سلول های دندریتیک

سلول های دندریتیک یا یاخته های دارینه ای ( به انگلیسی: Dendritic cells ) از انواع یاخته های عرضه کنندهٔ آنتی ژن و همچنین به عنوان یاخته های فرعی در دستگاه ایمنی هستند. عملکرد اصلی آن ها پردازش آنتی ژن ها و عرضهٔ آنتی ژن ها در پاسخ اولیه برای لنفوسیت های در حال استراحت و در پاسخ ثانویه برای لنفوسیت های تی خاطره ای است. [ ۱] یاخته های دارینه ای از مغز استخوان مشتق شده و گروه خون ساز ویژه ای را ایجاد می کنند که کمتر از ۱٪ یاخته های تک هسته ای خون محیطی را تشکیل می دهند.
از جمله تفاوت های این یاخته ها با سایر تک هسته ای ها وجود پادژن Ia، فقدان گیرندهٔ FC، فقدان گیرنده برای گلبول قرمز گوسفند، عدم حضور ایمنوگلوبولین های سطحی و سایر نشانگرهای لنفوسیتی و مونوسیتی در سطح آن هاست. [ ۱]
یاخته های دارینه ای در بخش هایی از بدن که با محیط بیرون در ارتباط هستند، مثل پوست و لولهٔ گوارش، در کنار یاخته های پوششی به فراوانی یافت می شوند. این یاخته ها علاوه بر بیگانه خواری، قسمت هایی از میکروب را در سطح خود قرار می دهند. سپس خود را به گره های لنفاوی نزدیک می رسانند، تا این قسمت ها را به یاخته های ایمنی ارائه کنند. یاخته های ایمنی با شناختن این قسمت ها، میکروب مهاجم را شناسایی خواهند کرد. [ ۲]
سلول های دندریتیک برای اولین بار توسط پاول لانگرهانس در اواخر قرن نوزدهم شرح داده شد و از این رو به آن ها «یاخته های لانگرهانس» نیز گفته می شود. اصطلاح یاختهٔ دندریتیک در سال ۱۹۷۳ توسط رالف استاینمن و زنول ای. کوهن ابداع شد. استاینمن در سال ۲۰۰۷ برای کشف نقش محوری یاخته های دارینه ای در پاسخ ایمنی تطبیقی جایزهٔ آلبرت لسکر برای تحقیقات پزشکی ( جایزهٔ لسکر ) را دریافت کرد و در سال ۲۰۱۱ جایزهٔ نوبل فیزیولوژی یا پزشکی را کسب نمود.
ویروس اچ آی وی ( عامل بیماری ایدز ) می تواند از طریق گیرنده های مختلف به یاخته های دارینه ای متصل شود. زمانی که یاختهٔ دارینه ای و اچ آی وی به سمت گره های لنفاوی حرکت کنند، ویروس می تواند در این فرصت، CD4+ یاختهٔ تی را منتقل کند. [ نیازمند شفاف سازی] عفونت اچ آی وی می تواند پس از درمان اچ آی وی/ایدز هم ادامه داشته باشد.
تغییرات یاخته های دارینه ای، نقش عمده ای در بروز آلرژی و بیماری های خودایمنی مانند لوپوس اریتماتوس و بیماری التهاب روده نظیر بیماری کرون و کولیت زخمی دارد.