[ویکی نور] عبدالقاهر بن عبداللّه بن محمد سهروردی بکری، فقیه شافعی، صوفی، محدث، مدرس و مورخ، در سال 490ق در سهرورد زنجان به دنیا آمد.
وی از اکابر صوفیه و مشایخ عرفای قرن ششم هجری می باشد که بسیار عابد و زاهد و فاضل، به علوم ظاهریه و باطنیه واقف و نسبش با دوازده یا سیزده واسطه به ابوبکر خلیفه موصول می رسد و در طریقت، به ابوحامد غزالی منسوب و در بغداد مرشد و پیر طریقت بود. .
در جوانی به بغداد رفت و از علوم رسمی بهره بسیار یافت. فقه شافعی را از اسعد میهنی آموخت و کتاب «غریب الحدیث» را از ابوعلی بن نبهان شنید، همچنین از ظاهر شحّامی و ابوبکر انصاری نیز حدیث شنید. چندی متولی تدریس در نظامیه شد، اما از آن کار نیز منصرف شد و به عزلت و تصوف گرایید. در این امر هم از شیخ احمد غزالی ارشاد یافت. .
وی پس از فراغت از علوم ظاهری، داخل رشته تصوف شد و به تربیت و ارشاد طالبان طریقت پرداخت. او را در مذهب شافعی امام و در طریق تصوف، عَلَمی از اَعلام شمرده اند. در علم به پایگاهی رسیده بود که او را مُفتی عِراقین و قُدوه فریقین لقب داده بودند. پس از آن که به تصوف تمایل یافت، با شیخ حماد دباس و احمد غزالی مصاحبت کرد و در بغداد رباط و مدرسه ای ساخت و به وعظ، تذکیر، دعا و تحذیر پرداخت. در تفسیر و فقه محفوظات بسیار داشت و شاگردان بسیاری از او دین و تصوف فراگرفتند. نزد خلیفه عباسی زمان بسیار مقرب بود و از این رو پناهگاه مردمی بود که از تعدیات المستنجد بالله در عذاب بودند. او مرکز اتصال چند رشته از سَلاسِل صوفیه از جمله سلسله سهروردیه است و رشته تصوف او به شهاب الدین سهروردی و پس از او نیز به عزالدین محمود کاشانی (وفات 735ق) مؤلف مصباح الهدایة و مفتاح الکفایة می رسد.
وی در مدت عزلت و مجاهدت از کسب دست خویش می خورد و چندی نیز سقایی می کرد. پس از آن به وعظ پرداخت و شهرت و قبول فوق العاده یافت. مدرسه و رباطی بنا کرد که وجود او را ملجاء فقرا و درماندگان ساخت و مجالس او را محل توجه عام و خاص. در اواخر عمر به قصد زیارت بیت المقدس به شام رفت، اما به سبب غلبه و تهدید صلیبی ها موفق به زیارت نشد، با این وجود نور الدین زنگی مقدمش را گرامی داشت و او یک چند در دمشق ماند و مجلس وعظ برپا کرد..
وی از اکابر صوفیه و مشایخ عرفای قرن ششم هجری می باشد که بسیار عابد و زاهد و فاضل، به علوم ظاهریه و باطنیه واقف و نسبش با دوازده یا سیزده واسطه به ابوبکر خلیفه موصول می رسد و در طریقت، به ابوحامد غزالی منسوب و در بغداد مرشد و پیر طریقت بود. .
در جوانی به بغداد رفت و از علوم رسمی بهره بسیار یافت. فقه شافعی را از اسعد میهنی آموخت و کتاب «غریب الحدیث» را از ابوعلی بن نبهان شنید، همچنین از ظاهر شحّامی و ابوبکر انصاری نیز حدیث شنید. چندی متولی تدریس در نظامیه شد، اما از آن کار نیز منصرف شد و به عزلت و تصوف گرایید. در این امر هم از شیخ احمد غزالی ارشاد یافت. .
وی پس از فراغت از علوم ظاهری، داخل رشته تصوف شد و به تربیت و ارشاد طالبان طریقت پرداخت. او را در مذهب شافعی امام و در طریق تصوف، عَلَمی از اَعلام شمرده اند. در علم به پایگاهی رسیده بود که او را مُفتی عِراقین و قُدوه فریقین لقب داده بودند. پس از آن که به تصوف تمایل یافت، با شیخ حماد دباس و احمد غزالی مصاحبت کرد و در بغداد رباط و مدرسه ای ساخت و به وعظ، تذکیر، دعا و تحذیر پرداخت. در تفسیر و فقه محفوظات بسیار داشت و شاگردان بسیاری از او دین و تصوف فراگرفتند. نزد خلیفه عباسی زمان بسیار مقرب بود و از این رو پناهگاه مردمی بود که از تعدیات المستنجد بالله در عذاب بودند. او مرکز اتصال چند رشته از سَلاسِل صوفیه از جمله سلسله سهروردیه است و رشته تصوف او به شهاب الدین سهروردی و پس از او نیز به عزالدین محمود کاشانی (وفات 735ق) مؤلف مصباح الهدایة و مفتاح الکفایة می رسد.
وی در مدت عزلت و مجاهدت از کسب دست خویش می خورد و چندی نیز سقایی می کرد. پس از آن به وعظ پرداخت و شهرت و قبول فوق العاده یافت. مدرسه و رباطی بنا کرد که وجود او را ملجاء فقرا و درماندگان ساخت و مجالس او را محل توجه عام و خاص. در اواخر عمر به قصد زیارت بیت المقدس به شام رفت، اما به سبب غلبه و تهدید صلیبی ها موفق به زیارت نشد، با این وجود نور الدین زنگی مقدمش را گرامی داشت و او یک چند در دمشق ماند و مجلس وعظ برپا کرد..
wikinoor: سهروردی،_عبدالقاهر_بن_عبدالله