرات سولانین ناباروری، التهاب پوست، توهم، تب و فلج می باشد. سطح بی خطر گلیکوآلکالوئیدها برای مصرف انسان ۱ میلی گرم در کیلوگرم وزن بدن است. [ ۶] همچنین جانوران مصرف کنندهٔ سیب زمینی خام، احتمال دارد با مصرف زیاد این ماده مسموم شوند. [ ۷] کورپان در سال ۲۰۰۴ بیان می کند که میزان ۲۰ میلی گرم در ۱۰۰ گرم به عنوان خطرناک برای سلامتی در نظر گرفته می شود. [ ۳]
مصرف ۲ تا ۵ میلی گرم سولانین به ازای هر کیلوگرم از وزن بدن می تواند باعث مسمومیت و مصرف ۳ تا ۶ میلی گرم سولانین به ازای هر کیلوگرم از وزن بدن می تواند باعث مرگ انسان شود. علائم معمولاً پس از ۸ تا ۱۲ ساعت پس از مصرف بروز می کنند اما در برخی موارد ممکن است علائم به سرعت و پس از چند دقیقه از مصرف مقادیر بالای سولانین نیز بروز کند. [ ۸]
wiki: سولانین