سقای دشت کربلا

[ویکی اهل البیت] این صفحه مدخلی از کتاب فرهنگ عاشورا است
سقایی یکی از منصب های حضرت عباس علیه السلام در عاشورا بود.
اصل آب رسانی به تشنگان در تعالیم دینی بسیار پسندیده است. امام صادق علیه السلام فرموده است: «افضل الصدقة ابراد کبد حراء».
برترین صدقه، خنک کردن جگرسوخته و تشنه است و نیز فرموده است: «من سقی الماء فی موضع یوجد فیه الماء کان کمن اعتق رقبة و من سقی الماء فی موضع لایوجد فیه الماء کان کمن احیی نفسا و من احیی نفسا فکانما احیی الناس جمیعا».
هر که در جایی که آب هست مردم را سیراب کند، گویا برده ای را آزاد کرده است و هر که آب دهد در جایی که آب نیست، گویا کسی را زنده ساخته است و کسی که یک نفر را زنده کند، گویا به همه مردم حیات بخشیده است و در روایت دیگری از امام باقر علیه السلام است که خداوند سقایی برای جگرهای تشنه را دوست می دارد: «ان الله یحب ابراد الکبد الحراء».
در کربلا، آب رسانی به خیمه ها و حرم سیدالشهدا علیه السلام بر عهده اباالفضل علیه السلام بود و او را لقب «سقای دشت کربلا» داده اند، مثل لقب قمر بنی هاشم یا علمدار حسین: «و کان العباس السقاء، قمر بنی هاشم، صاحب لواء الحسین...».
در ایام عاشورا و محرم نیز، عده ای به یاد آن حماسه و به نشانه سقایی حضرت عباس و تشنگی اهل بیت، به سقایی و آب دادن به مردم و دسته های عزادار می پردازند، چه با مشک، چه با آماده سازی منبع آب در معابر عمومی یا تهیه آب خنک و این را پیروی از شیوه مردانگی علمدار کربلا می دانند.
البته سقایی به معنای فروش آب و تقسیم آب در خانه ها هم به عنوان یک حرفه، گفته می شده است. سقای کربلا، آنچنان فتوت داشت که با لب تشنه وارد فرات شد ولی خود، آب نخورد و ایثارگری را به اوج رساند و عاقبت هم روز عاشورا، جان را در راه آب آوری برای ذریه تشنه کام پیامبر از دست داد و دستانش قلم شد و مشک پر آب را نتوانست به خیام حسینی برساند و در کنار فرات، بر خاک افتاد.