سلماس شهرستان

سَلماس، شهرستانواقع در استان آذربایجان غربی، مشتمل بر بخش مرکزی و بخش کوهسار، با مرکزیت اداری شهر سَلماس. از شمال به شهرستان خوی، از شرق به استان آذربایجان شرقی (بخش کوچکی از شهرستان شبستر) و دریاچۀ ارومیه و شهرستان ارومیه، از جنوب به شهرستان ارومیه، و از غرب به کشور ترکیه محدود است. نواحی غربی و جنوبی شهرستان سَلماس را کوه های بلندی فراگرفته است که روبه غرب بر ارتفاع آن ها افزوده می شود و از حدود شهر سلماس به طرف شرق را دشت همواری تشکیل داده که تا ساحل دریاچۀ ارومیه ممتد است. علاوه بر کوه های مرزی، که ارتفاعشان گاه به بالاتر از ۳ هزار متر می رسد، کوه پرلوک، واقع در ۲۳ کیلومتری شمال غربی شهر سلماس، با ارتفاع ۲,۹۷۳ متر، بلندترین کوه شهرستان سلماس است. رودخانه های درّه لی سو و زولاچای، همراه با ریزابه های متعدد خود، این شهرستان را مشروب می کنند. اقلیم آن در کوهستان های غربی سرد و در دشت شرقی معتدل، از نظر بارندگی جزو نواحی نیمه خشک، و جمعیت آن ۱۸۳,۳۸۱ نفر است (۱۳۸۵). مهم ترین آبادی های آن عبارت اند از سلماس، کتبان، تازه شهر، ملحم، چهریق، کوزه رش، تمر، قره قشلاق، سیلاب، و دلزی. راه ارومیه به خوی، راه شبستر به ارومیه و خوی، و خطوط فرعی دیگر شبکۀ راه های ارتباطی این شهرستان را تشکیل می دهند و خط آهن تبریز به قطور و ترکیه از حاشیۀ شمالی آن می گذرد. آثار تاریخی چندی در شهرستان سلماس دیده می شود که از آن جمله اند: بناهای خلدی واقع بر تپۀ زنجیرقلعه، نقوش و حجاری های عهد ساسانی، و برج آجری منسوب به میری خاتون، دختر ارغون آغا.