سطوح سنجش

به کمک سطوح سنجش ( به انگلیسی: Level of measurement ) یا مقیاس ها سنجش کیفیت نوعی طبقه بندی است که ماهیت اطلاعات را در مقادیر تخصیص یافته به متغیرها توصیف می کند. می توان واقعیت های مورد مطالعه را دقیق تر سنجید و همچنین امکان رده بندی درونی اجزای یک جامعه آماری را میسر می سازند. واحدها یا مقیاس های اندازه گیری که در سنجش کیفیت ها به کار می روند مانند واحدهای کمی مانند متر، دقیقه، مترمکعب، کیفیت ها را در سطوح متفاوت می سنجند. روان شناس استنلی اسمیت استیونز شناخته شده ترین طبقه بندی را با چهار سطح یا مقیاس اندازه گیری توسعه داد: اسمی، ترتیبی، فاصله و نسبت.
مقیاس های سنجش کیفیت ها را به سطوح زیر تقسیم بندی می کنند:
• مقیاس اسمی ( به انگلیسی: Nominal Scale )
• مقیاس ترتیبی ( به انگلیسی: Ordinal Scale )
• مقیاس فاصله ای ( به انگلیسی: Interval Scales )
• مقیاس نسبی ( به انگلیسی: Ratio Scales )
مقیاس اسمی ( Nominal Scale ) ساده ترین و ابتدایی ترین مقیاس برای سنجش کیفیت ها است. دسته ها ی تقسیمی از لحاظ علامت کوچکتر یا بزرگتر قابل مقایسه نیستند. به وسیله این مقیاس فقط بودن یا نبودن یک صفت سنجیده می شود.
• امکان تنظیم داده ها براساس اولویت وجود ندارد. به صورتی که افراد جامعه آماری صرفاً براساس دارا بودن یا دارا نبودن یک صفت طبقه بندی می شوند.
• هر یک از افراد جامعه آماری تنها به یکی از دو گروه تعلق داشته باشد و هیچ یک نمی تواند در هر دو گروه یا هیچ کدام از دو گروه قرار گیرد
• کل صفت باید در گروه ها قابل بررسی باشد نه بخشی از صفت مثلاً در جامعه آماری افراد یک شهر، ثروت را نمی توان با این روش ارزیابی کرد.
مقیاس های ترتیبی ( Ordinal Scale ) اندکی پیشرفته تر از مقیاس های اسمی هستند.
• در این مقیاس در مورد افراد جامعه آماری علاوه بر دارا بودن یا دارا نبودن یک صفت کیفی، شدت و ضعف نسبی مانند کمتر یا بیشتر بودن صفت را نیز بررسی می کند.
• در این مقیاس اعداد منسوب به مقولات امکان تنظیم داده ها را با تعیین اولویت ها و ترتیب ها فراهم می کنند.
• اصل بر تمایز و غیر معادل بودن صفت ها و رده بندی براساس اولویت و ترتیب است ( برخلاف مقیاس های اسمی که ویژگی اصلی آن ها هم ارزش بودن مقوله هاست )
مقیاس فاصله ای ( Interval Scale ) ، مقیاسی با درجات مساوی است مانند دماسنج.