سلسیوس

درجهٔ سِلسیوس ( به سوئدی: Celsius ) ( مخفف: C° ) که در گذشته سانتی گراد ( به فرانسوی: centigrade ) [ ۱] خوانده می شد[ ۲] یکای سنجش دما است که در سیستم بین الملی آحاد SI مورد استفاده قرار می گیرد و یک یکای فرعی محسوب می شود[ ۳] نام سلسیوس به افتخار ستاره شناس سوئدی آندرس سلسیوس ( ۱۷۰۱ تا ۱۷۴۴ ) که مقیاسی مانند آن را برای دما پیشنهاد کرد نامگذاری شده است. عبارت درجهٔ سلسیوس می تواند اشاره کننده به یک دمای مشخص باشد یا به بازه ای از دما، تفاوت میان دو دما یا یک عدم قطعیت اشاره کند. نام این یکا تا سال ۱۹۴۸ «سانتیگراد» ( به فرانسوی: centigrade ) بود که از واژهٔ لاتین centum به معنی «۱۰۰» و gradus به معنی «گام» یا «مرحله» گرفته شده است.
در سال های ۱۷۴۴ تا ۱۹۵۴ نقطهٔ صفر درجه به عنوان نقطهٔ یخ زدگی آب و ۱۰۰ درجه به عنوان نقطهٔ جوش آب در فشار یک اتمسفر در نظر گرفته می شد. امروزه این تعریف ها بیشتر در دوران مدرسه کاربرد دارد.
با پذیرش جهانی، از سال ۱۹۵۴ به بعد «درجهٔ سلسیوس» یا مقیاس سلسیوس توسط صفر مطلق و نقطهٔ سه گانهٔ آب اقیانوس میانگین استاندارد وین ( VSMOW ) تعریف می شود که مربوط به گونه ای خاص آب خالص می باشد. همچنین این تعریف جدید دمای سلسیوس را مستقیماً به یکای کلوین پیوند می دهد. کلوین در ترمودینامیک، یکای اصلی SI در دستگاه بین المللی یکاها است و نماد آن K است. صفر مطلق پایین ترین دمای ممکنی است که در آن جرم ماده به پایین ترین انتروپی می رسد. این دما برابر ۰ کلوین یا ۲۷۳٫۱۵ - سلسیوس است. دمای نقطهٔ سه گانه آب دقیقاً برابر است با ۲۷۳٫۱۶ کلوین یا ۰٫۰۱ سلسیوس. [ ۴]
با توجه به تفاوت این دو معیار در نقطهٔ سه گانهٔ آب و صفر مطلق روشن می شود که تفاوت این دو یکا به ازای ۲۷۳٫۱۶ درجه تنها در ۱ درجه است ( تقریباً ۰٫۰۰۳۶۶ ) بنابراین بزرگی کلوین و سلسیوس برابر در نظر گرفته می شود؛ و گفته می شود که ۲۷۳٫۱۵ - درجهٔ سلسیوس برابر با صفر کلوین و صفر درجهٔ سلسیوس برابر با ۲۷۳٫۱۵ کلوین است. [ ۵]
در ۱۷۴۲ ستاره شناس سوئدی، آندرس سلسیوس ( ۱۷۰۱ تا ۱۷۴۴ ) توانست معیاری برای سنجش دما ارائه کند که وارون آنچه بود که امروز آن را سلسیوس می خوانیم. به عبارت دیگر، در مقیاس او صفر نقطهٔ جوش آب بود و ۱۰۰ نقطهٔ ذوب یخ. او در مقاله ای به نام مشاهدهٔ دو دمای ماندگار بر روی یک دماسنج، تجربه های خود را توضیح داد و نشان داد که چگونه فشار بر نقطهٔ ذوب یخ بی تأثیر است. از سوی دیگر با دقت خوبی نشان داد که دمای جوش آب تابع فشار محیط است. او پیشنهاد داد که دمای جوش آب به عنوان نقطهٔ صفر قرار گیرد که در این صورت با فشار هوا در سطح دریاها متناسب خواهد بود. این فشار را، فشار اتمسفری می نامند. چندی بعد، ادارهٔ بین المللی اوزان و مقیاس ها ( BIMP ) در دهمین کنفرانس خود بر روی وزن ها و مقیاس ها اعلام کرد که یک اتمسفر دقیقاً برابر است با ۱۰۱۳۲۵۰ دین بر سانتیمتر مربع یا ۱۰۱٫۳۲۵ پاسکال. [ ۶]

سلسیوس (دهانه). سلسیوس یک دهانه برخوردی در ماه است.
این دهانه ۵ دهانه اقماری دارد. [ ۱]

سِلْسیوس (celsius)
مقیاس دما. پیش تر به سانتی گراد معروف بود. در این مقیاس، محدودۀ انجماد و جوشیدن آب را به ۱۰۰ درجه تقسیم می کنند. نقطۀ انجماد، درجۀ صفر، و نقطه جوش درجۀ ۱۰۰ است. در ۱۹۴۸، درجۀ سانتی گراد Cْْ رسماً به سلسیوس تغییر نام داد تا با یکای اندازه گیری زاویه، با نام سانتی گراد (یک صدم گراد)، اشتباه گرفته نشود. مقیاس سلسیوس را به افتخار اخترشناس سوئدی، آندرس سلسیوس (۱۷۰۱ـ۱۷۴۴) مخترع دماسنج صد بخشی، نام گذاری کرده اند. در ۱۷۴۲، سلسیوس این مقیاس را به صورت معکوس، ابداع کرد که در آن، نقطۀ انجماد ۱۰۰ و نقطه جوش صفر درجه بود.