سوء خلق

[ویکی فقه] بد اخلاقی را سوء خلق‏ می گویند که از رذایل اخلاقی بوده و روایات مذمت شده است.
سوء خُلق بد اخلاقی و تند خویی است.

سوء خلق در روایات
سوء خلق از رذایل اخلاقی است که- بر اساس روایتی از امام صادق علیه‏السّلام- موجب تباهی اعمال نیک انسان می‏گردد؛ آن گونه که سرکه عسل را تباه می‏سازد. در روایتی دیگر از آن حضرت به جای «عمل»، «ایمان» آمده است. همچنین از آن گرامی نقل شده است: آن که بد خلق و تندخو است (در حقیقت) خودش را آزار داده است.

سوء خلق در ابواب فقه
از آن به مناسبت در بابهای صلات، جهاد و نکاح سخن گفته‏اند.

احکام سوء خلق
...

[ویکی فقه] سوء خلق (ابهام زدایی). واژه سوء خلق ممکن است در معانی ذیل به کار رفته باشد: • سوء خلق (اخلاق)، از رذائل اخلاقی به معنای تندخویی• سوء خلق (فقه)، از رذائل اخلاقی به معنای تندخویی و دارای احکام فقهی
...

[ویکی فقه] سوء خلق (اخلاق). بداخلاقی از جمله صفاتی است که آدمی را از خالق و خلق دور می کند، و از نظر مردم می افکند، و طبع ها را از او متنفر می کند.
بداخلاقی نزدیک به غلظت و بدخوئی است و ظاهر آن است که: غلظت و درشتی از ثمرات کج خلقی باشد. همچنان که انقباض روی و دلتنگی و بد کلامی نیز از آثار آن است. و این صفت از نتایج قوه غضبیه است. و این از جمله صفاتی است که آدمی را از خالق و خلق دور می کند، و از نظر مردم می افکند، و طبع ها را از او متنفر می کند.و هر کج خلقی اغلب مسخره مردمان و مضحکه ایشان می شود، و لحظه ای از حزن و الم و اندوه و غم خالی نیست. و از این جهت حضرت امام جعفر صادق (علیه السّلام) فرمودند که: «هر که بدخلق است خود را معذب دارد.» و بسیار می شود که به واسطه کج خلقی ضررهای عظیم به آدمی می رسد، و از نفع های بزرگ محروم می شود، و عاقبت هم آدمی را به عذاب اخروی می افکند.مروی است که: روزی به حضرت رسول (صلّی اللّه علیه وآله وسلم) عرض کردند که: «فلان زن روزها روزه می گیرد و شب ها را به عبادت به پای می دارد و لیکن بدخلق است و از کج خلقی به همسایگان خود آزار می رساند. آن حضرت فرمودند: هیچ خیری در او نیست، و او از اهل جهنم است.» و آن حضرت فرمودند که: «بدخلقی بنده را می رساند تا اسفل درک جهنم.» و باز آن حضرت فرمودند که: «خدا منع کرده است قبول توبه بدخلق را. عرض کردند که: چرا یا رسول اللّه؟ فرمودند: به علت اینکه هر وقت از گناهی توبه کرد در گناهی بدتر می افتد.» و فرمودند که: «بدخلقی گناهی است که آمرزیده نمی شود.» و بعضی از بزرگان گفته اند که: «اگر مصاحبت و همنشینی کنم با فاسق فاجر خوش خلقی، دوست تر دارم که با عابد کج خلقی بنشینم.»
معالجه کج خلقی
و معالجه این صفت ذمیمه نیز مانند سایر صفات آن است که: انسان مفاسد دنیایی و آخرتی آن را به یاد آورد و ملاحظه کند که این صفت، خالق و خلایق را با او دشمن می کند، پس مهیای این گردد که این را از خود دفع نماید. بعد از آن در وقت هر سخنی و حرکتی در فکر باشد که کج خلقی از او سر نزند و خود را محافظت کند و به حسن خلق بدارد تا حسن خلق ملکه او گردد و از برای او معتاد شود.
حسن خلق داشتن
چنانچه مذکور شد ضد این صفت مهلکه حسن خلق است که از شریف ترین صفات و فضائل ملکات است و عقل و نقل دلالت بر مدح و خوبی آن می کنند. پیغمبر خدا (صلّی اللّه علیه وآله وسلم) فرمودند که: «در کفه میزان اعمال در روز قیامت، چیزی بهتر از حسن خلق نیست.» و روزی به عموزاده های خود فرمودند که: «ای فرزندان عبدالمطلب اگر وسعت آن را ندارید که مردم را به اموال خود توانایی دهید پس با ایشان به گشاده رویی ملاقات کنید.» و نیز آن حضرت فرمودند که: «خدا دین اسلام را خالص از برای خود گردانید. و صلاحیت ندارد از برای این دین مگر سخاوت و حسن خلق. پس دین خود را به این دو زینت دهید.» و به آن جناب عرض کردند که: «ایمان کدام یک از مؤمنین افضل است؟ فرمودند: هر کدام که خوش خلق ترند.»و باز فرمودند که: «دوست ترین شما در نزد من و نزدیک ترین شما در روز قیامت به من، خوش خلق ترین شماست.» و نیز فرمودند که: «حسن خلق، گناه را می گدازد همچنان که خورشید یخ را می گدازد.» و از آن بزرگوار مروی است که: «بنده ای می شود کم عبادت باشد، ولی به واسطه حسن خلق در آخرت به درجات عظیم و اشرف منازل برسد.» و به ام حبیبه که زوجه آن حضرت بود، فرمودند که: «آدم خوش خلق، خوبی دنیا و آخرت را گرفت.»و مروی است از آن حضرت که فرمودند: «حسن خلق، صاحبش را می رساند به درجه کسی که روزها روزه و شبها به عبادت مشغول باشد.» و نیز آن حضرت فرمودند که: «نیکان شما خوش خلق اند، که مردم به دور و کنار آنها جمع می شوند، و به آنها نزدیک می شوند، و با ایشان الفت و انس می گیرند، و ایشان نیز با مردم انس می گیرند.»و از حضرت امام محمد باقر (علیه السّلام) مروی است که: «مردی به خدمت حضرت پیغمبر (صلّی اللّه علیه وآله وسلم) آمد و عرض کرد که: یا رسول اللّه مرا وصیتی کن. حضرت او را به چند چیز توصیه فرمودند و از جمله آنها این بود که: با برادر مؤمن با گشاده رویی ملاقات کن.» و حضرت امام همام جعفر بن محمد الصادق (علیه السّلام) فرمودند که: «نیکی و خوش خلقی، ولایات را آباد می گرداند و عمرها را زیاد می کند.» و فرمودند که: «به درستی که خدای تعالی بنده را به حسن خلق ثواب کسی می دهد که صبح و شام مشغول جهاد در راه خدا بوده باشد.»و نیز از آن حضرت مروی است که: «نیکی و احسان کردن با مردم و خوش روئی با ایشان، باعث دوستی مردم می شوند، و آدمی را از این جهت داخل بهشت می نمایند. و بخل و عبوس، صاحب خود را از خدا دور می کنند و داخل آتش می کنند.» و کسی که در این اخبار، و سایر اخباری که در این خصوص وارد شده است تامّل کند و به وجدان خود و تجربیات رجوع کند، و احوال کج خلقان و خوش خلقان را تتبّع کند می یابد که: هر بدخلقی از خدا و رحمت او دور، و مردم از او متنفر می گردند، و با او دشمن اند: و به این سبب از بذل و عطای دیگران هم محروم است. و هر خوش خلقی را خدا و خلق دوست دارند و همیشه محل فیض و رحمت خدا، و مرجع بندگان خداست.مؤمنان از او استفاده می کنند و خیر او به ایشان می رسد. و مقاصد و خواسته های بندگان خدا بوسیله او بر آورده می شود. و از این جهت خدا هیچ پیغمبری را بر نینگیخت مگر اینکه این صفت در او کامل و تام بود. بلکه صفت خوش خلقی افضل صفات پیغمبران، و اشرف اخلاق برگزیدگان است.و از این جهت خداوند عالم به جهت اظهار نعمت خود از برای حبیب خودش در مقام ثنا و مدح او فرمود: «وَ انَّکَ لَعَلی خُلُقٍ عَظیمٍ؛
قلم/سوره۶۸، آیه۴.
...

[ویکی فقه] سوء خلق (فقه). بد اخلاقی را سوء خلق‏ می گویند که از رذایل اخلاقی بوده و روایات مذمت شده است.
سوء خُلق بد اخلاقى و تند خویى است.

سوء خلق در روایات
سوء خلق از رذایل اخلاقی است که- بر اساس روایتى از امام صادق علیه‏السّلام- موجب تباهى اعمال نیک انسان مى‏گردد؛ آن گونه که سرکه عسل را تباه مى‏سازد. در روایتى دیگر از آن حضرت به جاى «عمل»، «ایمان» آمده است. همچنین از آن گرامى نقل شده است: آن که بد خلق و تندخو است (در حقیقت) خودش را آزار داده است.
وسائل الشیعة ج۱۶، ص۲۷-۲۸.
از آن به مناسبت در بابهاى صلات، جهاد و نکاح سخن گفته‏اند.

احکام سوء خلق
...