سنگ نگاره لاخ مزار مربوط به دوران پیش از تاریخ ایران باستان تا دوران های تاریخی پس از اسلام است و در شرق ایران در شهرستان بیرجند، روستای کوچ واقع شده و این اثر در تاریخ ۹ آبان ۱۳۷۷ با شمارهٔ ثبت ۲۱۴۵ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. خط این مجموعه باخط سنگ نگاره های کال جنگال همسان می نماید.
... [مشاهده متن کامل]
در کتاب «تاریخ ادبیات پیش از اسلام» نوشته احمد تفضلی راجع به چهار کتیبه باقی مانده از دوران اشکانی صحبت شده، که سه کتیبه در استان خراسان جنوبی قرار دارند که یکی از آنها کتیبه لاخ مزار است، که این سنگ نگاره لاخ مزار بیرجند، در پیرامون روستای کوچ و در فاصلهٔ ۲۹ کیلومتری جنوب شرقی بیرجند، واقع است. طبق تحقیقات انجام شده، خط این مجموعه با خط استفاده شده در نگاده های کال جنگال همسان می نماید. این سنگ نگاره سال ۱۳۷۱ مورد مطالعه قرار گرفته است. این سنگ نگاره با نقش هایی در گروه انسانی، جانوری و گیاهی و کتیبه هایی شامل خطوط تصویری، پهلوی اشکانی، پهلوی ساسانی، فارسی و عربی و علامت ها و نشانه ها و سمبل هایی از مظاهر طبیعت را شامل می شود. موضوعاتی که تا به حال شناسایی شده اند به ۳۰۷ مورد می رسد که شامل: ۲۲ مورد نقش انسان، ۳۳ مورد نقش جانور، ۲۲ مورد نقش گیاه، ۳۵ علامت و نشانه، ۴ مورد خط تصویری، ۸۱ مورد کتیبه پهلوی اشکانی و ساسانی، ۳۴ مورد کتیبه عربی، ۸ مورد کتیبه فارسی، ۶۷ مورد نقش هایی که ماهیت آن ها هنوز مشخص نیست. در میان انبوه نقش ها به نگاره هایی برمی خوریم که به طور استلیزه و بسیار ساده کشیده شده اند. ترسیم اشکالی بدین گونه به اعتقاد باستان شناسان از دوره فرهنگی «سولوتره ان» آغاز گردیده و تا آخر دوره فرهنگی «ماگدالنین» ادامه داشته است. در این گزارش ادیتا خطوط ساده صلیبی شکل و کمانی شکل را انسان هایی دانسته و آن نقوش را که با نقوش انسان های استلسزه لاخ مزار شبیه اند با نقوش روی سنگ در نوادا کالیفرنیا مقایسه و هم زمان دانسته و قدمت آن ها را ۵۰۰۰ سال سال ق. م تا ۱۸۰۰ق. م ذکر کرده است. نوعی دیگر از شکل ها که به شکل شاخهٔ وارونه ترسیم شده اند به اعتقاد آقای ادیتا گروهی از انسان ها هستند که در یک خط پشت سرهم ایستاده اند. از دیگر نشانه های لاخ مزار که پیشینهٔ کهن دارند و ظاهراً هم زمان با نقش انسان های استلیزه ترسیم گردیده اند نقوش گیاهی هستند که آنان نیز به سبک استلیزه و ساده کشیده شده اند. هم زمانی این تصاویر از این جهت با تصاویر انسانی محتمل است که یکی از انسان های استلیزه از شاخه یکی از درختان آویزان نشان داده شده است.
... [مشاهده متن کامل]
در کتاب «تاریخ ادبیات پیش از اسلام» نوشته احمد تفضلی راجع به چهار کتیبه باقی مانده از دوران اشکانی صحبت شده، که سه کتیبه در استان خراسان جنوبی قرار دارند که یکی از آنها کتیبه لاخ مزار است، که این سنگ نگاره لاخ مزار بیرجند، در پیرامون روستای کوچ و در فاصلهٔ ۲۹ کیلومتری جنوب شرقی بیرجند، واقع است. طبق تحقیقات انجام شده، خط این مجموعه با خط استفاده شده در نگاده های کال جنگال همسان می نماید. این سنگ نگاره سال ۱۳۷۱ مورد مطالعه قرار گرفته است. این سنگ نگاره با نقش هایی در گروه انسانی، جانوری و گیاهی و کتیبه هایی شامل خطوط تصویری، پهلوی اشکانی، پهلوی ساسانی، فارسی و عربی و علامت ها و نشانه ها و سمبل هایی از مظاهر طبیعت را شامل می شود. موضوعاتی که تا به حال شناسایی شده اند به ۳۰۷ مورد می رسد که شامل: ۲۲ مورد نقش انسان، ۳۳ مورد نقش جانور، ۲۲ مورد نقش گیاه، ۳۵ علامت و نشانه، ۴ مورد خط تصویری، ۸۱ مورد کتیبه پهلوی اشکانی و ساسانی، ۳۴ مورد کتیبه عربی، ۸ مورد کتیبه فارسی، ۶۷ مورد نقش هایی که ماهیت آن ها هنوز مشخص نیست. در میان انبوه نقش ها به نگاره هایی برمی خوریم که به طور استلیزه و بسیار ساده کشیده شده اند. ترسیم اشکالی بدین گونه به اعتقاد باستان شناسان از دوره فرهنگی «سولوتره ان» آغاز گردیده و تا آخر دوره فرهنگی «ماگدالنین» ادامه داشته است. در این گزارش ادیتا خطوط ساده صلیبی شکل و کمانی شکل را انسان هایی دانسته و آن نقوش را که با نقوش انسان های استلسزه لاخ مزار شبیه اند با نقوش روی سنگ در نوادا کالیفرنیا مقایسه و هم زمان دانسته و قدمت آن ها را ۵۰۰۰ سال سال ق. م تا ۱۸۰۰ق. م ذکر کرده است. نوعی دیگر از شکل ها که به شکل شاخهٔ وارونه ترسیم شده اند به اعتقاد آقای ادیتا گروهی از انسان ها هستند که در یک خط پشت سرهم ایستاده اند. از دیگر نشانه های لاخ مزار که پیشینهٔ کهن دارند و ظاهراً هم زمان با نقش انسان های استلیزه ترسیم گردیده اند نقوش گیاهی هستند که آنان نیز به سبک استلیزه و ساده کشیده شده اند. هم زمانی این تصاویر از این جهت با تصاویر انسانی محتمل است که یکی از انسان های استلیزه از شاخه یکی از درختان آویزان نشان داده شده است.
