سقانفار

سقانفار سقانپار یا سقاتالار آلونک ها یا اتاقک هایی هستند که در مازندران در شمال ایران برای استفاده های گوناگون ساخته می شوند.
سقانفارها که بیشتر در کنار حسینیه ها، مساجد یا محوطه گورستان ها ساخته می شدند معمولاً موقوفه ابوالفضل بودند که ثروتمندان از آن برای شرکت در مراسم سوگواری استفاده می کردند. [ ۱] از معروف ترین سقانفارهای مازندران می توان به «کیجا تکیه» در شهر بابل، «شیاده» و «کبریاکلا» در اطراف بابل و «آهنگرکلا»، «زرین کلا» و «هندوکلا» در آمل اشاره نمود. [ ۲]
قسمت بالای این مکان محل قرارگیری نوحه خوان بوده است و در قسمت پایین به مردم چای داده می شد. به این وسیله متولیان مراسم عزاداری سعی می کردند به این وسیله شرایط حضور مردم در بیرون مسجد و حضور آنها برای برگزاری مراسم را به نوعی فراهم سازند. [ ۳] طبقه زیرین گاهی بنای محصور و گاه تشکیل شده از پایه های قطور چوبین است. [ ۴]
سقانفارها با مواد و مصالح چوبی ساخته می شود و عمده کارکرد این بناها که به یاد ابوالفضل ( ملقب به سقای دشت کربلا ) ساخته شده اند در ایام ماه محرم و عزاداری های مربوط به این ماه است. سقانفارها که معمولاً دو طبقه اند، از طریق پلکان های چوبی از پایین به طبقة بالا راه دارند. طبقه اول آن مکانی است که معمولاً زنان محلی در آن جمع شده و عزاداری می کنند. و در طبقه دوم هم مردان در طول شب های عزا و دهه اول ماه محرم به عزاداری می پردازند. [ ۵]
گونه ای از این بنا که ساده و فاقد تزئینات است، در کشتزارها ساخته می شود و محل پاسداری از محصولات است. این نوع خاص به «ساق نفار» معروف بوده و نگهبان که «شوپه» ( شب پا ) نام دارد، در بلندای آن نشسته و به ایجاد صدای بلند با کوبیدن بر تشت می پردازد و حیوانات را فراری می دهد. [ ۶]