سنجاقک سانان

سنجاقک سانان ( نام علمی: Odonata ) راسته ای از حشرات است که شامل ناهمسان بالان ( Anisoptera ) و همسان بالان ( Zygoptera ) می شود. نزدیک به ۶۴۰۰ گونه در این راسته شناسایی شده اند. [ ۱] برای این راسته نام طیاره مانندها در گدشته به کار رفته است. در زبان فارسی واژه سنجاقک به ساختار بدن سنجاق مانند و کشیده اعضای این راسته اشاره دارد. پسوند «ک» در انتهای واژه به همسانی و شباهت داشتن به سنجاق اشاره دارد. واژه سنجاقک برای ساختار سنجاق مانندی که برای خارج نشدن چرخ از محور نیز کاربرد دارد استفاده شده است.
سنجاقک ها گروهی از حشرات ساکن آب های شیرین هستند. آن ها از بزرگ ترین گروه حشراتی هستند که لاروشان آبزی بوده و زیستگاه بالغان معمولاً مناطق خشک کرانه های آبی است. سریعترین حشره پرنده از نظر سرعت نیز گونه ای سنجاقک استرالیایی است که به این راسته تعلق دارد. با توجه به نحوه زندگی در مراحل لاروی و بالغ و خصوصیت شکارگری دارای شرایط اختصاصی و اندام های شکارگر ویژه ای اند. شکل پاها در این گروه به صورت سبدمانند درآمده است تا راحت تر شکار را دربر بگیرد قطعات دهانی به صورت جونده و بسیار قوی می باشد.
نام علمی این راسته به معنی دندان داران است که به قطعات دهانی جونده نیرومند آن ها اشاره دارد.
این راسته از حشرات یکی از قدیمی ترین گروه حشرات بالدار پس از یک روزه ای ها است ظهور این حشرات را همزمان با ابتدای پرمین می دانند. کشف یک فسیل از بال عقبی یک سنجاقک غول پیکر به طول 7. 5in ( به نظر می رسد گستره بال و جثه حدود ۷۰ سانتی متر مربوط به دوره پرمین و ۲۸۰ میلیون سال پیش و یک فسیل کامل دیگر در آلمان با گستره 20. 3cm مربوط به ژوراسیک تأییدکننده این مطلب است.
از آنجا که به صورت عمومی شکار می کنند ممکن است بعضی از حشرات مفید هم در فهرست غذایی آن ها یافت شود. گرچه نمی توان آن ها را آفت این گروه محسوب نمود زیرا نقش مفید پررنگ تری دارند. در دوران لاروی با تغذیه از لارو دوبالان و سایر موجوداتی که می توانند مضر باشند در کنترل جمعیت گروه های ساکن زیستگاه های آبی نقش مهمی دارند گرچه ممکن است ماهی های کوچک طعمه آن ها باشند اما خود آن ها نیز می توانند غذای مفیدی برای ماهی های بزرگتر باشند.