سلغریان

لغت نامه دهخدا

سلغریان. [ س َ غ ُ ] ( اِخ ) ( ج ِ سلغری ، منسوب به سلغر ).یا اتابکان فارس که از 543 تا 686 هَ.ق. در فارس حکومت کرده اند. این خاندان به سلغر، رئیس دسته ای از ترکمانان قبچاق انتساب دارند. یکی از نوادگان سلغر به نام سنقربن مودود در سال 543 هَ.ق. بر فارس تسلط یافت و سلسله ای تشکیل داد که تا یک قرن و نیم دوام یافت. اتابک سعد تبعیت محمد خوارزمشاه را پذیرفت و دو قلعه استخر و اشکنوان را به او واگذاشت. اتابک ابوبکر نیز اطاعت اکتای قاآن ایلخان مغول را گردن نهاد و از جانب او به لقب قتلغخان ملقب گردید. اتابکان آخری فارس همه باجگزار ایلخانان ایران بودند و آخرین ایشان که آبش خاتون باشد در عقد و ازدواج منکوتیمور پسرهلاکو بود. اسامی امرای این سلسله از اینقرار است : سنقربن مودود سلغری ( جلوس 543 هَ.ق. ). زنگی بن مودود ( جلوس 557 هَ.ق. ). تکلةبن مودود ( جلوس 571 هَ.ق. ).سعدبن زنگی مودود ( جلوس 593 هَ.ق. ). ابوبکربن سعد ( جلوس 623 هَ.ق. ). محمدبن سعدبن زنگی ( جلوس 659 هَ.ق. ). محمد شاه بن سلغربن سعد ( جلوس 661 هَ.ق. ). سلجوقشاه بن سلغربن سعد ( جلوس 661 هَ.ق. ). آبش خاتون دختر سعدبن ابوبکر ( جلوس 662 هَ.ق. ) این سلسله را مغول از میان برداشتند سعدی معاصر ابوبکربن سعد بوده است. ( فرهنگ فارسی معین ). رجوع به اتابکان فارس شود.

فرهنگ فارسی

یا اتابکان فارس که از ۵۴۳ ه.ق./۱۱۴۸ م.تا ۶۸۶ ه.ق./ ۱۲۸۷ م. در فارس حکومت کرده اند. این خاندان به سلغر رئیس دسته ای از ترکمانان قبچاق انتساب دارند. یکی از نوادگان سلغر بنام سنقر بن مودود در سال ۵۴۳ ه.ق./ ۱۱۴۸ م . بر فارس تسلط یافت و سلسله ای تشکیل داد که تا یک قرن و نیم دوام یافت .اتابک سعد تبعیت محمد خوارزمشاه را پذیرفت و در قلعه اصطخر و اشکنوان را باو واگذاشت .اتابک ابوبکر نیز اطاعت اگتای قا آن ایلخان مغول را گردن نهاد و از جانب او بلقب قتلغ خان ملقب گردید. اتابکان آخری فارس همه باجگزار ایلخانان ایران بودند و آخرین ایشان که آبش خاتون باشد در عقد ازدواج منگو تیمور - پسر هلاکو - بود اسامی امرای این سلسله ازین قرار است : سنقر بن مودود سلغری ( جل . ۵۴۳ ه . ق ./ ۱۱۴۸ م . ) زنگی بن مودود ( جل.۵۵۷ ه.ق./۱۱۶۱ م. ) تکله بن مودود ( جل.۵۷۱ ه.ق./ ۱۱۷۵ م. ) سعد بن زنگی بن مودود ( جل.۵۹۳ ه.ق./۱۱۹۷ م. ) ابو بکر بن سعد ( جل.۶۲۳ ه.ق./ ۱۲۲۶ م ) محمد بن سعد بن زنگی ( جل.۶۵۹ ه.ق./۱۲۶۱ م. ) محمد شاه بن سلغر بن سعد ( جل.۶۶۱ ه.ق./۱۲۶۳ م. ) سلجوقشاه بن سلغر بن سعد ( جل.۶۶۱ ه.ق./۱۲۶۲ م. ) آبش خاتون دختر سعدبن ابو بکر ( جل.۶۶۲ ه.ق./ ۱۲۶۳ م.- ف. ۶۸۶ ه.ق./ ۱۲۸۷ م. ). این سلسله را مغول از میان برداشتند . سعدی معاصر ابوبکر ابن سعد بوده است .
سلغری مسنوب به سلغریان اتابکان فارس که از ۵۴۳ هجری تا ۶۸۶ هجری در فارس حکومت کرده اند .

دانشنامه آزاد فارسی

سَلغُریان
(یا: آل سلغر) شاخه ای از اتابکان که از نیمۀ دوم قرن ۶ تا اواخر قرن ۷ق در فارس حکومت کردند. سلغری ها اصل ترکمنی داشتند و محمود کاشغری آنان را تیره ای از قبیلۀ غز (اوغوز = اُغُز) می داند، امّا رشیدالدین و حمدالله مستوفی تردید دارند که سلغر نام تیره یا اسم نیای اتابکان بوده است. سلغریان در اواخر قرن ۵ ق در تسخیر آناتولی سهم داشتند. مظفرالدین سُنقُر با استفاده از ضعف سلاجقۀ بزرگ در ۵۴۳ بر فارس مسلط شد و پس از وی برادرش مظفرالدین زنگی و بعد پسر او، حکومت خود را موروثی کردند، امّا پیوسته خویش را مطیع سلجوقیان جلوه می دادند. سعد زنگی در ۶۰۰ ق اصفهان را گرفت. ولی در جنگ با سلطان محمد خوارزمشاه اسیر و با دادن فدیه و اقطاع، آزاد شد. با پیروزی مغول ها، سلغریان مطیع آن ها شدند. آخرین فرمانروای سلغری آبِش خاتون با منگو، پسر یازدهم هلاکوخان ازدواج کرد، امّا سرانجام در اسارت مغول، در تبریز درگذشت (۶۸۶) و حکومت سلغری به پایان رسید. در دوران حکومت سلغری شیراز شهری آباد و پر رونق و مرکز فرهنگ و اندیشه و ادب بود. سعدی، قاضی بیضاوی، قطب الدین شیرازی و وَصّاف مورخ در این عهد می زیستند.

پیشنهاد کاربران

متن اصلاحی
اینان گروهی ترکمن بودند که از نیمه سده ششم هجری در زمان ضعف دولت غیر متمرکز سلجوقیان قدرت را در فارس به دست گرفتند و سلسله ای تشکیل دادند که یکصدو پنجاه سال دوام یافت. یمی از آنها که همروزگار با شیخ اجل سغدی بود با نام اتابک سعد در آغاز کار خود تبعیت از سلطان محمد خوارزمشاه را پذیرفت ولی بعدها مرتکب خیانتی بزرگ نسبت به فرزند او جلال الدین شد و به مغولان در از میان برداشتن او کمک کرد هرچند که این سلسله را مآلاً مغولان از میان برداشتند و تنها این افتخار برای آنها ماند که یکی از آنها - ابوبکر بن سعد - با شیخ اجل سعدی در یک دوره زمانی می زیست.
...
[مشاهده متن کامل]

سَلغُریان یا اتابکان فارس گروهی ترکمن بودند که از نیمه سده ششم هجری در زمان ضعف دولت غیر متمرکز سلجوقیان قدرت را در فارس به دست گرفتند و سلسله ای تشکیل دادند که یکصدو پنجاه سال دوام یافت. یمی از آنها که
...
[مشاهده متن کامل]
همروزگار با شیخ اجل سغدی بود با نام اتابک سعد در آغاز کار خود تبعیت از سلطان محمد خئارزمشاه را پذیرفت ولی بعدها مرتکب خیانتی بزرگ نسبت به فرزند او جلال الدین شد و به مغولان در از میان برداشتن او کمک کرد هرچند که این سلسله را مآلاً مغولان از میان برداشتند و تنها این افتخار برای آنها ماند که یکی از آنها - ابوبکر بن سعد - با شیخ اجل سعدی در یک دوره زمانی می زیست.

بپرس