[ویکی فقه] سفرنامه گوهر مقصود (کتاب). سفرنامه گوهر مقصود، اثر آقا سید مصطفی طهرانی (میرخانی) یکی از وکلای دوره اول دارالشوری و از مکتوبات دوره استبداد صغیر می باشد. این کتاب به زبان فارسی است.
نویسنده، پس از تحمل سختی های بسیار از عمال حکومت در حالتی عاشقانه توام با سرگشتگی عارفانه رهسپار بارگاه ملکوتی حضرت علی بن موسی الرضا علیه السّلام گردیده و شرح کامل سفر را با نثری قوی، مسجع و شیرین در صدف این کتاب پرورانده است. از آن جا که مطالب کتاب، شامل مسایل اجتماعی، سیاسی، موضوعات روز، یادآوری از تاریخ باستان، انتقاد از بیداد، برانگیخته شدن شور تجدد، تجدید حیات فکری، تنوع موضوعات و گاه همراه با کاربرد لغات فرنگی است، در مجموع نمونه ای جامع از مختصات زبانی و فکری ادبیات مشروطه را نیز ارائه می دهد.
ساختار کتاب
در ابتدا، سپاس نام هایی از خانم مریم میرخانی نوشته شده است و بعد از آن پیش گفتار و مقدمه مصحح کتاب درباره معرفی اجمالی مولف و روش تصحیح خودش در کتاب را ذکر کرده است. در ادامه کتاب، طی چهار بخش تحت عنوان واقعیات، به مطالب کتاب خود ادامه داده است.
گزارش محتوا
مولف در این سفرنامه، گاه قدرت سیاسی- اجتماعی روحانیت و بهره برداری از این قدرت را به نمایش می گذارد! و این گونه می نویسد: «... با خود عهد بسته ام... حکمی بر حرمت نشستن این گاری گرفته... در میان مردم منتشر سازم..... خندید گفت: ... حجج اسلام را زحمت ندهید... می گویم یک گاری دیگر بیاورند... و سورچی با وقوف همراه شما بفرستند... تا شما هم اعلام دهید که در مسافرت غیر از نشستن گاری حرام است...» همچنین گاه به تخصص روحانیت اشاره می کند که «احکام دین و آیین شریعت حضرت خاتم النبیین را از علما و یا ناقلین از متدینین باید آموخت نه از این مردم جاهل عوام! » در برخورد با یک یهودی روسی و حل و فصل دعوای او با یک خراسانی ، نحوه برادری و اخوت را به او آموزش می دهد و در پاسخ سؤالات او، اصول و ضروریات مشترک ادیان و سبب اختلاف میان پیروان ادیان، و راه رسیدن به هدف مشترک ادیان را به سادگی بیان می دارد. گاه نیکی های غرب و تربیت غربی را ستوده و گاه با نقد و بررسی، بدی های غرب و پیروی از آن ها را نکوهش می کند؛ یعنی ابتدا از روش آن ها در مسایل اجتماعی و حکومتی خودشان تعریف کرده و بعد نحوه برخورد آن ها با کشورهای دیگر و فریب و سالوس آن ها با دیگران را مذمت می نماید.
← ذکر دلیل مطلب
...
نویسنده، پس از تحمل سختی های بسیار از عمال حکومت در حالتی عاشقانه توام با سرگشتگی عارفانه رهسپار بارگاه ملکوتی حضرت علی بن موسی الرضا علیه السّلام گردیده و شرح کامل سفر را با نثری قوی، مسجع و شیرین در صدف این کتاب پرورانده است. از آن جا که مطالب کتاب، شامل مسایل اجتماعی، سیاسی، موضوعات روز، یادآوری از تاریخ باستان، انتقاد از بیداد، برانگیخته شدن شور تجدد، تجدید حیات فکری، تنوع موضوعات و گاه همراه با کاربرد لغات فرنگی است، در مجموع نمونه ای جامع از مختصات زبانی و فکری ادبیات مشروطه را نیز ارائه می دهد.
ساختار کتاب
در ابتدا، سپاس نام هایی از خانم مریم میرخانی نوشته شده است و بعد از آن پیش گفتار و مقدمه مصحح کتاب درباره معرفی اجمالی مولف و روش تصحیح خودش در کتاب را ذکر کرده است. در ادامه کتاب، طی چهار بخش تحت عنوان واقعیات، به مطالب کتاب خود ادامه داده است.
گزارش محتوا
مولف در این سفرنامه، گاه قدرت سیاسی- اجتماعی روحانیت و بهره برداری از این قدرت را به نمایش می گذارد! و این گونه می نویسد: «... با خود عهد بسته ام... حکمی بر حرمت نشستن این گاری گرفته... در میان مردم منتشر سازم..... خندید گفت: ... حجج اسلام را زحمت ندهید... می گویم یک گاری دیگر بیاورند... و سورچی با وقوف همراه شما بفرستند... تا شما هم اعلام دهید که در مسافرت غیر از نشستن گاری حرام است...» همچنین گاه به تخصص روحانیت اشاره می کند که «احکام دین و آیین شریعت حضرت خاتم النبیین را از علما و یا ناقلین از متدینین باید آموخت نه از این مردم جاهل عوام! » در برخورد با یک یهودی روسی و حل و فصل دعوای او با یک خراسانی ، نحوه برادری و اخوت را به او آموزش می دهد و در پاسخ سؤالات او، اصول و ضروریات مشترک ادیان و سبب اختلاف میان پیروان ادیان، و راه رسیدن به هدف مشترک ادیان را به سادگی بیان می دارد. گاه نیکی های غرب و تربیت غربی را ستوده و گاه با نقد و بررسی، بدی های غرب و پیروی از آن ها را نکوهش می کند؛ یعنی ابتدا از روش آن ها در مسایل اجتماعی و حکومتی خودشان تعریف کرده و بعد نحوه برخورد آن ها با کشورهای دیگر و فریب و سالوس آن ها با دیگران را مذمت می نماید.
← ذکر دلیل مطلب
...
wikifeqh: سفرنامه_گوهر_مقصود_(کتاب)