[ویکی نور] سقیفه: بررسی نحوه شکل گیری حکومت پس از رحلت پیامبر مجموعه سخنرانی های علامه سید مرتضی عسکری است که توسط دکتر مهدی دشتی، تدوین و تحقیق شده است.
کتاب، مشتمل بر پیشگفتار نویسنده و 12 فصل است. شیوه نگارش اثر، مستند و با استفاده از منابع مختلف صورت گرفته است.
این کتاب، در اصل، سخنرانی هایی بوده که در مجالس عزاداری محرّم و صفر سال 1419ق، ایراد شده بود و پس از پیاده کردن سخنرانی های ضبطشده بر نوارهای کاست توسط دو تن از شیعیان اهل بیت(ع) که نخواستند نامشان در مقدمه ذکر شود، جناب آقای دکتر مهدی دشتی، زحمت تدوین و تحقیق مستندات آن را بر عهده گرفتند و اکنون آماده چاپ شده است
نویسنده در مقدمه، پیشینه نگارش آثار درباره سقیفه را مورد بررسی قرار داده، می نویسد: «درباره «سقیفه» و جایگاه آن در تاریخ اسلام، از دیرباز تاکنون، کتاب های بسیاری مستقلاً یا به مناسبت، به رشته تحریر درآمده است، که البته، از نظر ارزش و اهمیت یکسان نیستند. بیشتر این کتاب ها، سقیفه را، تنها در یک روز دیده اند و لذا غالباً کوشیده اند که صرفاً، حوادث آن روز را بررسی کنند؛ البته گاه به ذکر حوادثی که در طیّ یکی دو هفته پیش و پس از آن رخ داده است نیز پرداخته اند»
وی پس از اشاره به آثار نویسندگان معاصر محمدرضا مظفر، محمدباقر بهبودی، عبدالفتاح عبدالمقصود و ویلفرد مادلونگ، درباره اثر حاضر چنین می نویسد: «بر اساس این کتاب، سقیفه در یک روز و با طراحی یک نفر برای خلافت خلاصه نمی شود، بلکه سقیفه، آغاز بروز و ظهور اجرای نقشه ای حساب شده است که طی آن افرادی معین از قریش می بایست یکی پس از دیگری، زمام حکومت را به دست گیرند تا آن را، پیوسته، از اهل بیت پیامبر(ص) - که بنا به نصّ ایشان، جانشینان برحقّ پیامبر(ص) بودند - دور دارند و نهایتاً آن را به بنی امیه بسپارند. این نقشه اجرا شد، لکن با قتل عثمان و خلافت امیرالمؤمنین(ع)، ناتمام ماند. این تحلیل، که بر مبنای منابع درجه اوّل مکتب خلفاست، در نوع خود بی نظیر است، مطالب پراکنده و ناتمام و بعضاً نادرست گذشتگان و معاصران را، درباره سقیفه، منظّم و کامل ساخته و تصحیح می کند و برای فهم بهتر تاریخ اسلام، از زمان رحلت پیامبر(ص) تاکنون، بسیار روشنی بخش و هدایتگر است»
کتاب، مشتمل بر پیشگفتار نویسنده و 12 فصل است. شیوه نگارش اثر، مستند و با استفاده از منابع مختلف صورت گرفته است.
این کتاب، در اصل، سخنرانی هایی بوده که در مجالس عزاداری محرّم و صفر سال 1419ق، ایراد شده بود و پس از پیاده کردن سخنرانی های ضبطشده بر نوارهای کاست توسط دو تن از شیعیان اهل بیت(ع) که نخواستند نامشان در مقدمه ذکر شود، جناب آقای دکتر مهدی دشتی، زحمت تدوین و تحقیق مستندات آن را بر عهده گرفتند و اکنون آماده چاپ شده است
نویسنده در مقدمه، پیشینه نگارش آثار درباره سقیفه را مورد بررسی قرار داده، می نویسد: «درباره «سقیفه» و جایگاه آن در تاریخ اسلام، از دیرباز تاکنون، کتاب های بسیاری مستقلاً یا به مناسبت، به رشته تحریر درآمده است، که البته، از نظر ارزش و اهمیت یکسان نیستند. بیشتر این کتاب ها، سقیفه را، تنها در یک روز دیده اند و لذا غالباً کوشیده اند که صرفاً، حوادث آن روز را بررسی کنند؛ البته گاه به ذکر حوادثی که در طیّ یکی دو هفته پیش و پس از آن رخ داده است نیز پرداخته اند»
وی پس از اشاره به آثار نویسندگان معاصر محمدرضا مظفر، محمدباقر بهبودی، عبدالفتاح عبدالمقصود و ویلفرد مادلونگ، درباره اثر حاضر چنین می نویسد: «بر اساس این کتاب، سقیفه در یک روز و با طراحی یک نفر برای خلافت خلاصه نمی شود، بلکه سقیفه، آغاز بروز و ظهور اجرای نقشه ای حساب شده است که طی آن افرادی معین از قریش می بایست یکی پس از دیگری، زمام حکومت را به دست گیرند تا آن را، پیوسته، از اهل بیت پیامبر(ص) - که بنا به نصّ ایشان، جانشینان برحقّ پیامبر(ص) بودند - دور دارند و نهایتاً آن را به بنی امیه بسپارند. این نقشه اجرا شد، لکن با قتل عثمان و خلافت امیرالمؤمنین(ع)، ناتمام ماند. این تحلیل، که بر مبنای منابع درجه اوّل مکتب خلفاست، در نوع خود بی نظیر است، مطالب پراکنده و ناتمام و بعضاً نادرست گذشتگان و معاصران را، درباره سقیفه، منظّم و کامل ساخته و تصحیح می کند و برای فهم بهتر تاریخ اسلام، از زمان رحلت پیامبر(ص) تاکنون، بسیار روشنی بخش و هدایتگر است»