[ویکی فقه] سور موجبه جزئیه حملیه یکی از اصطلاحات به کار رفته در علم منطق بوده و به معنای الفاظ بیان گر جزئیت قضیه حملیه موجبه است.
قضیه حملیه به لحاظ کمّ و کیف، چهار حالت پیدا می کند: موجبه کلیه، موجبه جزئیه، سالبه کلیه، سالبه جزئیه. لفظی که بر کمّیّت (کلیّت و جزئیّت) در قضیه دلالت می کند «سور» قضیه نامیده می شود. الفاظ بیان گر سور موجبه جزئیه، بعض، فریق، طائفه، واحد و مانند آن (در زبان عربی)، و بعضی، برخی، پاره ای، بسا، بهری، جمعی، دسته ای، گروهی و امثال آن (در زبان فارسی) است مانند: بعضُ الانسانِ کاتبٌ، برخی آدمیان نادرست اند. در بعضی از آثار فصیح عربی برای بیان قضیه موجبه جزئیه یا سالبه جزئیه به جای بعض، مِن تبعیضیه به کار می برند؛ مثل: «فَمِنْهُمْ مَنْ قَضی نَحْبَهُ وَ مِنْهُمْ مَنْ یَنْتَظِرُ ؛ بعضی پیمان خود را به آخر بردند (و در راه او شربت شهادت نوشیدند)، و بعضی دیگر در انتظارند؛..».
مستندات مقاله
در تنظیم این مقاله از منابع ذیل استفاده شده است: • گرامی، محمدعلی، منطق مقارن.• خوانساری، محمد، منطق صوری.• مجتهد خراسانی (شهابی)، محمود، رهبر خرد.• ابن رشد، محمد بن احمد، تلخیص کتاب العبارة.• شیرازی، قطب الدین، درة التاج (منطق).• ابن سینا، حسین بن عبدالله، الشفا (منطق).• مظفر، محمدرضا، المنطق.
۱. ↑ علامه حلی، حسن بن یوسف، الجوهر النضید، ص۵۷.
...
قضیه حملیه به لحاظ کمّ و کیف، چهار حالت پیدا می کند: موجبه کلیه، موجبه جزئیه، سالبه کلیه، سالبه جزئیه. لفظی که بر کمّیّت (کلیّت و جزئیّت) در قضیه دلالت می کند «سور» قضیه نامیده می شود. الفاظ بیان گر سور موجبه جزئیه، بعض، فریق، طائفه، واحد و مانند آن (در زبان عربی)، و بعضی، برخی، پاره ای، بسا، بهری، جمعی، دسته ای، گروهی و امثال آن (در زبان فارسی) است مانند: بعضُ الانسانِ کاتبٌ، برخی آدمیان نادرست اند. در بعضی از آثار فصیح عربی برای بیان قضیه موجبه جزئیه یا سالبه جزئیه به جای بعض، مِن تبعیضیه به کار می برند؛ مثل: «فَمِنْهُمْ مَنْ قَضی نَحْبَهُ وَ مِنْهُمْ مَنْ یَنْتَظِرُ ؛ بعضی پیمان خود را به آخر بردند (و در راه او شربت شهادت نوشیدند)، و بعضی دیگر در انتظارند؛..».
مستندات مقاله
در تنظیم این مقاله از منابع ذیل استفاده شده است: • گرامی، محمدعلی، منطق مقارن.• خوانساری، محمد، منطق صوری.• مجتهد خراسانی (شهابی)، محمود، رهبر خرد.• ابن رشد، محمد بن احمد، تلخیص کتاب العبارة.• شیرازی، قطب الدین، درة التاج (منطق).• ابن سینا، حسین بن عبدالله، الشفا (منطق).• مظفر، محمدرضا، المنطق.
۱. ↑ علامه حلی، حسن بن یوسف، الجوهر النضید، ص۵۷.
...
wikifeqh: سور_موجبه_جزئیه_حملیه