سقز شهرستان

سَقِّز، شهرستان
واقع در شمال استان کردستان، مشتمل بر بخش مرکزی و بخش های زیویه و حسن سالاران، با مرکزیت اداری شهر سَقِّز. از شمال به استان آذربایجان غربی (شهرستان های بوکان و شاهین دژ)، از شمال شرقی به شهرستان تکاب (استان آذربایجان غربی). از شرق به شهرستان دیواندره، از جنوب به شهرستان مریوان و کشور عراق (درّۀ شیلر)، و از غرب به شهرستان بانه و بوکان محدود است. سرزمینی کوهستانی و جنگلی است و رودخانه های زرینه رود و چم گوره قلعه، و چم سَقِّز آن را مشروب می کنند. کوه وازنه (۲,۶۹۷متر) بلندترین کوه این شهرستان و کوه برانان (۲,۶۴۰متر) از دیگر کوه های بلند آن است. اقلیم این شهرستان معتدل تا معتدل مایل به سرد، از نظر بارندگی جزو نواحی نیمه خشک تا نیمه مرطوب، و جمعیت آن ۲۰۸,۴۲۵ نفر است (۱۳۸۵). مهم ترین آبادی های آن عبارت اند از سقز، حسن سالاران، صاحب، تموغه، میرده، گلولان، سرا، قهر آباد پایین، سنته، و خورخوره. راه بوکان به بانه و دیواندره و راه بوکان به مریوان، و نیز راه های روستایی نسبتاً فراوان آن شبکۀ راه های ارتباطی شهرستان مزبور را تشکیل می دهند. ناحیۀ سقز از لحاظ باستان شناسی از مکان های مهم ایران است. آثار تاریخی زیویه و سنته از سرگذشت بسیار دور این سرزمین حکایت دارند.