سفرنامه سیف الدوله معروف به سفرنامه مکه

[ویکی نور] سفرنامه سیف الدوله، کتابی است به زبان فارسی که به موضوع سفر نویسنده به مکه مکرمه و عراق و غیره می پردازد.
کتاب، مشتمل بر پیش گفتاری از مصحح، شرح حال نویسنده، مقدمهی متن و چهل و هفت فصل به علاوه بخش افزوده ها است.
از عدم پیوستگی برخی از مطالب پیداست که این سفرنامه در زمان های مختلف نوشته شده است. از محتوای خود کتاب چنین برمی آید که مطالب بعد از سفر حج، یا از خاطرات نوشته قبلی نویسنده است و به سفرهای سابق او مربوط می شود و یا خاطرات سفرهای جدید او پس از سفر حج است.
نویسنده که خود یکی از شاهزادگان قاجار است، در نتیجه دید اشرافی خود، برخی داوری های یکسو نگرانه ای در بررسی اخلاقیات مردم نموده است که این نکته درباره شهر مردم مشهد هویدا است. او ابتدا از ترکیب ناهمگون جمعیت مشهد سخن می گوید و سپس بدون توجه به این که ساکنان این شهر از نقاط مختلف در آن جا گردآمده اند و نیز بدون امعان نظر به خصایص اخلاقی و آداب و رسوم آنان و مشکلات معیشتی دست و پا گیرشان، هر آن چه از فساد اخلاقی به خاطرش می رسیده به آنان نسبت داده است. البته این هتک حرمت از شخصی چون او بعید نمی نماید.
توضیحات مؤلف پیرامون نکات تاریخی، سیاسی و آئینی، شرایط گوناگون وجوه اجتماعی دقیق و بسنده است. اما در مورد اوضاع جغرافیایی هر محل در بسیاری از موارد دقت عمل به خرج نداده است. مثلا به رود یا کوه یا محلی اشاره می کند؛ اما از آن نام نمی برد.