سمبات در کیورغیان

خاچاطوریان به اصفهان آمده بود تا از روی دیوارنگاره های عالی قاپو و چهل ستون نقاشی کند. برای انجام این طرح سترگ او به یک شاگرد نیاز داشت و از سمبات خواست که به او کمک کند. سمبات هر چه بیشتر راز و رمز نقاشی را می آموخت، به همان میزان شیفته این هنر می شد. وی از مهارت خاچاطوریان در استفاده از قلم مو و انتخاب رنگ در عجب بود، و از دانسته هایش از آثار هنرمندان غرب و هند و ژاپن و آفریقا. طی این دوره کوتاه همکاری با خاچاطوریان، سمبات نوجوان اهمیت و ارزش مکتب های هنری اصفهان را هم دریافت و به مطالعه آنها نشست. خاچاطوریان هم در این نوجوان، استعدادی کم نظیر را می دید و کوشید زمینه تحصیل او در پاریس را فراهم کند. این تلاش به ثمر نرسید. سمبات تا سال ۱۹۴۹ از ایران بیرون نرفت.
تا آن سال سمبات، نقاشی زبردست شده بود و در خیابان چهارباغ اصفهان استودیوی خودش را داشت، با نام «نگارستان سمبات». نقاشی های آب رنگ سمبات از بارو و پل و کاخ و میدان و کوچه و بازارهای اصفهان بیشتر گردشگران غربی را به سوی خود می کشید. نگاه سمبات به محیط و آدمان اطرافش، با این که از درون بود، در عین حال نگاهی بود از دور؛ گویی سمبات از چشم یک غربی به اشیاء و افراد نگاه می کرد و آن را به گونه ای می دید که تا کنون نقاشان بومی ایران ندیده بودند. آب رنگ های سمبات، بیان «غربیانه» مضمون های ایرانی است. از این رو، این نقاشی ها بی درنگ به چشم و دل بازدیدکنندگان غربی نگارستانش می نشستند و به فرنگستان راه می یافتند. البته، تعداد زیادی از آثار سمبات را مشتریان ایرانی هم می خریدند.