سفرنامه ظهیرالدوله همراه مظفرالدین شاه به فرنگستان

دانشنامه اسلامی

[ویکی نور] سفرنامه ظهیرالدوله همراه مظفرالدین شاه به فرنگستان، تألیف علی بن محمدناصر ظهیرالدوله، با تحقیق محمداسماعیل رضوانی، کتابى است به زبان فارسى که به موضوع شرح سفر علیخان ظهیرالدوله به همراه مظفرالدین شاه قاجار به فرنگستان اختصاص یافته است.
زمان تألیف این سفرنامه از پنجشنبه دوازدهم ذى حجه 1317ه.ق. همزمان با آغاز سفر شروع و در یکشنبه دوم شعبان 1318ق. با به پایان رسیدن سفر، خاتمه مى یابد.
این کتاب فاقد تبویب و فصل بندى است و تنها بر اساس نام شهرهایى که مؤلف طى سفر هفت ماه و بیست و دو روزه خود بدان ها وارد شده تنظیم گردیده است.
این سفرنامه، گزارش روزانه سفر مؤلف به همراه مظفرالدین شاه و هیئت همراه به کشورهاى روسیه، فرانسه، اطریش، مجارستان، صربستان، عثمانى، آلمان، بلژیک و بلغارستان است. مؤلف در این کتاب به ذکر ویژگى هایى جغرافیایى هر شهر و نیز فاصله شهرها با یکدیگر پرداخته و به توصیف وضعیت داخلى شهرها و ابنیه اى که در آنها ساخته شده نیز مى پردازد و وقایع و رخدادهاى سفر را به شیرینى ترسیم مى کند.
خود مظفرالدین شاه هم در این سفر، سفرنامه اى تنظیم کرده، اما سفرنامه ظهیرالدوله بسى مفیدتر از سفرنامه شاه است؛ زیرا شاه به خاطر مقام پادشاهى نمى توانسته آزادانه هر چه را مى خواهد بنویسد؛ اما ظهیرالدوله چنین مانعى نداشته و هر چه دلش مى خواسته آزادانه نگاشته و ما را بر بسیارى از اسرار درون پرده آگاه ساخته است. وى در نگارش حقایق بى پروایى خاصى از خود بروز داده است. مؤلف على رغم بستگى تام و تمام به خاندان سلطنتى و على رغم این که خودش از صاحب منصبان عالى منزلت و نامدار دربار بوده و طبعا خود نیز در نابسامانى هایى سهیم است، با بى پروایى خاصى هیچ نکته اى را در پرده نگاه نداشته و حقایق را همچنانکه بوده نگاشته است.
ویژگى دیگر این سفرنامه ترجمه برنامه هاى رسمى است که دولت ها براى پذیرایى از شاه تنظیم مى کرده اند. در بسیارى از موارد نخستین ترجمه هایى که از متون اروپایى به خصوص ترجمه هایى که از اصطلاحات ادارى و سیاسى و مقامات دولتى به عمل آمده است، گیراتر به نظر مى رسد و از نظر نزدیکى به معنى، اصلى تر و رساتر است.

[ویکی نور] «سفرنامه ظهیرالدوله»، کتابی است به زبان فارسی که به موضوع شرح سفر علیخان ظهیرالدوله به همراه مظفرالدین شاه قاجار به فرنگستان اختصاص یافته است.
زمان تالیف این سفرنامه از پنجشنبه دوازدهم ذی حجه 1317ه.ق. همزمان با آغاز سفر شروع و در یکشنبه دوم شعبان 1318ق. با به پایان رسیدن سفر، خاتمه می یابد.
این کتاب فاقد تبویب و فصل بندی است و تنها بر اساس نام شهرهایی که مولف طی سفر هفت ماه و بیست و دو روزه خود بدان ها وارد شده تنظیم گردیده است.
این سفرنامه، گزارش روزانه سفر مولف به همراه مظفرالدین شاه و هیئت همراه به کشورهای روسیه، فرانسه، اطریش، مجارستان، صربستان، عثمانی، آلمان، بلژیک و بلغارستان است. مولف در این کتاب به ذکر ویژگی هایی جغرافیایی هر شهر و نیز فاصله شهرها با یکدیگر پرداخته و به توصیف وضعیت داخلی شهرها و ابنیه ای که در آنها ساخته شده نیز می پردازد و وقایع و رخدادهای سفر را به شیرینی ترسیم می کند.
خود مظفرالدین شاه هم در این سفر، سفرنامه ای تنظیم کرده، اما سفرنامه ظهیرالدوله بسی مفیدتر از سفرنامه شاه است؛ زیرا شاه به خاطر مقام پادشاهی نمی توانسته آزادانه هر چه را می خواهد بنویسد؛ اما ظهیرالدوله چنین مانعی نداشته و هر چه دلش می خواسته آزادانه نگاشته و ما را بر بسیاری از اسرار درون پرده آگاه ساخته است. وی در نگارش حقایق بی پروایی خاصی از خود بروز داده است. مولف علی رغم بستگی تام و تمام به خاندان سلطنتی و علی رغم این که خودش از صاحب منصبان عالی منزلت و نامدار دربار بوده و طبعا خود نیز در نابسامانی هایی سهیم است، با بی پروایی خاصی هیچ نکته ای را در پرده نگاه نداشته و حقایق را همچنانکه بوده نگاشته است.

پیشنهاد کاربران

بپرس