سفرنامه میرزا ابو الحسن خان شیرازی

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] سفرنامه میرزا ابو الحسن خان شیرازی (کتاب). سفرنامه میرزا ابوالحسن خان ایلچی یا حیرت نامه اثر محمد هادی علوی شیرازی است که سال ها در سفر میرزا ابوالحسن خان ایلچی به روسیه، به ضبط وقایع و تحریر نوشتجات مامور گردیده است.
موضوع این سفرنامه، سفارت میرزا ابوالحسن خان شیرازی معروف به ایلچی کبیر به روسیه است، پس از معاهده شوم گلستان به جهت پاره ای مذاکرات در باب باز پس گرفتن برخی از شهرهایی که روسیه در جنگ ده ساله اول ایران و روس تصرف کرده بود. میرزا ابوالحسن خان ریاست این هیات را بر عهده داشت که با هدایایی گرانبها از جانب پادشاه ایران به روسیه رفت و پس از سه سال دست خالی و بی نتیجه به ایران برگشت، نویسنده کتاب محمد هادی علوی شیرازی است، لکن سفرنامه به نام میرزا ابوالحسن رئیس هیات سیاسی شهرت دارد.بنابراین شرح حال و مجمل احوالی از گزارش سفر مذکور و حقیقت احوال جماعت روسیه و سایر امورات اتفاقیه را لازم شمرده، در این رساله ثبت و آن را به «دلیل السفرا» موسوم ساخته، چون ایام سفر مذکور مدت سه سال و کسری طول به هم رسانید، در این رساله ماه به ماه، بلکه روز به روز به طریقی که ربط ایام از یکدیگر گسسته نشود، وقایع اتفاقیه به قسم روزنامجات ثبت افتاده و غرض اصلی از تحریر رساله مذکور وقایع امور اتفاقیه است و عبارت پردازی و حسن مقاله به هیچ وجه منظور نشده است.
ساختار کتاب
در پیش درآمد کتاب به شرح احوال نویسنده کتاب و میرزا ابوالحسن خان ایلچی و جنگ ایران و روم پرداخته شده است. کتاب شامل هشت فصل به قرار زیر است:فصل اول: وقایع سفر از تهران تا تفلیسفصل دوم: ابتدای ورود به خاک تفلیس و وقوع امورات اتفاقیهفصل سوم: ورود به شهر تفلیسفصل چهارم: ورود به شهر قفقازفصل پنجم: ورود به شهر تولفصل ششم: ورود به شهر مسکوفصل هفتم: ورود به شهر پترزبوکفصل هشتم: بازگشت به سمت ایرانفصل هفتم: ورود به شهر پترزبورگفصل هشتم: بازگشت به سمت ایران
گزارش محتوا
میرزا ابوالحسن خان به شیراز می رود که مقدمه سفر روسیه خود را فراهم کند. ظاهرا میرزا محمد هادی را که با او آشنائی داشته و از شیوه تقریر و تحریر او آگاهی، به سمت منشی خود برگزیده و تحریر شرح سفر خود را به او محول کرده است. اگر از حق نگذریم، انتخاب ایلچی به جا بوده و او مرد منشی ظریف طبع و دقیق نظری را به سمت منشی خود انتخاب کرده است.میرزا هادی علوی شرح این سفر را که خود می نویسد به (دلیل السفرا) موسوم نموده و ظاهرا قرینه ای است، برای عنوان «حیرت نامه سفرا» که شرح سفارت میرزا ابوالحسن خان به دارالسلطنه لندن است. میرزا هادی پس از تحریر مقدمه کوتاه کتاب خود، شرح این سفر را از روز سه شنبه بیست و پنجم شهر جمادی الثانی ۱۲۲۹ ه. ق. ۱۴ ماه مه ۱۸۱۳ میلادی به رشته تحریر درآورده و ظاهرا تا روز به روز ورود خود به ایران که سه سال به طول انجامیده به ثبت وقایع، ماه به ماه و روز به روز پرداخته است.سفرنامه نویس ایرانی را سراغ نداریم که در آن روزگار به اندازه میرزا هادی در کلیه دیده ها و شنیده های خود باریک و دقیق شده باشد. اگر ما نوشته میرزا هادی را دقیق ملاحظه کنیم، درمی یابیم که این مرد تا چه اندازه دقیق و روشن و موشکاف است، و دیده های خود را دقیق بررسی کرده است و به احتمال قریب به یقین نوشته میرزا هادی شیرازی باید یکی از بهترین و جامع ترین کتاب هائی باشد که در ۱۷۰ و اند سال پیش بیگانگان درباره چگونگی اوضاع و آداب و رسوم مردم روسیه نوشته اند و به ثبت و ضبط مراسم اعیاد ، مهمانی و مهمان نوازی ها و نیز ثبت نام بسیاری از وسایل نقلیه و غیره پرداخته اند.
← بررسی بنیادهای انگلیس
...

[ویکی فقه] سفرنامه میرزا ابوالحسن خان شیرازی (کتاب). سفرنامه میرزا ابوالحسن خان ایلچی یا حیرت نامه اثر محمدهادی علوی شیرازی است که سال ها در سفر میرزا ابوالحسن خان ایلچی به روسیه، به ضبط وقایع و تحریر نوشتجات مامور گردیده است.
موضوع این سفرنامه، سفارت میرزا ابوالحسن خان شیرازی معروف به ایلچی کبیر به روسیه است، پس از معاهده شوم گلستان به جهت پاره ای مذاکرات در باب باز پس گرفتن برخی از شهرهایی که روسیه در جنگ ده ساله اول ایران و روس تصرف کرده بود. میرزا ابوالحسن خان ریاست این هیات را بر عهده داشت که با هدایایی گرانبها از جانب پادشاه ایران به روسیه رفت و پس از سه سال دست خالی و بی نتیجه به ایران برگشت، نویسنده کتاب محمد هادی علوی شیرازی است، لکن سفرنامه به نام میرزا ابوالحسن رئیس هیات سیاسی شهرت دارد. بنابراین شرح حال و مجمل احوالی از گزارش سفر مذکور و حقیقت احوال جماعت روسیه و سایر امورات اتفاقیه را لازم شمرده، در این رساله ثبت و آن را به «دلیل السفرا» موسوم ساخته، چون ایام سفر مذکور مدت سه سال و کسری طول به هم رسانید، در این رساله ماه به ماه، بلکه روز به روز به طریقی که ربط ایام از یکدیگر گسسته نشود، وقایع اتفاقیه به قسم روزنامجات ثبت افتاده و غرض اصلی از تحریر رساله مذکور وقایع امور اتفاقیه است و عبارت پردازی و حسن مقاله به هیچ وجه منظور نشده است.
ساختار کتاب
در پیش درآمد کتاب به شرح احوال نویسنده کتاب و میرزا ابوالحسن خان ایلچی و جنگ ایران و روم پرداخته شده است. کتاب شامل هشت فصل به قرار زیر است: فصل اول: وقایع سفر از تهران تا تفلیس فصل دوم: ابتدای ورود به خاک تفلیس و وقوع امورات اتفاقیه فصل سوم: ورود به شهر تفلیس فصل چهارم: ورود به شهر قفقاز فصل پنجم: ورود به شهر تول فصل ششم: ورود به شهر مسکو فصل هفتم: ورود به شهر پترزبوک فصل هشتم: بازگشت به سمت ایران فصل هفتم: ورود به شهر پترزبورگ فصل هشتم: بازگشت به سمت ایران.
گزارش محتوا
میرزا ابوالحسن خان به شیراز می رود که مقدمه سفر روسیه خود را فراهم کند. ظاهرا میرزا محمد هادی را که با او آشنائی داشته و از شیوه تقریر و تحریر او آگاهی، به سمت منشی خود برگزیده و تحریر شرح سفر خود را به او محول کرده است. اگر از حق نگذریم، انتخاب ایلچی به جا بوده و او مرد منشی ظریف طبع و دقیق نظری را به سمت منشی خود انتخاب کرده است. میرزا هادی علوی شرح این سفر را که خود می نویسد به (دلیل السفرا) موسوم نموده و ظاهرا قرینه ای است، برای عنوان «حیرت نامه سفرا» که شرح سفارت میرزا ابوالحسن خان به دارالسلطنه لندن است. میرزا هادی پس از تحریر مقدمه کوتاه کتاب خود، شرح این سفر را از روز سه شنبه بیست و پنجم شهر جمادی الثانی ۱۲۲۹ ه. ق. ۱۴ ماه مه ۱۸۱۳ میلادی به رشته تحریر درآورده و ظاهرا تا روز به روز ورود خود به ایران که سه سال به طول انجامیده به ثبت وقایع، ماه به ماه و روز به روز پرداخته است.
← دقت در سفرنامه
...

پیشنهاد کاربران

بپرس